Organisatiepsychologie:
Hoofdstuk 1: Introductie in de
organisatiepsychologie
Inleiding
- Uitdaging 1: voortdurende verandering (VUCA-wereld)
o VUCA
Volatility: bewegelijke markt
Uncertainty: onzekere wereld
Complexity: complex
Ambiguity: vaag en dubbelzinnig
o Reacties op VUCA
Agile: wendbaarheid en flexibiliteit niet te veel vasthouden
aan structuren
SKILLLS: leven lang blijven leren (door nieuwe systemen)
o VUCA competenties:
Vision: visie
Understanding: begrip
Clarity : duidelijkheid
Agility: bewegelijk
- Uitdaging 2: schaarste op de arbeidsmarkt
o Uitdaging om juiste mensen op de juiste plek te krijgen
o War for talent
Schaarste op de arbeidsmarkt
Vergrijzing van bevolking; minder jonge mensen die afsturen
& minder kinderen
Hogere beroepsmobiliteit bij jongere generaties
Nieuwe jobs door digitalisering; minder mensen die met de
nieuwe skills kunnen werken
Sectorspecifieke uitdagingen
Jobhunters: mensen die op zoek gaan naar iemand in een
ander bedrijf en pikken voor hun eigen bedrijf
o Jobcrafting
Antwoord op de schaarste
Jobinhoud aanpassen aan de kennis, vaardigheden, talenten,
interesses en behoeften van de medewerker
Balans creëren tussen taken die energie geven en taken die
energie kosten
1.1Wat is organisatiepsychologie?
= de wetenschappelijke studie van gedrag in organisaties. De bedoeling is om
het individuele gedrag en dat van groepen in organisaties beter te begrijpen.
- Individu
, - Groepsprocessen
- Interactie tussen individu en groep
1.1.1 Wat is een organisatie?
Drie aspecten:
- 2 of meer mensen die bewust worden samengebracht
- Doelstellingen realiseren
- Om doel te realiseren wordt specifieke structuur ontwikkeld
- (Continuïteit)
1.1.2 Organisatiepsychologie als wetenschap
Organisatiepsychologie ~ systematische studie van gedrag in organisaties
Kennis van organisatiepsychologie is gebaseerd op experimenteel en
survey-onderzoek
Doelstelling van organisatiepsychologie is verklaring bieden voor gedrag
en dit gedrag voorspellen
1.2De economische omgeving van organisaties
1.2.1 Centraal geleide economie
- Overheid stelt productie van goederen en diensten vast (hoe geproduceerd
en voor wie)
- Burgers salaris maar niet in functie van toegevoegde waarde
- Plannen worden van bovenaf opgelegd
- Opgelegde quota halen
- Veel zwaktes in deze manier van organiseren
1.2.2 Vrijemarkteconomie
- Fundamentele vrijheid om te produceren en te consumeren
- Onzichtbare hand zorgt voor geen tekorten en geen overschotten
- Overschotten en tekorten zijn slechts een tijdelijk fenomeen
- Adam Smith: grondlegger van de hedendaagse economie als wetenschap
1.2.3 Gemengde economie
- Vrijheid van productie en consumptie, maar de overheid zal de scherpe
kantjes hiervan bijstellen maximum- en minimumprijzen liggen vast
- Via belastingen en subsidies zorgt overheid voor herverdeling van de
welvaart
1.3Historiek van de organisatiepsychologie
- Adam Smith (1776)
, o “Nastreven van individuele welvaart resulteert in een maximale
welvaart voor de samenleving”
o Geboorte van de taakverdeling
Elke werknemer die een taak van A tot Z doet is niet efficiënt
=> taakverdeling
Hierdoor: goed in 1 ding & beter specialiseren
o Comparatieve voordelen
Samenwerken met andere mensen die iets anders kunnen
complementair team vormen
- Frederick Taylor (1911)
o Scientific management
o Time is money
o Luie medewerkers werken alleen omdat ze loon krijgen
o Prestatieloon
o Mens aanpassen aan organisatie ipv organisatie aan de mens
(industriële psychologie)
Mens is deel van machine; wordt ontmenselijkt & niet gewaardeerd & krijgt geen
aandacht => opstand => Elton Mayo zet humanistische beweging in gang
- Elton Mayo (1924)
o Grondlegger van de human relationsbeweging
o Hawthorn experiment
Gordijnen open toets
Gordijnen dicht toets
Heeft licht invloed op de prestatie? NEE
Maar groep waar ze meer aandacht aan geven doet het beter
=> ging niet over licht maar aandacht krijgen
o Organisatie als sociaal systeem
Organisatie niet enkel als machine waarin mens schakel is
Nog geen rekening houden met arbeidsinhoud niet zo
afgestemd op de mens
- Revisionisme
o Medewerkers dragen bij tot kennis van organisatie
o Moderne manier; samenwerken en indeling
o Focusverschuiving; organisatie en winst mensen die er werken
o Niet enkel sociale relaties
o Hackman & Oldhem
Perceptie van zinvol werk
Ervaren verantwoordelijkheid
Kennis van resultaten
o Organisatie als technisch en sociaal systeem
o 1e vorm van HRM
Tot hier ppt aangevuld in samenvatting
1.4De hedendaagse organisatie
- Continu in verandering
1.4.1 Op weg naar een virtuele organisatie?
- Formuleren van kerntaken en kerncompetenties zelf doen
- Ander taken uitbesteden: uitbesteding = outsourcing
, - Co-design: samen ontwikkelen van een product
- Co-makership: samen vervaardigen van het product
- Uitbesteden van taken grenzen tussen organisaties vervagen
Als alle taken worden uitbesteed virtueel bedrijf (‘lege doos’)
1.4.2 Mensgerichte organisatie
Drie concrete maatregelen (Vloeberghs):
- Verbetering van de arbeidsinhoud
- Introductie van groepswerk
- Decentralisatie van verantwoordelijkheden en bevoegdheden
1.4.3 Kennisonderneming
- Kennis = één van de belangrijkste factoren in een organisatie
- Organisatie wordt kennisorganisatie
- Kapitaal en arbeid zijn niet langer de belangrijkste economische
hulpbronnen kennis
- Veel belang gehecht aan ontwikkelen van kennis
- Tacit knowledge: niet uitgesproken kennis, kennis die ‘in de vingers’ zit
- Explicit knowlegde: kennis die gezegd en opgeschreven kan worden
- Lerende organisatie: organisatie waarin mensen voortdurend bezig zijn
met het ontwikkelen van hun mogelijkheden
Virtuele bedrijf wordt mogelijk gemaakt door automatisering, door ERP hebben
medewerkers minder fysiek contact met elkaar.
1.4.5 Klantgerichte organisatie
Integrale kwaliteitszorg
= wensen van klanten komen centraal te staan in de totale bedrijfsvoering
- Sterke klantgerichtheid
- Continue verbetering
- Geoptimaliseerd productieproces
- Meten is weten
- Alle medewerkers betrekken
Lean management
- Oorsprong uit Japanse auto-industrie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper norescheepers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,66. Je zit daarna nergens aan vast.