Neurofysiologie = studie van de werking en functie van het zenuwstelsel
Het zenuwstelsel
⇨ Centrale zenuwstelsel (CZS)
o Hersenen
o Hersenstam
o Ruggenmerg
⇨ Perifeer zenuwstelsel (PZS)
o Somatische zenuwstelsel
= willekeurig of cerebrospinaal zenuwstelsel
▪ Sensorische imput: informatie naar CZS
▪ Motorische output: signaal van CZS naar spieren, klieren,…
→ CZS (hersenen + ruggenmerg) + somatische deel tot perifere zenuwstelsel (zenuwen
hoofd, romp & ledematen)
o Autonoom zenuwstelsel
= onwillekeurig of visceraal zenuwstelsel
▪ Werking organen, klieren, bloedvaten,…
→ (ortho)sympatisch: activeren
→ parasympatisch: rust & herstel
Van neurale buis tot centraal zenuwstelsel
Tijdens embryonale ontwikkeling:
⇨ CZS gevormd vanuit neutrale plaat, die verder uitgroeit tot neurale buis
- Openingen sluiten ong. 23etot 26e dag van de zwangerschap
- Anterieure opening afgesloten: holte voor primitieve brein
o Bestaande uit 3 ruimtes of ventrikels
- Groei & flexie voorste delen neurale buis
o Vorming hersenschors (omhult subcorticale en hersenstamstructuren)
- Achterste deel neurale buis differentieert zich in reeks herhaalde segm. die ruggenmerg vormen o
Opening niet correct sluit: neurale defecten
▪ anencefalie (afwezigheid groot deel hersenen in de schede)
▪ spina bifida (uitblijven van enkele wervels)
Neurogenese, neurale proliferatie en migratie van corticale cellen
Proliferatie is de eerste stap in de aanmaak van nieuwe neuronen (= neurogenese).
⇨ Tussen 5e week en 5e maand zwangerschap
⇨ Proliferatie in wand van neurale buis
, 24
Ontstaan neuronen:
- Neuronen die hersenen vormen:
o Uit een laag precursorcellen in proliferatieve zones naast ventrikels van de ontwikkelende
hersenen
- Corticale neuronen:
o Subventriculaire zone
- Andere neuronen:
Ventriculaire zone
Eerste 5-6 weken van de
zwangerschap:
⇨ Cellen in subventriculaire zone delen zich symmetrisch (= exponentiële groei)
⇨ Na 6 weken: asymmetrische deling
o 1 cel naar anderen laag
o Andere cel blijft in subventriculaire zone
▪ Bewegen zich langs radiale gliacellen (strekken zich uit van subventriculaire zone tot
ontwikkelende cortex)
→ vorming laminaire cortex
Foetaal alcoholsyndroom: chronisch alcoholgebruik tijdens zwangerschap wat resulteert in verstoorde
cortex. Doordat tijdlijn corticale neurogenese verschilt tussen de lagen, heeft dit invloed op
hersenontwikkeling bij foetussen.
⇨ Overvloed aan cognitieve, emotionele en fysieke handicaps
De verdere groei van het CZS
Bijna alle neuronen worden prenataal gegenereerd tijdens middelste 1/3 van zwangerschap
⇨ Axonale myelinisatie nog enige tijd postnataal
⇨ Pasgeborenen bezit:
o Volledig patroon grove & cellulaire neurale anatomische kenmerken
o Goed ontwikkelde cortex met corticale lagen & volwassen gebieden
Neurogenese in de volwassen mens
Volwassen neurogenese in 2 hersenregio’s:
- Hippocampus
o Sleutelrol bij leren & geheugen
o Nieuwgevormde neuronen correleren positief met leren of verrijkte ervaringen -
Bulbus olfactorius
⇨ Fysieke activiteit: zet hersenen aan tot neurogenese en neuroplasticiteit
, 25
2. Cellen & hun functies van het zenuwstelsel
Zenuwstelsel bestaat uit 2 ‘hoofdklassen’ van cellen:
- Neuronen
= basissignaleringseenheden die info door zenuwstelsel verzenden
o Variëren in vorm, locatie en onderlinge connectiviteit binnen zenuwstelsel
- Gliacellen
= niet neurale-cellen
o Verschillende functies in zenuwstellen
o Structurele ondersteuning en elektrische isolatie aan neuronen + moduleren neuronale
activiteit
2.1 Neuronen
Structuur van neuronen
Neuronen: Organellen neuron omvatten:
- Ontvangen informatie - Kern
- Verwerken informatie - Golgi-lichaampjes
- Genereren een output - Endoplasmatisch reticulum Cellichaam - Lysosomen
- Mitochondriën
Neuronen hebben cytoskelet bestaande
uit: microtubuli – microfilamenten –
neurofilamenten ⇨ Behoud van
unieke vorm (lange eiwitstrengen)
Neuron heeft 4 componenten:
- Cellichaam
- Dendrieten
- Axon (met of zonder myelineschede)
- Presynaptische terminal
Cellichaam:
Maken grote verscheidenheid aan proteïnen aan → neurotransmitters
Dendrieten:
- Korte uitlopers cellichaam
- Betrokken bij ontvangen neurale signalen van andere neuronen
- Rijke diversiteit aan morfologie tussen verschillende klassen neuronen
o Piramidale neuronen in de hersenschors: 1 lange apicale dendriet & talrijke kortere basale
dendrieten
o Multipolaire neuronen: vele dendrieten afkomstig van cellichaam, met 1 enkel axon
Axon:
- Outputeenheid v/d cel
o Gespecialiseerd om informatie naar andere neuronen, spiercellen of klieren te sturen o
Meeste neuronen 1 axon
- Pseudo unipolaire neuron
o 2 axonen
o Info perifeer → CZS overbrengen
▪ Perifeer axon (🡨 periferie)
▪ Centraal axon (→ ruggengraat)
- Variëren in lengte
, 26
Presynaptische terminal of synpasen:
- Informatieoverdracht van neuron op neuron
- Chemisch of elektrisch van aard
- Contact met dendriet, cellichaam of andere axon uiteindes
2.2 Types van neuronen
Groepen neuronen
- Bipolaire neuronen
o Classificatie o.b.v. aantal processen dat direct van cellichaam vertrekken
▪ Dendritische wortel (meerdere takken)
▪ Axon
o Uitzondering: pseudo-unipolaire neuronen
- Multipolaire neuron
o Meerdere dendrieten
o Meest voorkomende
▪ Bv. spinale motorneuron (innerveren skeletspieren)
o Gespecialiseerd in ontvangen & accommoderen van grote hoeveelheden synaptische input
A. Bipolaire neuron B. Pseudo-unipolaire neuron C. Multipolaire cellen D. Multipolaire cellen vanuit
Cerebellum E. Interneuron
Cortex vorm dunne grijsachtige laag in hersenen, die over witachtige binnenkant ligt
⇨ Grijze stof
o Bestaat uit cellichamen, dendrieten en synapsen neuronen, gliacellen en vasculair
endothelium
⇨ Witte stof
o Bestaat uit axonen van neuronen, gliacellen en vasculair endothelium
27
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper loespalfliet. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,76. Je zit daarna nergens aan vast.