• De Russische agressie tegen Oekraïne en de oorlogspropaganda – Bloedbad in Bucha
Hoe kan de Russisch-Oekraïense oorlog op een ongenuanceerde manier worden meegedeeld,
aangezien er een grote hoeveelheid bronnen zijn? Er is op internet veel discussie hierover. Door de grote
informatiestroom is het soms moeilijk om een objectief beeld te verkrijgen over de concrete situatie. Er
zijn enerzijds sterke aanwijzingen en getuigenissen dat het Russisch leger de schuld heeft van
verschillende oorlogsmisdaden. Anderzijds creëert Rusland, het Westen en Oekraïne ook propaganda.
Dat leidt tot discussie over wat er precies aan de hand is. Bepaalde zaken worden geframed om ons te
manipuleren.
Voor getuigenissen over de oorlog zijn we afhankelijk van anderen, maar welke zijn echt en welke niet?
Een voorbeeld hiervan is het Bleodbad van Bucha. Hoewel er duidelijke sprake is van oorlogsmisdaden,
bestaat er nog steeds twijfel over de exacte gebeurtenissen. Deze werden nooit oIicieel geregistreerd
maar kwamen via een massastroom van informatie in onze media. De beelden werden langs beide
kanten gemanipuleerd waardoor je steeds kritisch moet blijven.
à Wordt aangespoord tot fact-checking door o.a. mensenrechtenorganisaties. Later komt er een
rapport uit over dit historisch feit.
• Maurice De Wilde
De mondelinge bronnen spelen in onze samenleving een grote rol. Dit is een belangrijk medium voor
bepaalde situaties zoals oorlogen, opstanden of stakingen waar het ook een bewuste keuze kan zijn om
geen schriftelijke bronnen te verkrijgen omwille van vervolgingen.
In de jaren 1970 hebben film- en televisiemakers zich gerealiseerd dat er nog veel oorlogsgetuigen zijn
van WOII. Daarnaast wilden zijn vaak wel een getuigenis afleggen omdat het al enige tijd achter hun
was. Het interview was daarbij het beste middel omdat het naast de fatische laag ook de muzische,
paralinguale en extra-linguale laag kan vastleggen. In Vlaanderen was er een productiereeks ontstaan
met samenwerking van journalist Maurice De Wilde. De bedoeling van de reeks was om een kritisch
beeld te krijgen van de aanloop naar WOII, de bezetting, collaboratie etc. De Wilde legde het het vuur
aan de schenen van de respondenten door zijn interviews goed voor te bereiden. Hij verbeterde ook
vaak uitspraken van de respondenten waardoor de maskers van zijn gesprekspartners afvielen.
à De interviews met Degrelle en Naessens tijn mondelinge bronnen geworden. De interviews die door
hem zijn afgenomen worden bestudeerd omdat die op de grens van het deontologisch correcte gezien
zijn. Het zijn echter wel goede harde bronnen.
• Leni Riefenstahl
Goebbels, minister van propaganda had in het naziregime een voorliefde voor het gebruik van moderne
technieken, voornamelijk media, in zijn propaganda. Veel kranten of andere media waren eigendom van
een politiek systeem. Op die manier is het makkelijk het volk op een schijnbaar & objectieve manier te
brainwashen door bv. Een selectieve feitenweergave in de berichtgeving te doen. Nazi-Duitsland had
een hoogtepunt in zo’n berichtgeving.
, Goebbels zette voor een bepaalde propaganda in op film, waarvoor hij actrice Leni Riefenstahl
inschakelde. In de jaren 30 kreeg ze als opdracht van Hitler twee propagandafilms te maken over de
nazi-partijen. De eerste film flopte volledig. Haar tweede documentaire was Triumph des Willens en
was heel succesvol. In die documentaire werd er gebruik gemaakt van revolutionaire
camerastandpunten. Er waren ook anderhald miljoen figuranten aanwezig.
Na de oorlog kwam haar rol in de documentaire in opspraak. Ze werd een tijd gevangen genomen maar
omdat er niet genoeg bewaren waren in haar dossier, werd ze vrijgelaten. In een interview in de jaren 90
vertelde ze dat haar bedoelingen puur artistiek waren en niet als propagandamiddel.
à Toch verschillend van Marlène Dietrich (ook actricte) die tijdens Nazi-regime vluchtte naar de VS om
daar contra-propaganda te maken.
• Twee 11 septembers
Enerzijds kennen we de 9/11 als sterk gemediatiseerd. Een clash tussen het salafisme en het Westen,
een aangekondigde moral terror, vond snel zijn intrede. De manier waarop deze gebeurtenis in de media
is gekomen heeft gezorgd voor een grondige wijziging van de internationale politiek. Op de zender CNN
werden rauwe beelden van de gebeurtenis getoond. De snelheid van overdracht is hier een essentieel
element. Er werden meteen beelden van de WTC-torens live uitgezonden samen met een split screen
van de nog in Afghanistan aan de macht zijnde Talibann aan het woord zonder enige vertaling. Hierdoor
werd er meteen een causaal verband gelegd. Er werd meteen een vijandbeeld gecreeërd.
Aderzijds is 11 september 1973 ook een belangrijke datum. In Chili kwam een democratisch verkoze
socialistische linkse regime aan de mache onder de leiding van Salvador Allende. Rechtse krachten
organiseerde een militair coup onder leiding van generaal Pinochet. Maurice De Wilde was aanwezig en
ging daar gaan filmen waar op zijn camera veel mensen om het leven kwamen en mensen werden
opgepakt. Zo dicht op een gebeurtenis zitten was iets wat nog relatief nieuw was.
• Stalin en de geschiedvervalsing
Beelden hebben in het verleden gezogf tot manipulatie van bepaalde bevolkingsgroepen (vb. bij
verkiezingen). Op 5 mei 1920 werd een foto getrokken voor het Bolsoi theater waar Lenin de bevolking
toesprak met naast hem Kamenev en Trotski. Wanneer Stalin na de dood vab Lenin aan de macht
kwam, probeerde hij zich steevast te profileren als de absolute rechterhand van Lenin. Dat was
helemaal niet waar. Om die reden ziet dezelfde foto in 1927 er helemaal anders uit. Trotski en Kamenev
zijn vakkundig geretoucheerd waardoor alleen Lenin nog te zien is. Op die manier voldiet de foto aan het
beeld dat Stalin het volk wil geven. De echte foto was in het Westen al langer bekend maar voor de
Sovjetvurgers was het wachten tot de implosie van de Sovjet-Unie voor het originele exemplaar. Dit is
een voorbeeld van de manipulatie van de media en het collectieve geheugen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chlodeleu. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.