Dit document bevat een samenvatting van het vak Kwalitatieve Methoden, academiejaar , aan de VUB gedoceerd door prof. An Jacobs. Samenvatting van slides en het handboek Kwalitatieve Onderzoeksmethoden (2020). Daarnaast extra informatie over bepaalde belangrijke concepten en afbeeldingen die het le...
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: wat is kwalitatief onderzoek?............................................................9
1.1 De familiefoto................................................................................................ 9
Voorbeeld 1. Participerende observatie in de sociologie..................................9
Voorbeeld 2. Diepte-interviews in het sociaal werk..........................................9
Voorbeeld 3. Focusgroepen in de communicatiewetenschappen.....................9
Voorbeeld 4. Casestudies in de politieke wetenschappen en
onderwijswetenschappen................................................................................. 9
1.2 Gemeenschappelijke genen in de familie......................................................9
Kenmerk 1: vraagstelling & doel van onderzoek............................................10
Kenmerk 2: onderzoeksdesign.......................................................................10
Kenmerk 3: dataverzamelingsmethode..........................................................10
Kenmerk 4: analyse........................................................................................ 11
Kenmerk 5: rapportage.................................................................................. 11
1.3 Kwantitatief onderzoek: verre familie of aangetrouwd?..............................11
Niet= wetenschappelijk:................................................................................ 11
Persoonlijke opinies:....................................................................................... 11
“Soft” onderzoek:........................................................................................... 11
Kleine & niet gerandomiseerde steekproef:...................................................11
Hoofdstuk 2: geschiedenis van het kwalitatief onderzoek....................................12
2.1 Overzicht van de geschiedenis....................................................................12
2.2 De klassieke periode (1900-1945)...............................................................13
2.3 De verdrukking en de kiemen van de vernieuwing (Jaren ’50 tot ‘ 70)........14
2.3.1 De geboorte van de focusgroep............................................................15
2.3.2 De ‘ontdekking’ van de Grounded Theory.............................................15
2.4 De heropstanding (jaren ’70 en ’80)............................................................15
2.5 Het postmodernisme en de consolidatie (jaren ’90)....................................15
2.6 Een ‘derde weg’ met mixed methods-onderzoek........................................16
Positie 1: er is geen filosofisch probleem.......................................................16
Positie 2: mixed methods is onmogelijk.........................................................16
Positie 3: de paradigma’s blijven strikt gescheiden in mixed methods..........16
Positie 4: mixed methods vormen een apart paradigma: pragmatisme.........16
Positie 5: er is een dialectische verhouding tussen de paradigma’s..............16
Positie 6: meerdere paradigma’s in sociale wetenschappen..........................16
Hoofdstuk 3: paradigma’s in het kwalitatief onderzoek........................................17
3.1 De klassieke tweedeling: positivisme of interpretivisme.............................17
1
, 3.2 Vier paradigma’s......................................................................................... 18
3.3 Het positivisme en postpositivisme.............................................................18
3.4 Het constructivisme.................................................................................... 19
3.4.1 Het symbolische interactionisme..........................................................19
3.4.2 Fenomenologie en sociaal constructivisme...........................................19
3.4.3 De etnomethodologie en conversatieanalyse.......................................20
3.5 Kritische theorie, feministische en andere benaderingen........................20
3.5.3 Postmodernisme en poststructuralisme................................................20
3.5.4 Op kunst gebaseerd onderzoek (arts-based research)..........................20
3.6 Het participatief paradigma........................................................................21
Hoofdstuk 4: de probleemstelling en de onderzoeksvraag...................................22
4.2 Algemene structuur van de probleemstelling..............................................22
4.3 Onderdeel 1: het onderzoeksdomein..........................................................22
4.4 Onderdeel 2: de verantwoording van het onderzoek..................................22
4.4.1 Wetenschappelijke gemeenschap.........................................................22
4.4.2 Beleidsmakers....................................................................................... 23
4.4.3 Praktische relevantie............................................................................. 23
4.5 Onderdeel 3: het onderzoeksdoel................................................................23
Exploratief onderzoek.................................................................................... 23
Verklarend onderzoek.................................................................................... 23
Beschrijvend onderzoek................................................................................. 23
Emancipatorisch onderzoek...........................................................................23
4.6 Onderdeel 4: de onderzoeksvraag...............................................................24
4.6.2.1 Theoretische evaluatie 1: welk type onderzoeksvraag heb ik?.......24
De simplistische inductivistische onderzoeksvraag....................................24
De omnivoor-vraag...................................................................................... 24
De theoretische onderzoeksvraag...............................................................24
4.6.2.3 Praktische evaluatie 1: is mijn probleemstelling onderzoekbaar?...24
4.6.2.4 Praktische evaluatie 2: is mijn onderzoek haalbaar?......................25
Tijd.............................................................................................................. 25
Geld............................................................................................................ 25
Bereikbaarheid en bereidheid van onderzoeksobjecten..............................25
4.7 Onderdeel 5: het conceptueel kader...........................................................25
4.7.1 Sensitizing concepts.............................................................................. 25
4.7.2 Bracketing of epoche............................................................................ 26
4.7.3 De literatuurstudie................................................................................ 26
4.8 Kiezen voor een grondvorm van onderzoek................................................26
2
, 4.8.1 De kwalitatieve survey..........................................................................27
4.8.2 Participerende observatie of de etnografische studie...........................27
4.8.3 De casestudy......................................................................................... 28
4.8.4 Inhoudsanalyse..................................................................................... 28
Hoofdstuk 5: ethiek van het onderzoek................................................................30
5.3 Procedurele ethiek....................................................................................... 30
5.3.1 Geïnformeerde toestemming (informed consent).................................30
5.3.2 Bescherming van de privacy.................................................................30
5.3.3 Breng geen schade toe.........................................................................30
5.3.4 Verborgen onderzoek en misleiding......................................................30
5.4 Situationele ethiek...................................................................................... 30
5.5 Relationele ethiek........................................................................................ 30
5.7 Ethisch omgaan met data (GDPR)...............................................................30
Hoofdstuk 6: wie ga je onderzoeken? De kwalitatieve steekproef........................31
6.1 De onderzoekspopulatie en het steekproefkader........................................31
6.2 Verschillende kwalitatieve steekproefmethoden.........................................31
6.2.1 Geen selectie........................................................................................ 31
6.2.2 De typische case................................................................................... 31
6.2.3 Heterogeniteit of maximale variatie......................................................32
6.2.4 Homogeniteit........................................................................................ 32
6.2.5 Kritische case........................................................................................ 32
6.2.6 Bevestigende en ontkennende cases....................................................32
6.2.7 Sneeuwbalsteekproef............................................................................ 32
6.2.8 Extreme of afwijkende cases.................................................................32
6.2.9 Intensiteit.............................................................................................. 32
6.2.10 Random doelgericht............................................................................ 32
6.2.11 Gestratificeerd doelgericht..................................................................33
6.2.12 Criteriumgebaseerd............................................................................ 33
Selectie van fasering................................................................................... 33
Selectie op de afhankelijke variabele..........................................................33
6.2.13 Opportunistisch................................................................................... 34
6.2.14 Pragmatisch........................................................................................ 34
6.3 De theoretische steekproef.........................................................................34
6.4 Omvang van de steekproef.........................................................................34
6.5 Uitbreiding naar focusgroepen....................................................................35
6.5.1 Wie zit er in de focusgroep?..................................................................35
6.5.2 Omvang van de groepen.......................................................................36
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper StefMlder. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
