Dit is een samenvatting van het hele vak Straling en Veiligheid. Zowel uit de powerpoint als uit het boek. Er staan tekst en afbeeldingen in die de tekst duidelijker kunnen maken.
Straling en veiligheid
Ioniserende straling
Definitie van straling
Straling is
De overdracht van energie vanuit een bron naar een omgeving zonder dat hiervoor een
medium nodig is. Deze overdracht kan de vorm aannemen van golven of van een
deeltjesstraling.
Soorten straling:
Elektromagnetisme en EM-spectrum
Wisselen elektrisch veld wekt magnetisch veld op (en omgekeerd).
Zo’n veld breidt zich onbeperkt uit met de lichtsnelheid = elektromagnetisch veld
Elektrisch veld: rood
Magnetisch veld: blauw
Op opeenvolgende plaatsen trilt het elektrisch veld in fasen (ook het magnetisch veld).
1
,Vorm = harmonische trilling of sinusoïde
Dit kan men beschrijven met een aantal grootheden:
Frequentie f
Golflengte λ (afstand)
Periode
Lichtsnelheid c
= als een golf zich verder plant in een medium gebeurd er veel interactie.
Het elektromagnetisch spectrum:
Laagste frequentie bij radiogolven, hoogste frequentie bij röntgenstralen
Als de frequentie stijgt, dan daalt de golflengte
De energie van EM-straling:
Energie in fotonen
Is gekwantiseerd = komen voor in pakketjes met een bepaalde energie
Het zijn deeltjes zonder massa
Uitgedrukt in Joule
1. Energie per foton
Frequentie, golflengte
2. Aantal fotonen per seconde
Amplitude (A)
2
,Deeltjes- en golfkarakter van EM-straling
Deeltjesstraling = energetische deeltjes met een massa en een snelheid
- Alfa
- Bèta
- Protonen
- Neutronen
Wordt het gestopt of afgeremd, draagt het zijn energie over aan de atoomstructuur waarin het zichc
bevindt -> exciteren, ioniseren of opwarmen.
Alfa-deeltje / alfa-straling:
Helium kernen: 2 protonen en 2 neutronen
Deeltjes met relatief grote massa
Positief geladen
Gaan zich aangetrokken voelen door een andere lading
Bèta-deeltje / bèta-straling:
Zowel negatief ( β−¿¿ ) als positief ( β +¿¿
Negatief = elektronen (ionisaties, radioactief verval)
Positief = positronen (radioactief verval)
Kleine massa, energie komt van hoge snelheid
Geladen deeltjes, worden aangetrokken of afgestoten door andere ladingen
Ioniserende straling
Straling die in staat is ionen te vormen in de materie waar ze op invalt
Kunnen elektronen losmaken van de kern
Atomen kunnen anders gerangschikt worden
Energie is groter dan bindingsenergie van elektron
Laagste bindingsenergie ligt rond 10 eV
Energiespectrum
Radioactief röntgenbuis
Röntgenstraling
3
, De röntgenbuis:
= een gloeidraad of filament wordt door een gelijkspanning en -stroom verhit tot er elektronen uit de
gloeidraad ontsnappen.
Katode wordt negatief en anode positief
Elektronen komen tot stilstand bij de anode (door de grote snelheid) ze worden dan omgezet in 99%
warmte en 1% röntgenstraling.
Remstraling:
Ontstaan van fotonen straling
= door interactie van een elektron met een elektrisch veld van de atoomkernen van het
anodemateriaal wordt het elektron afgeremd en afgebogen en zendt het een foton.
Continue spectrum
Hoe dichter het elektron langs een kern scheert, hoe meer hij afgeremd wordt, hoe meer energie hij
verliest en hoe hoger de frequentie van de EM-golf. De fotonen dat hier ontstaan hebben een lagere
frequentie.
Karakteristieke straling:
Kunnen in ionen ionisaties vormen
= het terugvallen van elektronen uit hogere schillen
Röntgenbuis instelparameters:
Buisspanning U (kV)
Buisstroom I (mA)
Opnametijd t (s)
Buislading I x t (mAs)
Invloed van buisspanning:
Vorm van het spectrum verandert
De gemiddelde energie schuift op en het aantal fotonen
ook (meer fotonen vrijmaken)
Invloed van buislading:
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lorefyen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,46. Je zit daarna nergens aan vast.
