Samenvatting
samenvatting- sociale filosofie en ethiek
- Instelling
- Hogeschool Gent (HoGent)
samenvatting van boek+ slides
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 74 pagina's
Voorbeeld 4 van de 74 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting sociale filosofie en ethiek1. Algemene inleiding
1.1 Indeling van de wijsbegeerte en de plaats van de
sociale en ethische filosofie
Hoe zit de wereld in elkaar?
Wat kunnen we kennen?
Wat moeten we doen?
Wat mogen we hopen?
Wat is de mens?
….
4 vragen van Kant:
Wat kan ik kennen?
Wat moet ik doen?
Wat mag ik hopen?
Wat is de mens?
Filosofie als wachtkamer van de wetenschap vragen waar de
wetenschap (nog) geen antwoord op heeft (verlichtingsideaal: geloof
in de kracht van wetenschap)
Ethiek gaat altijd over het ‘doen’, in een activiteit
Wijsbegeerte= die vorm van kennisverwerving die ontstaat wanneer
men geen vrede meer neemt met de mythische, magische of dogmatische
aanpak (ontstaan bij de Grieken)
Epistemologie/ wetenschapsfilosofie= wat we kunnen kennen
1.1.1Factische problemen
Vraag naar (oorsprong van) alles wat bestaat
Algemene metafysica/ ontologie
o Wat bestaat?
o Waar komt de wereld vandaan?
o Wat is bestaan? Wat is zijn? Wat is werkelijkheid?
o Waarom is er iets en niet veeleer niets? (Heidegger)
Bekende: Grieken (Thales, Anaximander, Plato…), Heidegger (meer recent
– zijn en het zijnde)
1
,Bijzondere metafysica
onderzoek naar de belangrijkste zijnden (aard)
Rationele kosmologie: bestudeert basisstructuur van de wereld
Hoe zit de wereld in elkaar? Geordend geheel of chaos?
Rationele psychologie/antropologie: essentie van de mens
Rationele theologie: vraag naar God
1.1.2Kennistheoretische problemen
Sinds de moderniteit metafysica verdwenen tvv kennisleer door de
wetenschap
Kennisleer/ epistemologie
Wat is kennis?
Hoe kunnen we kennen?
Wie kent er?
o Eerst stelden men alles in vraag (methodische twijfel-
Descartes)
Logica
Wat is geldig redeneren?
o Houdt zich niet bezig met de wereld maar met het denken zelf
(reden die niet geldig is= drogreden)
Wetenschapsfilosofie
Bestudeert wetenschap in het algemeen
o Hoe komt men tot een wetenschappelijke ontdekking? Wat is
een wetenschappelijke revolutie?
Filosofie van de fysica, biologie, sociale wetenschappen,…
1.1.3Ethische en politieke problemen
Ethiek:
o Normen en waarden van het menselijk handelen
o Wat is goed en kwaad, juist en fout
o Plichten, rechten
Politiek: (sociale filosofie)
o Organisatie van de samenleving
o Hoe kunnen wij mensen samenleven
Esthetica:
o Wat is schoon en lelijk?
o Wat is kunst?
Kunnen wesociale filosofie los van de ethiek en de wijsgerige antropologie
bestuderen?(zie vb Hobbes en Rousseau)
2
,WAARDE = motieven/idealen om na te streven. Iets waar belang aan
gehecht wordt. Universele waarden vb. eerlijkheid, respect,
vriendelijkheid...
NORM = toestand die voor een categorie van personen gewoon is. Normen
zijn sterk verbonden met je achtergrond en de context is zeer bepalend.
Geven concrete richtlijnen over hoe je jou moet gedragen.
vb. niet stelen, niet liegen, respect voor ouderen....
Niet alle waarden en normen zijn moreel!
1.1.4Sociale en politieke filosofie
Sinds verlichting: mens centraal
Mens (ethiek)
o De zelfrelatie van de mens tot zichzelf= studiegebied vd
ethiek
o Vraag naar het eigen handelen: ‘wat moet IK doen?’
Mens en/ of mens (politiek, recht)
o Wederkerige afhankelijkheidsrelatie
o Studiegebied vd sociale en politieke filosofie
o Hoe kunnen we het best samenleven?
Mens natuur (economie/ecologie)
o Eenzijdige afhankelijkheidsrelatie (wij hebben
natuur(grondstoffen) nodig om te overleven)
o Studiegebied vd economie: bestudeert de wijze waarop
mensen in hun behoeftes kunnen voorzien
Die drie domeinen, samen met het recht; raken elkaar, (te
beginnen bij de Grieken)
Deel A: sociale filosofie in de moderne tijd
2. Inleiding: De Griekse polis
2.1 Polis en agora
Onze organisatie vd samenleving gebaseerd op de Grieken
Polis= stad/ stadstaat maar ook bepaalde wijze van organisatie van
het openbaar leven
Centrum van de polis = agora (forum)(markt)
Handel + spreken zo is politiek ontstaan (mensen beginnen te
spreken ens, ook rechtspraak)
3
, Mannen (publiek) versus vrouwen/kinderen/slaven/niet-welgestelden
(oikos = huis binnen/verborgen)
o Democratie dus ook enkel voor mannen, rijkdom maakte niet
uit, alle mannen gelijke stem
o Ook bijna alleen mannen op polis
Economie (oikos & nomos=wet)= overleven van de familie
Strikte scheiding tss oikos (huis/ familie) en agora: alles wat binnen
gebeurd wordt niet naar buiten gebracht (naar de agora)
wanneer de despotes (de huisvader) de samenleving als een grote
familie zal bekijken (hoe goed de huisvader die familie dan ook mag
leiden), dan ontneemt hij de vrijheid van de mensen.
2.2 Plato
Politeia (‘De Staat’, ‘Constitutie’, ‘Grondwet’ ‘Rechtsorde’)
Gerechtigheid/rechtvaardigheid staat centraal, enige garantie voor
vrede
Reactie op democratie corrupt en hij reageert via ideale principes
Revolutionair, omwenteling, bevrijding
o Cf. de grot van Plato (mensen worden pas echt mens als ze
bevrijd worden zodat ze de dingen echt kunnen zien)
Slechts weinigen kunnen zich bevrijden en kunnen tegen
het zware licht van de waarheid
o Richting een samenleving overeenkomstig de ideeën (utopie)
o Marx- later (we kunnen ons niet neerleggen bij de bestaande
situatie, we moeten een ommezwaai maken)
Ideeën/utopie = idealen (nog niet gerealiseerd)
o Zijn het goede (het ware en het mooie)
o Zijn het enige die het einddoel bepalen
o Concrete problemen in het realiseren ervan zijn louter
technisch en van weinig belang. technocratie: we weten wat
goed is en we doen het gewoon
Familie als model van de ideale samenleving
o Plato ziet in de familie een ideale samenleving, een
samenleving gekenmerkt door rechtvaardigheid elk lid wordt
behandelt volgens eigen noden en vermogens
o Natuurlijke familie wordt opgeheven en de gehele samenleving
wordt één grote familie.
Taken van familie worden nu door staat uitgevoerd:
opvoeden,…
o Geleid door een wijze oude man (de vader) de filosoof-
koning (specialisten in de ideeën)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottevandenborre. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,46. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56880 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen