Samenvatting
samenvatting inleiding tot het recht
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Ik heb alle informatie samengevat in een gestructureerde samenvatting van het vak. Zonder het deel verbintenis!!! (via powerpoint)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 132 pagina's
Voorbeeld 4 van de 132 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Inleiding tot het rechtAlgemene inleiding: wat is recht?
Historische oorsprong van het begrip “recht”
- Directum (‘leiding’) leidinggeven aan recht moet het samenleven van de mens
leiden
- Regere, rex, regnum, regula recht als gezag gebonden idee
- Jus & jubere bevelen
Definitie van het begrip recht
Recht heeft vele gedaanten & evolutief
- Past zich aan aan de tijd & ruimte
- Evolueert mee met de maatschappij maar hebben niet in alle gemeenschappen
dezelfde graad van ontwikkeling
- geen universele aanvaardbare definitie van het begrip recht
Centrale elementen van het recht
3 hoofdzaken:
1) Het recht is een geheel van bindende regels
Het is onderverdeeld in 5 categorieën:
a) Gebodsbepalingen, verbodsbepalingen, verlofsbepalingen, belovende regels
Dit zijn gedragsregels.
Gebodsbepaling = (verplicht gedrag) = leggen op welk gedrag in een bepaalde situatie dient
te worden aangenomen
- Positief = verplichting om
- Negatief = als je het niet doet
Verbodsbepaling = sommige gedragingen zijn algemeen verboden
Verlofsbepaling = regels die aan rechtssubjecten toelaten bepaalde handelingen te stellen
zonder verplicht te zijn
Belovende regels = een aantal rechtsregels houden een belofte in
Directe werking (self-executing) d.w.z dat de regel op zichzelf beschouw geen verdere
nationale reglementering behoeft met het oog op precisering of vervollediging.
1) Brengt rechten & plichten met zich mee voor de burger
2) Voor de belgische rechter worden afgedwongen
Vb: grondrechten
Standstill is een bepaling een rechtstreeks toepasselijke verplichting voor de OH inhoudt om
zich te onthouden van maatregelen die indruisen tegen tegen de doelstellingen van
betrokken bepalingen en die reeds bestaande realisaties afbouwen
1
, b) Rechtsregels toepasbaar na keuze
Niet alle rechtsregels zijn van toepassing op alle rechtssubjecten alleen die zich in dezelfde
situatie bevinden
- Van toepassing nadat een individu tussen verschillende vormen van mogelijk gedrag
een keuze heeft gemaakt voor een wel bepaald gedrag
c) Wilsaanvullende of suppletieve regels
Wilsaanvullende of suppletieve regels kan voor een regeling zorgen in de gevallen waar de
rechtsonderhorigen geen oplossingen hebben gekozen of voorzien.
- Partijen hebben geen eigen regeling voorzien
d) Ondersteunende regels en handhavingsregels
Omvatten geen eigenlijke gedragsregels maar bieden ondersteuning aan
gedragsvoorschriften (o.m. instellingen te organiseren). Het is een organieke ondersteuning
van het recht. Het zorgt voor:
- De werking van gedragsvoorschriften in tijd & ruimte te omschrijven
- Handhaving van gedragsregels te regelen
e) Technische regels
Recht bevat tal van technische regels m.b.t. allerlei aspecten van het recht, zoals termijnen,
akten, procedures, vormvoorschriften, enz.
- Ter rechtszekerheid ingevoerd en heeft de niet naleving ervan verregaande en
onomkeerbare gevolgen
Het formalisme in het recht = wetgever ontwerpt het stellen van een rechtshandeling aan
een bepaalde vorm- en procedurevoorschriften opdat ze rechtsgeldig zouden zijn
- Niet naleving leidt tot nietigheid of de vernietigbaarheid van de rechtshandeling
I. Formalisme van de wilsuiting = bewijs van de wil van partijen
II. Formalisme van de bescherming = bescherming van bepaalde personen
III. Formalisme van de bewijsvoering = verschillende bewijsmiddelen voor rechtsfeiten &
rechtshandelingen
IV. Formalisme van de publiciteit = bekendmaking van bepaalde feiten
V. Formalisme in de juridische akte en in de rechtspleging = opmaak van juridische akte
& voeren van een rechstpleging (procedure)
Er is een verschil tussen authentieke akte & onderhandse akte
a. Authentieke akte = opmaak van deze akte is de tussenkomst van een drager
van de openbare macht vereist
b. Onderhandse akte = worden door rechtssubjecten zelf opgesteld
2
, 2) Het doel van het recht is de samenleving ordenen en in stand houden
a. Recht en maatschappelijke orde
Recht is een maatschappelijk verschijnsel oorsprong in de wil van de samenleving.
