Samenvatting voor het vak 'embryologie'. Alle hoofdstukken, de 3 gastcolleges en een woordenlijst. Alle besproken afbeeldingen en tekeningen staan erin met de nodige uitleg.
1. Inleiding
- Embryologie = studie van het zich ontwikkelende, nieuwe organisme vanaf bevruchting
tot geboorte
- Startkapitaal voor morfologie
- Stapsgewijs inzicht in
o De bouw van een organisme
o Het basispatroon van zeer ingewikkelde structuren
o De interrelaties tussen structuren
o De resultaten van een verkeerde stap in de ontwikkeling
- Hoe het verkeerd kan gaan .. Thalidomide
o Was een stof dat ging interfereren met de uitgroei van de bovenste lidmaten
o Had iets te maken met de uitgroei van bloedvaten van de armen
- Morfologische verschijnselen (basisprincipes van embryonale ontwikkeling)
o Celproliferatie (mitose) – celdeling
o Groei – cellen zelf gaan toenemen in volume
o Differentiatie – cellen verkrijgen een specifieke functies
o Celmigratie – cellen moeten zich van verplaatsen naar de plaats waar ze moeten
zitten
▪ Voorbeeld – neurale lijstcellen komen van het ruggenmerg en
verplaatsen zich naar de huid waar ze melanocyten worden genoemd
(zitten vol melatonine)
o Celdood – apoptose
▪ Vroeger hadden we vliezen tussen onze vingers -> deze moeten
afsterven om volwaardige vingers te verkrijgen
- Periodes
o Prenatale periode
▪ Embryonale periode = bevruchting tot primitieve gemeenschappelijke
lichaamsvorm
• = stadium waarbij een embryo van dier niet te onderscheiden is
van een embryo van de mens
• Bij de mens eerste 3 maanden van de zwangerschap
• Gevoeligste periode voor geboorteafwijkingen
▪ Foetale periode = laatste tot en met geboorte
1
, • Voornamelijk groei, organen zijn al aangelegd -> gaan toenemen
in grootte
• Laatste 6 maanden van zwangerschap
o Postnatale periode = verdere ontwikkeling
▪ Grote diersoortverschillen
▪ Nestvlieders = vanaf geboorte kan nakomeling al rechtstaan en
weglopen
▪ Nestblijvers = heel hulpbehoevend bij de geboorte (zoals bij kittens)
2. De voortplanting
2.1. Voortplantingscyclus
- Cyclus:
o Op moment puberteit -> gametogenese volledig in gang
o Na bevruchting -> bevruchte eicel gaat zich delen (klieving van de cel)
o Gastrulatie = proces waarbij we gaan komen tot 3 kiembladen
o Organogenese = ontwikkeling van verschillende orgaansystemen
o Foetale periode
o Terug op moment van puberteit
2.2. Gametogenese
- Vissen, amfibieën, vogels en zoogdieren -> gelijkaardig in gonaden
3. Spermato- en spermiogenese
3.1. Mannelijk geslachtstelsel
- Testes/ teelballen -> sperma productie
- Epididymides/ bijballen
o Belangrijk voor sperma motiliteit en bevruchtingscapaciteit
o Spermaopslag
- Zaadplasma -> aangemaakt door accessoire geslachtsklieren
o Gaat spermatozoa beschermen (krijgen soort coating)
2
,- Testis bestaat uit zaadbuisjes = tubuli seminiferi
o Schematische weergave van een testikel
o Elk van cirkelvormige structuren bestaat uit wand
▪ Wand zijn kiemcellen = germcells
• Cellen die leiden tot spermatozoa
o Als start aan periferie (buitenkant cirkel)
▪ Basiscellen -> gaan elke keer leiden tot nieuwe pool spermatozoa
▪ Cellen maken sterke conformatieverandering door (van rond naar
langwerpig)
o Geel/ oranje achtige structuren = Sertoli cellen
▪ = ondersteunende cellen in zaadbuisjes (zandloper achtige vorm)
▪ Houdt germcells vast (met soort tentakels) en gaat deze cellen voeden
▪ Vanaf moment dat Sertoli cel aangevallen word -> tentakels intrekken en
germcells loslaten
o Leydig cellen
▪ Liggen niet in zaadbuisjes
▪ Ligt in stroma rond zaadbuisjes (gele gedeelte)
o Spermatogenese duurt 2 maanden
- Tubulus seminiferus – HE coupe rat
- Opbouw want tubulus seminiferous
Figure 1 MEIOSE
3
, o Start aan basis met spermatogonium (a en b)
▪ Zijn soort van stamcellen voor spermacellen
o Gaan zich omvormen tot primaire spermatocyt
o Gaat aanleiding geven tot secundaire spermatocyt
o Vroege spermatide
o Late spermatide (als een staartvorming)
▪ Delen zich niet meer
▪ Ondergaan wel vormverandering
o Spermatozoa
- Mitose – 2 identieke cellen verkrijgen
- Meiose – 2 aparte types van cellen (genetisch materiaal is niet gelijk verdeeld)
o Enkel bij geslachtscellen
3.2. Spermatogenese
- Process van meiose
3.3. Mitose en meiose
- Proces van mitose en meiose
3.4. Spermiogenese: spermatide deelt zich niet meer
- Tijdens spermiogenese zijn er geen delingen
- Van ronde cel naar rijp spermatozoa
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper UndercoverStudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
