ENCYCLOPEDIE
THEMA 1: VINDPLAATSEN
ZOEKSTRATEGIEËN (DEEL 4, HST 6)
WAAROM WETENSCHAPPELIJKE LITERATUUR ZOEKEN?
1. Vertrouwdheid met onderwerp: globaal/algemeen overzicht van bronnen
- “State of the art”/lopende onderzoeken
- Cumulatie van kennis
- Aanpak en problemen andere auteurs
- Kritische evaluatie
- Nieuwe inzichten/lacunes
- Zelfreflectie
2. Intellectuele & praktische waarde
3. Verschillende informatiebehoeften:
- Exploratief (globaal): encyclopedia, kranten, internet, Wikipedia
- Gericht (diepgaand): specifiek gaan zoeken
MOGELIJKE STRUIKELBLOKKEN
- Ongeorganiseerde zoekmethode: frustraties en onvoldoende (waardevolle & relevante) bronnen
- (Geen/verkeerd) gebruik ontsluitingsmiddelen
Databanken, bibs, wetenschappelijke tijdschriften, boeken
- Algemeen vs. specifiek
- Relevante literatuur vs. irrelevantie literatuur (thema)
Relevant: trefwoorden gebruiken…
- Kwaliteitscontrole literatuur
- Volledigheid vs. afbakenen & tijdig stoppen met literatuur zoeken
ZOEKSTRATEGIE
Probleem: men kan nooit alle literatuur die wereldwijd beschikbaar is rond een thema verzamelen of
lezen
Oplossing:
- Selectiecriteria (onderwerp, tijd en ruimte)
- Systematische zoekstrategie (garantie dat je de meest prominente publicaties hebt genomen)
Zoekplan hanteren
AFBAKENING
Wat? Waarom? Waar? Hoe?
Reikwijdte van studie:
Ruimte Tijd
Ben je geïnteresseerd in… Ben je geïnteresseerd in…
- Individuele psychologische processen? - Momentopnames?
- Interacties binnen kleine groepjes? - Vergelijkingen tussen momenten in de
- Leven in lokale gemeenschap? tijd?
- Grote populaties?
TREFWOORDEN
Groepen, combineren
, - Booleaanse operatoren, trunceren, maskeren, vertalen, synoniemen, homoniemen,
antoniemen…)
Systematische strategie (rasters, logboek…)
1. Welk soort zoekmachine?
2. Welke zoektermen?
3. Welke (soort) bron?
4. Auteur, titel, datum, evt. URL van elke bron
5. Korte omschrijving inhoud en/of relevantie
6. Lijst met nieuwe zoektermen
EXPLORATIE SYSTEMATISCH ZOEKEN
1. Oriëntatie/verkenning
- Doel: onderwerp definiëren/afbakenen, zoekopdracht
- Bronnen: woordenboeken, encyclopedieën, handboeken, trefwoorden andere auteurs…
- Resultaat: lijst trefwoorden (en combinaties ~ zoekopdracht), belangrijke auteurs en bijdragen
(steeds wederkerend)
2. Achtergrondkennis (breed)
- Doel: verkenning projectkader, achtergrondinformatie…
- Bronnen: encyclopedieën, handboeken…
- Resultaat: (korte) uiteenzetting thema, belangrijkste ideeën, auteurs, vakjargon…
3. Bibliografische naslagwerken
- (literatuurgidsen, vakbibliografieën, citatie-indexen…)
4. Databanken
(abstract, full tekst)
- Vooral tijdschriftartikels
5. Catalogi van bibliotheken, documentatiecentra of archieven
6. Bibliografieën van gevonden werken
- Welke artikelen werden gebruikt
- Tip: begin met recente publicaties
7. Bibliotheek: rekken overlopen
OOK…
- Recente conference papers (e.g. European Society of Criminology, American Society of
Criminology)
- Bachelorproeven/masterproeven !kritische houding!
- Contact opnemen met auteurs van publicaties
Duidelijk aangeven wie je bent en wat je onderzoek inhoudt
ZOEKSTRATEGIE
Makkelijk beschikbare, actuele bronnen van hoge kwaliteit
‘Core literature’ = al of niet gepubliceerd, belangrijke impact op hierop volgende werken, verdere
ontwikkeling van onderwerp
Mogelijke criteria:
- Origineel empirisch onderzoek
- Gebruik bestaande ideeën, benaderingen op nieuwe manier
- Nieuw bewijsmateriaal/interpretaties van gekend probleem
- Meer empirisch materiaal aanreiken (lacunes)
- Nieuwe synthese
- Ontwikkeling nieuw onderzoeksgebied binnen discipline
- Nieuwe inzichten/aanpak van bestaande problematiek
Sleutelwoorden
, - Kernbegrippen uit probleemstelling
- Sleutelwoorden vertalen in zoekterm
- Doel: met zo weinig mogelijk zoektermen, zoveel mogelijk relevante/zo weinig mogelijk
irrelevante publicaties vinden
Van sleutelwoord naar zoekterm
- Synoniem
- Vertaling
- Enkel- of meervoud
- Narrower term
- Broader term
- Related term
Zoektermen invoeren
Technieken om zoektermen te combineren:
Booleaanse operatoren Truncatietekens/wildcards Exacte woordcombinatie of
string search
And: beide termen moeten in *: ter vervanging van 1 of “…”: strengere variant van de
resultaat voorkomen meerdere karakters Booleaanse AND operator
Or: 1 v/d zoektermen moet in ?: ter vervanging van 1 karakter AND: volgorde termen is
resultaat voorkomen willekeurig
Not: 1e term moet voorkomen, $: ter vervanging van 1 of geen “…”: volgorde termen ligt vast
maar tweede niet karakter
ARCHIEVEN, BIBLIOTHEKEN EN DOCUMENTATIECENTRA (DEEL 4, HST1)
Belangrijk: Is het archief of centra? Wat kan ik daar vinden?
Interdisciplinair zoeken: specifieke werken terugvinden rond bepaald topic
- Internationaal/lokaal: sommige zaken niet via online databank terug te vinden (te lokaal)
- Document: ‘Criminologisch relevante websites, archieven en documentatiecentra’
- Ook VVBAD (Beroepsvereniging)
Archief:
- Statisch: afgesloten (geen werken meer binnen of buiten), cultureel-wetenschappelijke waarde,
toegankelijk
- Dynamisch: actief gebruikt & niet afgesloten, vaak wel voor publiek afgesloten
Documentatiecentrum:
- Ondersteuning onderzoek, beleid of van organisatie
- vb. Vredesinstituut, Rijksarchief, Stadsarchief Antwerpen…
ZOEKEN NAAR WETENSCHAPPELIJKE VINDPLAATSEN (HST 3)
Ontsluitingsmiddelen: instrumenten die onderzoeker kan hanteren om op snelle en valide wijze
bibliografie samen te stellen
- Catalogi
- Databanken
- Lib.ugent.be
CATALOGI
- Geordende lijst van publicaties die op bepaalde plaats aanwezig zijn
- Werken kunnen op verschillende manieren gerangschikt worden
- Maken het mogelijk om ligplaats van werken op te sporten, maar meestal niet de inhoud
ervan