Rechtsregels beogen om bepaalde morele regels te doen naleven om:
- Personen en goederen te beschermen, Rechtszekerheid te creëren, politiek &
economisch systeem uit te werken, enz.
In de gemeenschap moet recht orde scheppen door bestaande toestanden en handelingen
te bekrachtigen en tot juridische norm te verheffen. Hieruit volg dat:
- De wet rechtskracht verleent aan handelingen van individuen
- Er gevolgen aan verbindt/gevolgen teniet doen van bepaalde handelingen die
schadelijk worden geacht voor de maatschappelijke orde.
Voor een bepaalde ordening van de samenleving is het noodzakelijk dat het recht aan
bepaalde kwaliteitsvereisten voldoet:
Rechtszekerheid: recht is kenbaar & voorspelbaar recht is algemeen
Rechtvaardigheid: beoogde maatschappelijke orde die het invoert, inhoudelijk aanvaardbaar,
of nog rechtvaardig is
Doeltreffendheid: doeltreffendheid is meestal afhankelijk van niet juridische gegevens
b. Recht als beleidsinstrument
Recht is het product van een bepaalde levensvisie en/of van een bepaald politiek systeem.
Het recht gebruikt om die visie te verdedigen. Het recht formaliseert & bekrachtigt
bestaande verhouding, maar schept ook nieuwe toestand. Recht loopt werkelijkheid voorruit
rechtsregel schept nieuwe gezindheden, creëert een nieuwe mentaliteit en bevordert de
ontwikkeling van andere, betere zedelijke gedragingen.
c. Recht als evolutief fenomeen
Recht wordt gekenmerkt door interne verscheidenheid. Rechtstakken die zich vaak op
autonome wijze ontwikkelen wat de verscheidenheid nog vergroot.
Toenemende internationalisering van de rechtsverhouding cruciale invloed uit van het
Europees en het internationaal recht.
Juridisering van maatschappelijke verhouding dat betekent dat de burger maatschappelijke
verhouding steeds sneller kwalificeert als een juridisch probleem.
- Evolutie van een nachtwakersstaat naar een verzorgingsstaat = 19de moest de staat
enkel zorgen dat de grootst mogelijk economische vrijheid werd gewaarborgd men
neemt aan dat de burger recht heeft op een overheidshandelen om zich op een
volwaardige manier te kunnen ontplooien de overheid moeit zich met meer
aspecten van het leven in de maatschappij
3
, - De toenemen complexiteit van de samenleving leidt tot de toenemende complexiteit
van de rechtsregels en tot diversificatie van de bestaande regels
o Waardepatroon
o Toenemende mondigheid van de burger neemt toe: rechtsbescherming van de
burger
o Nieuwe technologie en digitalisering noodzaakt het uitvaardigen van nieuwe
rechtsregels
- Er is sprake van een “inflatie van het recht” of een overproductie van normen
samenleving is overgereguleerd & nood aan deregulatie want er wordt belang
gehecht aan de intrinsieke kwaliteit van rechtsregels
3) Het recht vereist gezag
a. Het recht wordt door de overheid opgelegd
De staat is de rechtsgemeenschap bij uitstek:
- Wetgevende macht: de staat maakt nieuwe rechtsregels aan via wetgeving
- Uitvoerende macht: de staat maakt de toepassing van de rechtsregels mogelijk d.m.v
een regering en een administratief apparaat
- Rechterlijke macht: de staat past de rechtsregels toe in zijn rechtbanken voor de
beslechting van geschillen
Niet alleen staat is verantwoordelijk voor de creatie van het recht, ook andere
rechtsgemeenschappen (lokale besturen) subsidiaire bevoegdheden
Erkenning van de staat is noodzakelijk
b. Rechtsregelen worden gehandhaafd door of krachtens het maatschappelijk
gezag
Er worden maatregelen getroffen om de naleving verzekeren. De handhaving gebeurt op
twee vlakken:
1) Uitvoerende macht is mee belast de wetten, decreten en ordonnanties ten uitvoer te
leggen door het uitvaardigen van uitvoeringsmaatregelen
2) Rechterlijke macht sanctioneert de overtreding van een rechtsregel
De bindende kracht en naleving van de rechtsregel
Twee factoren: geldigheid van de regel & effectiviteit van de regel
Geldigheid van de rechtsregel
Rechtsregels moet niet alleen bestaan, maar ook rechtsgeldig zijn
Rechtsregels zijn slechts bindende indien zij op een geldige wijze tot stand zij gekomen met
respect voor:
- Hiërarchie van de normen
- De bevoegdheidsregels
- Procedureregels
- …
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ajarchouhsamia. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,96. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50990 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen