Samenvatting
Samenvatting G&M partim sociologie
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
sv G&M partim sociologie
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 20 pagina's
Voorbeeld 3 van de 20 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
GEZONDHEID EN MAATSCHAPPIJ__________________________________________________________________________________
PARTIM SOCIOLOGIE
__________________________________________________________________________________
THEMA 1: ZIEKTE EN GEZONDHEID
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
1. Ziekte en gezondheid: inleiding
Context is bepalend om te weten of de patiënt ziek/gezond is
Voor veel mensen is gezondheid het belangrijkste dat er is
Wat is gezondheid en ziekte?
Ziekte gezondheid?
Uni- of multi-dimensioneel
Leken- versus professionele opvattingen
Conceptuele onduidelijkheid
2. Gezondheid in een historisch perspectief
Oudheid
Ziekte ontstaat door kwade geesten die het lichaam binnendringen
Behandeling: geesten uitdrijven
Grieken en romeinen
Hippocrates: ziekte = inbalans tussen lichaamssappen (bloed, slijm, gele gal en zwarte gal)
Behandeling: toedienen medicatie met tegenovergestelde kenmerken
Ziekte invloed op menselijke geest (humeur)
Galenus: persoonlijkheidstypes (temperament/humeur)
Middeleeuwen
Ziekte = straf van God
behandeling: uitdrijven van slechte krachten door lichaam te geselen
Geneesheer priesters
Renaissance: opkomst van biomedisch perspectief
Ziekte specifieke biochemische etiologie
Lichaam kan behandeld worden als machine
Metafoor: lichaam als robot
, Descartes: beschrijft pijn vanuit mechanisch model
Prikkeling zintuigen banen naar hersenen banen naar spier
Genezing hangt af van medische technologie en/of chemische interventie
Rol arts: lichaamsingenieur
Rol patiënt: passieve houding
19de eeuwse ‘sanitary movement’
Focus op de gezondheid van de hele populatie
Bezig zijn met ziekte nog voor deze ontstaat
Voorbeelden:
kolonialisme slaven moesten gezond zijn
Healthy working class: economisch belang, arbeidersklasse moest zolang mogelijk gezond
blijven
1836: general registrar’s office: William Farr: wekelijkse reporten van het aantal doden,
zieken
1838: tyfus epidemie: Edwin Chadwick: sanitary conditions poor neigbourhoods
1854: cholera epidemie verwerping miasma-theorie wel: micro-organismen in water
maakte mensen ziek (ontdekt via door-to-door bevragingen)
John Snow speelt belangrijke rol in hedendaagse epidemiologie
Stadsplanning en volksgezondheidsmaatregelen
Ontwikkeling epidemiologie
Invloed industriële revolutie op gezondheid
20e eeuwse medische vooruitgang
Antibiotica en vaccinatie
Opkomst chirurgie en diagnostische technologieën
Globalisering en verspreiding van medische kennis
Opkomst alternatieve en complementaire geneeskunde
Huidige trends en toekomstperspectieven
AI, immunotherapie
Ethische overwegingen en uitdagingen
3. Het concept gezondheid
Gezondheid (WHO-def) = toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn, en niet
slechts de afwezigheid van ziekte of gebreken
Kritiek: statisch gegeven + utopisch, onbereikbaar
Een belangrijke conceptuele evolutie:
, Historisch perspectief: verwijst naar de interactie van fysieke, mentale, emotionele, sociale
en spirituele dimensies
Dynamische aard: gezondheid is dynamisch en evolueert in de loop der tijd door
verschillende factoren zoals bv levensstijl
Onderscheid tussen individuele en populatie gezondheid: individueel niveau = welzijn van
een persoon, populatieniveau = gezondheidsstatus van hele gemeenschap
Subjectiviteit: kan door individuen anders waargenomen worden
Functionele vermogens: capaciteit om activiteiten uit te voeren, sociale relaties aan te
gaan…
Biopsychosociaal model: biologische, psychologische en sociale factoren als onderling
verbonden invloeden op gezondheid en ziekte
Equity en sociale rechtvaardigheid: equity (afwezigheid van oneerlijke verschillen in
gezondheid tussen groepen) aanpakken van sociale determinanten van gezondheid
Definitie Parsons 1972 (vanuit sociologisch perspectief)
Gezondheid wordt bepaald door de mogelijkheid tot functioneren
Wordt bepaalt door zowel eventuele fysieke als mentale beperkingen
Aanvullend op het medische model, vervangt het niet
4. Disease – illness – sickness (belangrijk: theorie + casus op het examen)
3 perspectieven op gezondheid
Disease:
Verwijst naar biologische/pathofysiologische afwijking of verstoring van het lichaam
Kan gemeten worden door medische methoden (medische onderzoeken)
Het is een ‘objectief concept’ dat vaak centraal staat in gezondheidszorg
Ilness:
Verwijst naar persoonlijke ervaring van symptomen en lijden van de patiënt als gevolg van
ziekte/aandoening
Subjectief concept, omvat de persoonlijke perceptie en beleving van ziekte
Omvat niet alleen fysieke symptomen maar ook psychologische en sociale gevolgen
Sickness:
Verwijst naar de sociale en culturele constructie van ziekte binnen een bepaalde samenleving
de manier waarop ziekte begrepen en behandeld worden binnen een culturele context
Kan invloed hebben op hoe individuen en gemeenschappen omgaan met ziekte (attitudes,
beschikbaarheid medische zorg…)
Bredere term die de sociale en culturele dimensies van ziekte omvat
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cocquytmathijs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 59063 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen