Bronnen en beginselen van het
recht
1. ONTSTAAN EN ONTWIKKELING VAN HET RECHT
Recht is zo oud als de mensheid
Het is ontstaan sinds mensen samenleven
o Mensen maken afspraken over het samenleven
o Willen dat deze afspraken bij iedereen bekend zijn
o Willen dat deze afspraken worden nageleefd
Oorspronkelijk afspraken tussen individuen
In complexere samenlevingen wordt “wetgevende bevoegdheid” overgedragen aan
een vertegenwoordigend orgaan
Afdwingen van afspraken gebeurde oorspronkelijk door primaire dwang (geweld)
door leden van de groep
o Doodstraf, steniging
o Hand afhakken, lijfstraffen
o Dwangarbeid (economisch geweld)
o Opsluiting in mensonwaardige omstandigheden
Evolutie naar meer geciviliseerde dwang:
o Afwijkend gedrag wordt beoordeeld door rechtbanken
o Dwangmiddelen evolueren van louter fysiek, moreel economisch geweld naar
meer humane vormen van bestraffing (afschaffing doodstraf, lijfstraffen)
(1792)
o Evolutie naar alternatieve straffen (werkstraffen, elektronisch toezicht)
Belgisch recht is in oorsprong gebaseerd op Code Napoleon (1804): geboorte van ons
rechtssysteem
Samensmelting van:
o Romeins recht
o Kerkelijk recht
o Gewoonterecht (costuymen Parijs)
Tot op de dag van vandaag belang
Maar ondertussen uiteraard modernisering onder invloed van
o Mensenrechtenverdragen
o Toenemende internationale wetgeving onder andere van de EU
o Gewijzigde inzichten op vlak van economie, ethiek, religie, maatschappijvisie
1
, 2. WAT IS RECHT?
= een geheel van afdwingbare regels die door de samenleving tot stand komen met als doel
de samenleving te ordenen
2.1. GEHEEL VAN REGELS
= veelheid van bronnen van recht:
- Wetten
- Rechtspraak
- Gewoonte
2.1.1. GEHEEL VAN AFDWINGBARE REGELS
Recht is afdwingbaar. Afdwingen gebeurt via rechtbanken door:
- Straffen bij misdrijven
- Dwingen iets te betalen
- Dwingen iets te doen
- Verbieden iets te doen
Recht is op iedereen van toepassing ongeacht geloof, politieke overtuiging
Afdwingbaar karakter tegenover alle leden van de samenleving onderscheidt recht
van andere ‘normeringsstelsels’
Die door de samenleving in stand komen:
- In oorsprong onderlinge afspraken
- Nu via vertegenwoordiging (parlementaire democratie)
2.2. PARLEMENT
6 parlementen
Wat is een parlement: wetgevende macht
Wat doen ze? Regels maken die van toepassing zijn per gebied
2.3. MET ALS DOEL DE SAMENLEVING TE ORDENEN
Zonder recht is er chaos en geldt het recht van de sterkste
Dat veronderstelt:
o Objectiviteit
o Algemeenheid
o Rechtszekerheid
Recht is een instrument om beleid te maken
Beleid = politiek gebeuren
Recht = rechtvaardig?
Recht is veranderbaar
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper DStroobants. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.