Samenvatting
samenvatting gezondheidspsychologie: 17/20 gehaald!
- Instelling
- Thomas More Hogeschool (tmhs)
samenvatting gezondheidspyschologie thomas more mechelen - biopsychosociaal model - pijn - emoties - stress en burnout
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 49 pagina's
Voorbeeld 4 van de 49 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
GezondheidspsychologieHoofdstuk 1: het biopsychosociaal model
1. Wat is gezondheid
,Gezondheid: veranderde perspectieven
De manier waarop men naar gezondheid kijkt veranderd
Inhoudelijk kan de betekenis van het woord gezondheid verschillen afhankelijk van
o Verschillende tijdstippen
o Uiteenlopende culturen
o Sociale klassen
o Soms ook binnenin het gezin
Traditioneel gezien is gezondheid een relatie tussen goden, geesten en algemene fysieke
conditie:
In het stenen tijdperk:
Trepenatie = een oude chirurgische ingreep waarbij een gat in de schedel wordt gemaakt
voor het vrijlaten van kwade geesten
Geesten dringen het lichaam binnen en veroorzaken ziekte
Archeologische vondsten
Vroege interpretatie van gezondheid in Hebreeuwse teksten (1000-300 v.C.)
Ziekte = een straf van de goden
- In sommige culturen nog steeds deze gedachtegang
1.1. Relatie tussen lichaam en geest
In het oude Griekenland: nieuwe verklaringen voor gezondheid
Ziekten zijn niet langer tgv van geesten of goden
1.1.1. Hippocrates
Ziekte = verstoord evenwicht tussen 4 lichaamsvloeistoffen (= humores)
- Deze zijn vergiftigd door afvalstoffen en voedingstoxinen
De humores zijn gerelateerd aan seizoenswisselingen en aan omstandigheden
- Zwarte gal (gerel. aan herst: koud/droog)
- Gele gal (gerel. aan zomer: nat/warm)
- Bloed (gerel. aan voorjaar: nat/warm
- Slijm (gerel. aan winter: koud/nat)
Lichaam en geest werd beschouwd als 1 eenheid
- De hoeveelheid verschillende lichaamsstoffen aanwezig, houdt verband met de
type persoonlijkheid
o Overmaat gele gal = droefenis
o Overmaat bloed = optimisme
o Overmaat slijm = kalm temperament
Soorten persoonlijkheden:
, 1. De sanguinicus: bloed overheerst (opgewekt)
2. De flegmaticus: slijm overheerst (rustig, dromerig)
3. De cholericus: gele gal overheerst (actief, opvliegend)
4. De melancholicus: zwarte gal overheerst (somber)
Genezing = de hoeveelheid 4 humores terug in balans brengen
o Bv. aderlatingen, speciale diëten of geneesmiddelen
o Nog steeds de basis bij homeopathie
disbalans van neurotransmitters dopamine, melatonine en
serotonine veroorzaken psychische stoornissen zoals depressie
1.1.2. Galenus
= deelt het standpunt van Hippocrates
De 4 temperamenten dragen bij aan de lichamelijke of pathologische oorzaak van ziektes
Bv. een vrouw met een dominant aandeel zwarte gal, zou meer kans hebben op het
krijgen van borstkanker
1.2. Magisch-religieus ziektemodel
1.2.1. De vroege middeleeuwen
Tijdens de vroege middeleeuwen werd gezondheid steeds meer gelinkt aan geloof en
spiritualiteit
- Ziekte = een straf van God als gevolg van het laten binnendringen van kwade
geesten (door zich te vergrijpen)
- De mens zelf had geen controle over hun gezondheid
o Enkel de priester kon genezen en demonen verdrijven
In deze tijd was er een verbod op wetenschappelijk onderzoek met als gevolg beperkte
medische vooruitgang
Ontstaan van verpleegkunde:
- Gebeurde in deze religieuze context
o 2 begrippen stonden hierin centraal
Liefdadigheid
Roeping
Vpk zorgden vanuit een gelovige overtuiging voor de primaire behoeften van de
zieken
De zieke had geen beslissingsrecht: moest doen wat hem werd voorgeschreven
1.2.2. De renaissance: het ontstaan van het dualisme
Tijdens de renaissance: het individuele denken werd groter
, - Enorme toename van theoretische kennis, natuurwetenschappelijk onderzoek en
ontwikkelingen in de geneeskunde
- Oorzaken van ziekten werden organisch en fysiologisch
Ontstaan van het dualisme (Descartes)
= scheiding van lichaam en geest: 2 aparte entiteiten waaronder interactie mogelijk was
- Materiele aspect: het lichaam
- Niet-materiële aspect: de geest, gevoelens en gedachten
Zijn onafhankelijk van elkaar
Artsen = bewakers van het lichaam dat beschouwd werd als een machine die
wetenschappelijk kon worden onderzocht en verklaard.
Gezien volgens deze theorie de geest het lichaam verlaat na overlijden, liet de kerk
verder wetenschappelijk onderzoek en lichamelijk onderzoek toe:
- Ziektes waren gelokaliseerd in de menselijke cellen
- Er was geen sprake van een verstoord evenwicht van humores
1.3. Biomedisch ziektemodel/ reductionisch ziektemodel
= gezondheid is de afwezigheid van ziekte
Ziekten hebben steeds een lichamelijke oorzaak
Men kan genezen wanneer men de lichamelijke oorzaak zal wegnemen dmv een
medische interventie
2 mogelijke lichamelijke oorzaken van ziekten
o Exogene oorzaak: oorsprong buiten het lichaam bv. bacteriële infectie
o Endogene oorzaak: inwendige veranderingen bv. celmutaties
Het is een reductionisch ziektemodel: het reduceert lichaam, geest en gedrag tot
lichaamscellen en neurale/biochemische activiteit
Houdt geen rekening met persoonlijke of psychische factoren die invloed hebben
op gezondheid
o Cognitie
o Persoonlijkheid
o Cultuur
o Sociale factoren
Het is enkel een goed model voor ziekten die fysiek worden veroorzaakt, maar
niet een sociale of psychische oorzaak hebben
Verpleegkunde in dit model:
- Toename van professionaliteit: niet enkel verzorgende taken, ook medisch-
technische handelingen
- Geen verandering van de rol van de patiënt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aloppe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 59804 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen