- het proces van stimulatie tot sensatie uitleggen.
- de terminologie rond sensatie en perceptie correct toelichten en toepassen in de
praktijk.
- de belangrijkste eigenschappen van de verschillende zintuigen toelichten.
- kan de relatie tussen sensatie en perceptie toelichten.
Wat?
- Hoe weten we of de wereld die we in onze geest ‘zien’ overeenkomt met de
buitenwereld?
- Hoe weten we of we de wereld net zo zien als anderen?
Waarom?
Hoe helpt mij dit om een goede psychologisch consulent te zijn?
- Wat ik zie ≠ wat mijn cliënt ziet denkproces begrijpen
- Om dit te kunnen functieleer goed kennen
- Helpt mij om de mensen inzicht te geven in hun percepties
- Vergroot mijn begrip naar mensen die ik begeleid toe
- Helpt mij inzicht te krijgen in (culturele) verschillen tussen percepties
- Geeft mij een bril om naar de superdiverse samenleving te kijken.
Centrale vraag kan worden opgelost door antwoord te geven op 3 kernvragen:
- Hoe verandert stimulatie in sensatie?
- Waarin lijken de zintuigen op elkaar? Waarin verschillen ze?
- Wat is de relatie tussen perceptie en sensatie?
SENSATIE EN PERCEPTIE INLEIDING
Sensatie (gewaarwording)
= 1e gewaarwording van de stimulus
= vroeg stadium van perceptie waarin de receptoren in onze zintuigen stimulus
omzetten in patroon van zenuwimpulsen (neurale impulsen), die voor verdere
bewerking naar hersenen worden doorgestuurd.
Vb. Ik zie iets harigs, wat zoemt, wat vliegt, wat geel en zwart van kleur is, …)
Perceptie (waarneming)
= bewerking van de sensorische patronen
Interpretatie van de sensatie, proces dat inkomende sensorische patronen bewerkt en
er betekenis aan geeft
,= (gedetailleerde) betekenis toekennen aan patroon van sensorische zenuwimpulsen
= interpretatie van de sensatie beïnvloed door herinnering, motivatie, emotie en
andere psychologische processen.
Vb. Ik zie een bij en categoriseer dat beeld als beangstigend want ik ben vorige week
gestoken!
Dankzij perceptiepsychologie weten we hoe de menselijke hersenen een reeks tonen
kunnen samenvoegen tot een bekende melodie en hoe ze een verzameling vormen,…
1.HOE VERANDERT STIMULATIE IN SENSATIE?
Zintuigen kunnen heel veel: waarschuwen voor gevaar, helpen door aandacht te richten
op sensaties als smakelijk voedsel dat nieuwe energie geeft, vinden van beschutting,
muziek luisteren, sport,…
Onze zintuigelijke indrukken v wereld bestaan uit neurale representativiteit van stimuli
(niet uit de werkelijke stimuli)
DE HERSENEN NEMEN DE WERELD INDIRECT WAAR, OMDAT DE ZINTUIGEN
ALLE STIMULI OMZETTEN IN DE TAAL VAN HET ZENUWSTELSEL: NEURALE
IMPULSEN
Hersenen ontvangen stimuli uit buitenwereld nooit rechtstreeks
- Hersenen niet in staat het licht van zonsondergang rechtstreeks te ervaren,
moet vertrouwen op informatie van sensorisch systeem (geeft een gecodeerde neurale
boodschap) waaruit hersenen hun eigen ervaring moeten destilleren
hersenen hebben zintuigen nodig om stimuli uit buitenwereld om te zetten in neurale
signalen die ze kunnen begrijpen
3 kenmerken: transductie, sensorische adaptatie en drempels bepalen welke stimuli in
sensaties worden omgezet en wat de kwaliteit en effect van die sensaties zal zijn en of ze
tot ons bewustzijn zullen doordringen
Proces figuur:
1. Fysieke stimuli (bv lichtgolven) omgevormd door oog (transductie).
2. Tijdens transductie de informatie wordt over de golflengte en de lichtsterkte
omgezet in neurale impulsen
3. De neurale impulsen naar sensorische cortex van hersenen geleid, worden
verwerkt tot sensaties van kleur, helderheid, vorm en beweging
, 4. Perceptie, interpretatie van deze sensaties door ze te verbinden met
herinneringen, verwachtingen, emoties en motieven die in andere delen van de
hersenen zijn opgeslagen
1.1 TRANSDUCTIE
- Sensorische receptoren in zintuigen om info van stimulus om te zetten in
elektrochemische signalen, neurale impulsen
- Info stimulus elektrochemische signalen (neurale impulsen)
Voorbeeld siri: we kunnen er tegen spreken, we spreken er tegen en er gaat iets
oplichten en praat terug. Prikkel (stem) opnemen en dan overzetten naar 1 en 0 enzo en
dan gaat die dat weer overzetten naar menselijke taal
Transductie
= Proces waarbij fysische energie wordt omgezet in neurale impulsen.
= Omzetting van stimulusinformatie in een zenuwimpuls
1. Begint op moment dat een sensorisch neuron een fysische stimulus opvangt (bv
geluidsgolf van trillende snaar)
2. Als fysische stimulus bijpassend zintuig (oor) bereikt, activeert het de
gespecialiseerde neuronen in dat zintuig (receptoren)
3. Deze receptoren zetten hun prikkeling vervolgens om in een zenuwimpuls
4. Zenuwimpuls met gecodeerde info vanaf receptorcellen langs sensorische baan
naar gespecialiseerde sensorische verwerkingscentra in hersenen
5. Hersenen halen info over elementaire kenmerken van stimulus uit die impulsen
(geluidsterkte, toonhoogte,…)
Dus stimulus zelf niet verder dan receptor, alleen informatie in vorm van neurale
impuls passend bij stimulus door zenuwstelsel verplaatst
Deels antwoord centrale 1.2 SENSORISCHE ADAPTATIE
vraag: Zintuigen: gericht op veranderingen
Omdat we de wereld niet Hun receptoren zijn gespecialiseerd in het verzamelen van
direct zien (horen of info over nieuwe gebeurtenissen in de omgeving, je
ruiken,…) is wat we omgeving overstelpt je met stimuli
waarnemen een
Zintuigen zijn in de loop vd evolutie op aangepast
Manier om veelheid aan stimuli die op ons afkomen te filteren
Manier van ons brein om ons veilig te houden
Sensorische adaptatie
= zintuigen steeds minder gevoelig worden naarmate een stimilus langer aanhoudt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jensvanuytrecht. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,36. Je zit daarna nergens aan vast.