JEUGDRECHT EN
JEUGDBESCHERMING
H1: INLEIDING ROND HET ONTSTAAN VAN DE JEUGDBESCHERMING
IN BELGIË
- rechten vandaag wettelijk geregeld in nationale en internationale wetgeving
- bescherming op
- onderwijs, huisvesting, gezondheidszorg → IVRK
- aangepaste maatregelen en straffen
- hulpverlening bij verontrustende opvoedingssituatie
- specifieke rechtswaarborgen
- geen evidente zaak → eerste beschermingswet pas in 1912
- daarvoor → volwassen en kinderen als één categorie
- cultuur overgedragen door 2 processen
- proces van socialisatie
- eigen maken van waarden en normen van de MA
- proces van sociale controle
- straffen en bestraffen als normen niet worden nageleefd
- formeel en informeel
- processen zorgen voor evolutie
- belang van Verlichting
- opkomst van wetenschappen → criminologie, penologie,
psychologie,...
- geschiedschrijving → vertrekken vanuit verleden
- chronocentrisme → de nu bestaande middle class wordt als norm genomen voor
de menselijke ontwikkeling doorheen alle tijden en op alle plaatsen
HET ONTSTAAN VAN EEN CATEGORIAAL BELEID
EVOLUTIE VAN DE SOCIALISATIE
- kindbeeld en opvattingen over socialisatie → sociale constructie
- manier van kijken is gegroeid en geëvolueerd obv inzichten
- manier van kijken naar kinderen → verschillend doorheen geschiedenis
- door verlichting → kind als aparte categorie met aparte kenmerken
- kind als de ‘toekomst’ → ‘nog niet positie’
- 2 mensbeelden in Verlichting
- volwassene → kent zijn lot
- kind → kneedbaar, maakbaar, evalueerbaar
GEEN KINDBEELD
- vroegere tijden → geen besef rond belang van kinderen
- kinderen waren noodzakelijk kwaad
1
, - voor 7 jaar → geen belang
- na 7 jaar → beschouwd als volwassene
- terugvinden in literatuur
- bv: kindermoord en achterlaten pasgeboren baby → sprookje hans en
grietje
- meisjes als minder waard beschouwd
- godheid stond centraal
- bepaald hoe het leven eruit zag
- 17-18e eeuw
- hoger klasse → voedster inschakelen en hoge kindersterfte
- praktijken die nu barbaars zouden zijn
- onhygiënische omstandigheden, ziektes, geen voorbehoedsmiddelen
- zorgde voor hoge kindersterfte
- vanaf 7 jaar → volwassen in alle aspecten van het leven
- jongens gingen naar school
- meisjes bleven thuis voor huishouden
AANZET TOT EEN KINDBEELD
- vanaf 16e eeuw
- jongens uit hogere klassen gingen naar school
- ontstaan van visies
- moralisten → kind slecht geboren en opvoeding maakt het goed
- romantici → kind is goed en word negatief beïnvloed van buitenaf
- Rousseau
- verlichting is cruciaal
- mensen hebben zelf lot in handen en kunnen toekomst veranderen
- kind is belangrijk voor de toekomst
- idee van maakbaarheid
- kinderen werden meer een aparte groep met eigen kenmerken en
gedragingen
- ontstaan 2 delige visie op ontwikkeling van de mens
- kind opvoeden en afschermen van de MA
- volwassen kent lot en rol in de MA
- sociogenese
- op grond van maatschappelijke veranderingen apart zien van kind
en volwassene
- psychogenese
- eigenschappen specifiek toevoegen aan kind
- ontstaan verschillende fases binnen kindzijn
- ontstaan van eigen afdelingen binnen wetenschappen
- bv pediatrie
- ontstaan van kinderwetten
- verbod op kinderarbied, wet op leerplicht
HET HUIDIGE KINDBEELD
- kind als kracht persoon met eigen mogelijkheden
- kijken naar het kunnen
- verschillende ontwikkelingsfases met eigen mogelijkheden en beperkingen
- fases van kinderen/jongeren → verschillen van volwassenen
- afsluiten van volwassen wereld
2
, - naarmate ze ouder worden vervaagt dit
EVOLUTIE VAN SOCIALE CONTROLE
- lang geleden weinig verschil in bestraffen van kind en volwassene
- uitzondering gemaakt door pater familias/pretor → baseren op ‘goddelijke
overwegingen’
- verlichting brengt hierin verandering
VROEGE TIJDEN TOT VERLICHTING
- Oud-Romeins recht: wet der XII tafelen
- uitzondering voor ‘onmondigen’
- eigen straf toegekend door pretor
- onmondigen → niet-huwbare kinderen
- onderscheid tussen opzettelijke en onopzettelijke daders
- klassieke tijdvak
- onderscheid door waarneembare gegevens
- geslachtsrijpheid/ sluwheid
- meisjes → 12 jaar
- jongens 14 jaar
- ‘oordeel des onderscheids’ → aanvoelen van goede en kwade
- val van Romeinse Rijk
- verschillend van stam tot stam
- beroep op familiale solidariteit
- bepaald door pater familias over onderscheid K en V
- 11e eeuw
- heropflakkering Romeinse recht
- aandacht voor onderscheid kwam terug
- 13e eeuw
- opkomst van de staten → drang centralisatie, openbare orde en rust
- staatsfunctie legde regels op
- accusatoir → meer rechten voor beklaagde
- aanstellen rechters
- vrij beslissen over onderscheid
- 1532
- Constitutio Criminalis Carlinae
- verzachting van een straf voor kinderen
- aangeven of persoon gebruik had gemaakt van zijn rede
- ‘l’usage de rasion’
DE VERLICHTING
- rede, toekomst, recht, ethiek,... kwam centraal
- tegen wrede en barbaarse straffen van Ancien Regime
- positivistische kijk op mensen
- eigen leven in handen nemen en lot wijzigen
- de maakbaarheid van de MA
- vergaren en uitbreiden van de kennis
- leiden tot explosie van technieken → mechaniseringsprocessen, oprichten
fabrieken
- start van industriële evolutie
3
, - industriële evolutie
- uitbuiting van arbeiders
- hongerloon, geen verlof, geen ziekte-uitkering,...
- kinderverwaarlozing, kinderarbeid
- ingrijpen van overheid → verbod op kinderarbeid (1889)
- opkomst socialisme
- arbeiders meer recht geven en zekerheid
- tegenactie van de burgerij
- liefdadigheidskermissen
- verlichte denkers
- Rousseau, Montesquieu, Voltaire
- denken over straffen → eigen ideeën uitten
- rechtvaardigheid van straffen
TENDENSEN VANAF DE VERLICHTING
- klassieke criminologische school (18e eeuw)
- Tegen de repressieve, wrede, onmenselijke en onrechtvaardige straffen
- Belang van efficiënte, rechtvaardige, menselijke en rechtvaardige straffen
- Rechten van de mens → Rousseau, Voltaire, Montesquieu
- denken over humanistische straf
- grondleggers van de school
- Kenmerken van klassieke criminologische school
- Wilsautonomie → bewust kiezen voor goede of kwade
- Morele aansprakelijkheid → persoonlijke verantwoordelijk voor
keuze
- Legaliteitsbeginsel → straf in de wet vermelden
- Proportionaliteitsbeginsel → straffen mogen niet zwaarder zijn dan
het feit
- Gelijkheidsbeginsel → straf toepassen op alle leden
- 3 functies van een straf
- Vergelding→ je hebt iets gedaan dus er moet iets tegenover staan
- Afschrikking → voorkomen andere misdrijven
- Morele verbetering → dader tot inzicht komen
- Focust zich op ‘het misdrijf’
- de misdadiger kwam weinig aan bod
- Invoeren van strafrechtelijke minderjarigheid door
- legaliteitsbeginsel en morele aansprakelijkheid
- 1791 invoeren van strafrechtelijke minderjarigheid
- Code pénal de la Monarchie Française
- In België 1867 invoeren strafrechtelijke minderjarigheid in Strafwetboek
- Verschillende kritieken op deze school
- ontstaan van nieuwe scholen
- focus op de daad en niet de dader
- het positivisme (19e eeuw)
- Observatie en waarneming
- Exacte en positieve feiten
- kijken naar de dader → de mens achter de daad
- afzetten tegen proportionaliteit
- Verklaren van sociale veranderingen zoals armoede, uitbuiting…
- om oplossingen te zoeken
- om de Verlichte Maatschappij vorm te geven
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper paulinebracke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,56. Je zit daarna nergens aan vast.