Griekse en andere mythen over het ontstaan van de wereld
Voor de Grieken waren mythes heel belangrijk
• Mythologie =
• ‘geheel van verhalen waarin een volk of volkerengroep vorm geeft aan zijn
opvattingen over grote gebeurtenissen in de oertijd, de godenwereld en het
ontstaan van de wereld.
• Primitieve mens: wereld begrijpen en beheersen
• Mythe <-> rede, rationaliteit
• Later in de Griekse wereld: via filosofie en positieve wetenschappen.
• Bevatten meestal een kern van waarde
Reden : om de wereld die ze niet begrijpen uit te leggen.
Scheppingsverhalen.
• Onderzoek van Michael Witzel
• Vergelijkt de scheppingsverhalen over de hele wereld
• Zoekt naar gemeenschappelijke elementen
• Er zijn 2 groepen te onderscheiden, afhankelijk van 2 supercontinenten.
➔ Laurasia
➔ Gondwana (Afrika en Australië)
• Laurasia (terugkerende elementen)
• In Egypte, Azië en Europa.
• Schepping van de wereld en de scheiding tussen hemel en aarde (is niet bij
Gondwana)
• Enkele Generaties met Goden
• Creatie van de mens door de goden
• Hoogmoed van mensen → straf
• Nieuwe start
• Ondergang van de wereld (is niet bij Gondwana)
➔ VB Griekse wereld:
Chaos, Eros en Gaia – scheppen aarde de hemel, de zee, de ander goden en
5 mensenrassen: het Goude, het zilveren, het bronzen, het helden en het
ijzeren ras. Alle rassen sterven behalve het ijzeren ras. Bij het ijzeren ras
steelt Prometheus het vuur van de goden. Als straf wordt de eerste vrouw
1
, Pandora geschapen. Ze heeft een kruik bij waar al ‘het slechte van de wereld’
in zit. Uit nieuwsgierigheid maakt ze hem open, alles ontsnapt alleen hoop
blijft over. Naast Pandora: prometheus wordt vast gebonden aan een rots en
elke dag wordt zijn lever opgegeten.
➔ VB Maya cultuur
Aanvankelijk enkel: kalme zee + de hemel. Er was enkel een god van de zee
en van de hemel. Zij scheppen de aarde en ‘boetseren de mensheid om
goden te eren. Ze blazen ook leven in dieren en planten.
Mythes
Geografisch kader waar alles zicht afspeelt.
1. Geofrafisch kader
De Egeïsche zee is de zee
tussen het Griekse vastenland
en klein Azië. De term Egeïs
verwijst naar het gebied waar
de Griekse cultuur het meest
verspreid was. Hier is de
cultuur al vroeg beginnen te
ontwikkelen.
De Ionische zee ligt tussen
Griekenland en Italië. De
Cretische zee tussen
Griekenland en Kreta.
2
, Ten noorden van Griekenland
woonden de Macedoniers,
meer naar het oosten de
Trachiërs (barbaren) en in het
westen woonden de Illyriërs.
Zij woonden aan de grens van
Griekenland.
Het westen is in het begin
weinig aantrekkelijk. Vanaf
750 VC zullen de Grieken Zuid
– Italië en Sicilië koloniseren.
Griekenland:
- Tussen Ionische, Egeïsche en Cretische zee.
- Noordgrens:
➔ Ontoegankelijke bergmassieven
➔ Tot de Olympus Berg (O)
➔ Ten N: de Macedonïers
➔ Ten O: de Illyriërs
➔ Ten W: de Thraciërs (barbaren)
- Zuiden
➔ Vanaf 750 VC aantrekkelijk
➔ Koloniseren in Zuid-Italië en Sicilië
Europa en Azië
De Feniciërs waren een succesvol zeevaardersvolk uit Libanon. Tijdens hun vaart ging de zon
onder in (noord) Griekenland en hij kwam op in west-Turkije.
= Symbool voor de cultuur die van Oost naar West werd gebracht. Bv het alfabet.
2. De Griekse wereld
• Terminologie
- Oudste Griekse schrijvers noemden de bevolking: Achaeërs/ Achaioi
- Daarna de naam ‘Hellenes’ afkomstig van de Griekse stam Hellas.
- De term ‘Grieken’: komt van ‘Graeci’. De Griekse stam Graii woonde in de stad
Graia (NO van Athene) , in de 8ste eeuw VC koloniseerde ze het gebied Napels, zo
werden de Hellenen in het westen bekend onder de Latijnse naam Graeci.
• Landschap
- Bergachtig
➔ Nooit centrale verbindingswegen bestaan, te bergachtig met veel dalen
➔ Vestiging van centrale macht was onmogelijk door de bergen,. Vorming van
kleine politiek gemeenschappen rond een Acropolis (citadel) gemakkelijker
➔ Landschap is moeilijk toegankelijk tegen invallers, bezetting van enkele
punten volstaat om invallen tegen te houden.
- Meer bebost
➔ Landschap was meer bebost.
➔ Men ontboste veel voor woningbouw, scheepsbouw en verwarming
➔ Sommige steden hadden hun gebieden ontbost en waren afhankelijk van
houttransport (BV: Athene haalden hout uit Macedonië)
- Rivieren
➔ Zijn bergstromen met ongelijk debiet. Winter = veel regenval, zomer = weinig/
geen regenval → rivieren drogen uit.
➔ Door de uitdroging: grassen verschroeien → veeteelt op grote schaal was
onmogelijk. Bronnen en putten waren schaars
- Landbouwgrond
➔ Landbouwgrond = schaars, heel rotsachtige bodem, enkel landbouwgrond in
valleien.
➔ Weidegrond = schaars, enkel geschikt voor geiten en schapen.
- Conclusie
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LOU1312. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,28. Je zit daarna nergens aan vast.