,Prof. Favoreel
Vraag 1: Welke zijn de voornaamste sentinelcellen en welke
ontstekingsmediatoren stellen ze vrij?
Sentinelcellen
➢ Activeren de ontstekingsreactie
➢ Locatie: op plaatsen waar micro-organismen het lichaam proberen binnendringen
➢ 3 soorten: macrofagen, mastcellen & dendritische cellen
➢ Stellen ontstekingsmediatoren vrij na activatie door de binding van PAMPs/DAMPs
Ontstekingsmediatoren worden onderverdeeld in 3 groepen: ontstekingscytokines, chemokines en
vasoactieve moleculen
1 Ontstekingscytokines (4 groepen)
➢ Tumor necrosis factor (TNF)-alfa
o Kleine trimeer eiwit
o Productie door macrofagen, mastcellen, T cellen, endotheelcellen, B cellen en fibroblasten
o Kan membraangebonden zijn of gesecreteerd worden
o W vroeg geproduceerd, gevolgd door golven van IL-1 en IL-6
o Induceert veranderingen vasculaire endotheelcellen -> verhoogde adhesie, migratie,
aantrekking en activiteit WBC
➢ Interleukine (IL)-1
o Productie door geactiveerde macrofagen, geproduceerd onder twee vormen:
▪ Membraangebonden IL-1alfa (beperkt) -> enkel effect op de contactcel van macrofaag
▪ IL-1ẞ w als inactief pro-eiwit gevormd en w geactiveerd door protease caspase-1 ->
breder effect
o IL-1ẞ activeert het vasculaire endotheel en de witte bloedcellen
o De belangrijkste IL-1 receptoren: CD121a (induceert signaal na IL-1 binding) en CD121b
(inactieve receptor & werkt dus de werking van IL-1 tegen)
o IL-1RA: IL-1 receptor antagonist: inactiveert CD121a
➢ Interleukine IL-6
o Productie door macrofagen en mastcellen
o Productie van IL-6 wordt gestimuleerd door IL-1 en TNF-a
o Draagt bij tot: de ontstekingsreactie, het ontwikkelen van verworven immuunrespons en de
koortsontwikkeling
➢ Andere cytokines: IL-12 & IL-18
,2 Chemokines (4 groepen)
➢ Kleine (8 tot 10kDa) eiwitten/peptiden
➢ Reguleren de migratie van specifieke celpopulaties reguleren
➢ Zijn chemoattractantia en veroorzaken chemotaxis van specifieke celpopulaties
➢ Productie door sentinelcellen zoals macrofagen en mastcellen
➢ 4 families
o CC (twee cysteïnes naast elkaar)
o CXC (1 willekeurig AZ tussen de 2 cysteïnes)
o CXXXC of CX3C (3 AZ tussen de 2 cysteïnes)
o C (geen 2 cysteïnes naast elkaar)
Belangrijke chemokines
➢ CXCL8 (L = ligand), ookwel de IL-8 genoemd
o Trekt de neutrofielen aan uit de bloedbaan naar de infectie/ontsteking
o Stimuleert de activiteit van neutrofielen
➢ CXCL2 (ook gekend als macrophage inflammatory protein-2 of MIP-2)
o Gesecreteerd door macrofagen en trekt neutrofielen aan
Geactiveerde macrofagen en mastcellen produceren nog andere chemokines
➢ CCL3 en CCL4 (MIP-1a en MIP-1ẞ)
➢ Trekken B cellen, eosinofielen en cytotoxische T cellen (CCL3) en T helper cellen (CCL4) aan
, 3 Vasoactieve molecules (3 groepen)
➢ Productie door sentinelcellen
➢ Dragen bij aan veranderingen in de bloedvaten
3.1 Aminen
➢ Histamine
o Geproduceerd door mastcellen
o Een derivaat van histidine
o Veroorzaakt vasculaire lekkage
o Cruciale factor bij allergische/asthmatische reacties
➢ Serotonine (5-hydroxytryptamine, 5-HT)
o Geproduceerd door mastcellen van sommige knaagdieren en grote herbivoren
o Een derivaat van tryptofaan
o Veroorzaakt vasoconstrictie (-> verhoogde bloeddruk), behalve bij runderen = vasodilatator
o Het heeft weinig invloed op de vasculaire permeabiliteit, behalve bij knaagdieren, waar het een
acute ontstekingsreactie veroorzaakt
3.2 Peptiden
➢ Kinines (bradykinine)
o Veroorzaken vasodilatatie en vasculaire lekkage
o Stimuleren neutrofielen en pijnreceptoren
➢ Anafylatoxines (C3a en C5a)
o Afkomstig van complementfactoren C3 en C5
o Veroorzaakt verhoogde vasculaire permeabiliteit
o C5a = sterk chemoattractant voor neutrofielen en monocyten
3.3 Lipiden
Fosfolipasen werken in op fosfolipiden, met vorming arachidonzuur. Arachidonzuur wordt omgezet naar
leukotriënes via lipoxygenasen of naar prostaglandines via cyclooxygenasen (COX-1 en COX-2)
➢ Leukotriëne
o LTC4, LTD4 en LTE4: verhogen vasculaire permeabiliteit & veroorzaken contractie gladde spieren
o LTB: chemoattractant voor neutrofielen + één van de belangrijkste ontstekingsmediatoren die bij
bacteriële infecties wordt vrijgesteld
➢ Prostaglandine(-derivaten)
o PGE2, PGF2, thromboxanen en prostacyclines
o Reguleren de ontstekingsreactie, pijnsensatie en koorts
➢ Platelet-activating factor (PAF)
o Geproduceerd door mastcellen, geactiveerde neutrofielen, bloedplaatjes en eosinofielen.
o Versterkt de neutrofieladhesie aan endotheelcellen, verhoogt de neutrofiel chemotaxis en de
activiteit van de neutrofielen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper diergeneeskundestudentjee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,66. Je zit daarna nergens aan vast.