Farmacologie = de leer of kennis van de geneesmiddelen
= de studie van de eigenschappen van medicijnen en hun effecten op levende organismen
“Pharmacon” = drug / medicijn (Gr.)
“-logie” = studie van
Klinische farmacologie (farmacotherapeutica) = studie van effecten van medicijn op ziekte
Farmacon = stof die na toediening een specifiek effect heeft op het lichaam
Farmacie = ontwikkelen en bereiden van geneesmiddelen (GM)
Oorsprong van medicatie:
· Over de eeuwen heen:
o Religieuze doelen, ter genezing of als genotsmiddel (vb. opium, alcohol, …)
o Initieel vaak plantaardige oorsprong: tabak, strychnine, digitalis, atropine, …
· Vanaf 19e eeuw:
o Synthetiseren van farmaca → veiliger en effectiever
o Minerale en dierlijke oorsprong
· Nu: Genetically Engineered Drugs
Herkomst van geneesmiddelen:
Plantaardig Pyrethrines, morfine
Dierlijk Wolvet, hormonen
Scheikundige industrie
Bacteriën , schimmels Antibiotica, vaccins
Recombinant DNA technologie Epo, insuline
Geneesmiddelen onderzoek:
KLINISCH ONDERZOEK
· Registratieprocedure geneesmiddel
· Grondig kwalitatief onderzoek FASE 1 : gezonde vrijwilligers
· Preklinisch onderzoek (in vitro / proefdieren)
FASE 2 : patiënten (informed consent)
· Klinisch onderzoek (4 fasen)
· Geneesmiddelencommissie → registratie FASE 3 : clinical trial
· Merknaam + bijsluiter → handel
FASE 4 : na – onderzoek
Naamgeving van geneesmiddelen (EX!)
· Scheikundige naam
· Generische naam (soortnaam) = verwijzing naar actieve bestanddeel
o vb. meloxicam
· Merknaam
o vb. Metacam → meloxicam
o vb. Acticam → meloxicam
· Na verloop patent → generische geneesmiddelen op de markt → goedkoper!
· Generisch geneesmiddel = actieve bestanddeel verkocht zonder echte merknaam
(vb. paracetamol)
1
, Farmacologie – samenvatting 2019 – 2020
Na diagnose van de aandoening:
1 Bepaling type geneesmiddel voor therapie
2 Formulering geneesmiddel + toedieningsweg
3 Dosis + ratio bepalen
kennis van verschillende soorten geneesmiddelen is belangrijk!
Aflevering van geneesmiddelen:
· Vrij verkrijgbaar = zonder voorschrift
· Medisch voorschrift
o R = recipe (= naam, vorm, dosis)
o DT = da tales (= totale hoeveelheid)
o S = signatura (= posologie = in welke dosis hoe vaak medicijn gegeven moet worden)
· Magistrale bereidingen = apotheker maakt zelf medicatie
· Farmaceutische producten
2
, Farmacologie – samenvatting 2019 – 2020
Plaatsen van GM – toediening:
Intra - auriculair
(in het oog)
Subcutaan Intra – musculair
(SC) (IM)
Intra – nasaal Spot – on / pour – on
Tot in de longen
Per oraal (PO)
Rectaal
Intra veneus
(IV) Intra – articulair
(IA)
3
, Farmacologie – samenvatting 2019 – 2020
HOOFDSTUK 1 – FARMACOKINETIEK EN FARMACODYNAMIE
Farmacologie is gebaseerd op 2 begrippen:
· Farmacokinetiek = de wijze waarop de farmaca door het lichaam worden verwerkt
“Wat doen wij / het dier met het farmacon?”
· Farmacodynamie = de wijze waarop de farmaca op het lichaam inwerken
“Wat doet het farmacon met ons / het dier?”
1.1. FARMACOKINETIEK
1.1.1. ALGEMEEN
Farmacokinetiek = de complexe opeenvolging van gebeurtenissen die
optreden nadat een geneesmiddel toegediend wordt aan een patiënt
· Concentratie van GM is een koers tegen de tijd..
· GM wordt eerst geabsorbeerd in de bloedbaan
· Distributie naar verschillende vloeistoffen en weefsels in het
lichaam
· Lichaam begint met afbraak en uitscheiding van GM → mindere werking na verloop van tijd
geneesmiddel herhaaldelijk en op vaste tijdsintervallen herhalen!!
· Aanvangdosis = eerste toediening aan zeer hoge dosis
· Vervangingsdosis = dosis die overeenkomt met de hoeveelheid geneesmiddel dat
uitgescheiden wordt
· Onderdosering → minder effectieve spiegels in de weefsels
· Overdosering → toxische spiegels in de weefsels
1.1.2. ABSORPTIE
Absorptie = het vermogen dat alle weefsels van het lichaam in meerdere mate bezitten, om van
buitenaf komende stoffen, in zich op te nemen
· Met bepaalde snelheid:
o Toedieningsvorm
o Toedieningsweg
o Fysio-chemische eigenschappen
· In bepaalde hoeveelheid:
o Komt alle werkzame stof vrij?
o Is alle werkzame stof geabsorbeerd?
o First pass effect?
AUC = Area Under Curve = oppervlakte onder curve
· Verloop tussen plasmaconcentratie en de tijd
· Maat voor biologische beschikbaarheid van
geneesmiddel
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mirandaopstal. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
