Deze samenvatting gaat over het deel inleiding en oncologie van het vak Pathofysiologie I (oncologie & neurlogie) gegeven in 1e bachelor farmaceutische wetenschappen in Ugent. Zowel cursus als pwp zijn gebruikt bij het maken van deze samenvatting.
1. Algemene begrippen
In menselijk lichaam: 1014 cellen als bouwstenen voor weefsels, organen … 1011 hersenen
Voedsel en drank brandstof voor lichaamsmechanisme
Eiwitten = proteïnen
o Aaneenschakeling van aminozuren (20 az 10 000 verschillende proteïnen)
o Complexe structuur vorm kan veranderen en dus ook van functie
Vetten
o Triglyceriden = meest voorkomend
o In lever cholesterol
Mineralen
Vitaminen …
Stoornissen = programmatie (genetica), omgeving (infecties, verkeerde voeding) & slijtage
(ouderdom)
Cellen gevormd volgens hun functie
Samenstelling organisme
- 18% proteïnen
- 7% mineralen
- 15% vet
- 60% water
40% intracellulair (ICV)
20% extracellulair (ECV) (opname zuurstof & nutriënten door cellen en afgifte
afvalstoffen)
15% interstitiële vloeistof (ISV) tussen weefsels
5% vasculair plasma
Plasma & ISV: nagenoeg identiek buiten eiwitten plasma meer dan ISV
Verschillen tussen ECV & ICV:
ECV: Na+ en Cl- ionen
ICV: K+, fosfaten & eiwitten
Ca2+ concentratie: groter in ECV
Homeostase van samenstelling lichaamsvloeistoffen is essentieel toename K+ kan leiden tot
hartritmestoornissen
Meten van lichaamsvloeistof
Theoretisch: toediening bepaalde hoeveelheid van molecule die zich enkel homogeen
verdeelt over het bewuste compartiment daarna meten concentratie; berekenen over
welk volume molecule zich heeft verdeeld (=distributievolume)
Distributievolume = totale hoeveelheid toegediend/concentratie
Totale volume lichaamswater: distributievolume van D2O (deuteriumoxide/zwaar water) of
aminopyrine (gedraagt zich als water)
Plasmavocht: moleculen die in bloedbaan blijven (kleurstoffen) bv. Albumine -> radioactief
Volume ECV: weinig stoffen bevinden zich enkel in ECV (zeer moeilijk) -> beste: insuline
Volume ISV: onmogelijk rechtstreeks bepalen, want moleculen in ISV ook in plasma
Bereken door ECV – plasmavolume
Volume ICV: onmogelijk rechtstreeks bepalen totale lichaamswater - ECV
,Celmembraan (cytoplasma & celkern (nucleus))
Structuur: lipiden + proteïnen
o Dubbele laag fosfolipiden -> vetzuurketens: apolair/hydrofoob + gericht naar midden
membraan
o Fosfaatgroepen: polair/hydrofiel + gericht naar waterig milieu
o Eiwitten: onderbreken laag fosfolipiden & hebben diverse functies
Structureel bouwelement
Transportproteïnen (carriers) : transport van moleculen door membraan
Ionenkanalen: transport van ionen door membraan
Receptoren: binding met neurotransmitters, hormonen & geneesmiddelen
Intracellulaire processen -> leiden tot bepaald fysiologisch effect
Enzymen: katalyseren omzettingen bij celmembraan (reacties versnellen)
Transport doorheen celmembraan:
1. Passieve diffusie (volgens concentratiegradiënt moleculen lopen van plaats met veel naar
plaats met weinig moleculen)
- Afhankelijk van grootte, lading, vetoplosbaarheid … enkel kleine moleculen kunnen
a.d.h.v. diffusie door celmembraan
- O2 en N2: klein + ongeladen + apolair goed doorlaatbaar
H20: polair maar klein nog doorlaatbaar
Glucose: groot + polair beperkt doorlaatbaar
Ionen: geladen niet doorlaatbaar
2. Gespecialiseerde mechanismen
KLEINE MOLECULEN
Volgens concentratiegradiënt:
- Gefaciliteerde diffusie met transporteiwit
- Openen van ionenkanalen
Ligand bindt op receptor (ligand-gated kanalen)
Wijziging van membraanpotentiaal (voltage-gated kanalen)
Tegen concentratiegradiënt in:
- Actief transport vereist energie door ATP (adenosinetrifosfaat) afbraak door
enzymen
Na+ / K+-ATP-ase membraanpotentiaal
H+ / K+-ATP-ase maagmucosa
Maag -> heel zuur; willen dat zo houden (bescherming tegen
indringers) protonen pompen in maag (zuur blijven)
2+
Ca -ATP-ase spiercellen
- Transport van transporteiwitten (ATP-asen) pompen
- Verschillende types transporteiwitten:
Uniports: transport van 1 substantie
Symports: transport van verschillende substanties in dezelfde richting
Antiports: uitwisseling van substanties tussen ICV en ECV
Actief Na+ transport via Na+/K+-ATP-ase naar ECV leidt vaak tot transport van andere moleculen (=
SECUNDAIR ACTIEF TRANSPORT)
, GROTE MOLECULEN
Exocytose (ICV -> ECV):
- Samensmelting van secretiegranule met celmembraan
- Vereist energie & aanwezigheid van Ca2+
Membraanpotentiaal (Em) (-9 tot -100 mV)
Tussen ICV en ECV
Varieert naargelang celtype en berust op 3 factoren
1) Na+/K+-ATP-ase pompactiviteit (drijvende kracht)
Na+ van ICV -> ECV actieve wijze want tegen concentratiegradiënt in
K+ van ECV -> ICV vereist dus energie
MAAR 3 Na+ -> ECV voor 2K+ -> ICV potentiaalverschil ontstaat door onevenwicht
ICV is negatief geladen tov EVC
Omdat Na+/K+-ATP-ase pomp aanleiding geeft tot potentiaalverschil elektrogeen
Na+/K+-ATP-ase pomp wordt geblokkeerd/geïnhibeerd door digitalis glycosiden (bloem)
Geneesmiddel gebruikt bij hartfalen
Overdosering = fataal -> overmatige blokkering van membraanpotentiaal (essentieel voor spier- en
zenuwcellen)
2) Verschil in membraanpermeabiliteit voor ionen (= doorlaatbaarheid van ionen)
Membraanpermeabiliteit Na+ en K+ = zeer beperkt (K+ > Na+ door K+-lek kanaal)
Verplaatsing van K+ ionen volgens concentratiegradiënt van ICV -> ECV ICV nog negatiever
Lekken van K+ ionen beperkt door elektrische gradiënt
3) Verschil in samenstelling tussen ECV en ICV
Ladingen in ICV: van proteïnen & fosfaten (membraan impermeabel -> kunnen niet zomaar door cel)
in ECV: van Cl- ionen door elektrische gradiënt ionen van ICV -> ECV
Cl- efflux om membraanpotentiaal volledig te compenseren
ICV blijft dus negatief tov. van EVC Em is dus lichtjes negatief (spontaan transport)
Em: in meeste cellen stabiel => niet stabiel in exciteerbare cellen (zenuw-, spier- en kliercellen) door
actiepotentialen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amberwostyn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
