HOOFDSTUK 1: WAT IS PERSONEN- EN FAMILIERECHT
1. DE VIER KWADRANTEN
Seks, paarvorming, voortplanting en ouderschap
- Zijn aan elkaar geklit in het statuut van het huwelijk
o Dit statuut overkoepelt de familie
- Vier kwadranten die samenkomen in het huwelijk
Hier zijn echter barsten en breuken in gekomen
- Seks en voortplanting
o Seksuele revolutie maakte het voor de vrouw mogelijk om seks te hebben zonder zich
voor te planten
- Paarvorming en ouderschap
o Bv: paula marks
§ Kreeg in de jaren 70 een buitenechtelijk kind en deze kreeg niet dezelfde
rechten als kinderen die binnen een huwelijk geboren werden
§ Vond dit discriminatie
• Kinderen geboren in het huwelijk mogen niet anders of voordeliger
behandeld worden dan kinderen buiten het huwelijk
o Hierdoor worden deze twee uit elkaar getrokken
In de jaren 90/00 trekken de kwadranten zich nog verder uit elkaar
- Voortplanting en ouderschap zijn vandaag de dag geen termen meer die noodzakelijk aan elkaar
hangen
o Bv: donorzaad
§ De biologische ouders en het juridische ouderschap vallen niet noodzakelijk
nog samen
- Hetzelfde geldt voor seks en paarvorming
o Zijn in onze tijd ver uit elkaar gevloeid
Er zijn personen die zeggen dat paarvorming en ouderschap misschien toch iets naar elkaar moeten
- Bv in de vorm van nieuw samengestelde gezinnen
o Deze rol wordt in het recht amper erkend
- Aan deze nieuwe gezinsvormen zouden voor een stuk juridische erkenning moeten worden
gegeven volgens sommige
Je ziet dus dat de kwadranten voortdurend verschuiven
Tendensen
- Emancipatie
o Van bepaalde groepen die vroeger nogal paternalistisch behandeld werden
§ Vrouwen, kinderen en personen met een handicap
§ Deze zijn vandaag veel meer geëmancipeerd dan vroeger
- Individualisering
o Er wordt niet meer gewerkt met het standaardpakket
o Iedereen kan zijn eigen persoonlijke keuzes in het leven maken
- Grondrechten
o Toename van grondrechten in het personen en familierecht
o Grondrechten en mensenrechten hebben een belangrijpe invloed op hoe het
familierecht geconceptualiseerd wordt
1
,Personenrecht
- Verfeitelijking
o Het recht houdt ervan om categorieën te maken
§ Bv: minderjarigen, gehuwden, …
o Eenmaal het recht je in een bepaald hokje duwt zijn er bepaalde gevolgen aan
verbonden
o Hier moet vanaf gestapt worden
§ Men gaat feitelijk kijken naar wat men kan
HOOFDSTUK 2: PERSONEN
1. WAAROVER GAAT HET?
Wat is een persoon?
- Geen wettelijke definitie, wel aanwijzingen in
BW
o Art 3.38 BW
o Art 3.35, tweede lid BW
Personen hebben rechtspersoonlijkheid – art 58, §3,
1ste lid oud BW
- Kunnen deelnemen aan het rechtsverkeer
o Het recht legt hen rechten en plichten op
o Kunnen naar de rechtbank gaan wanneer hun recht geschonden wordt
Recht is antropocentrisch
- De mens wordt in het midden geplaatst en staat aan de top van de piramide
- Dit omdat rechtspersoonlijkheid enkel wordt toegekend aan natuurlijke personen en
rechtspersonen
o Enkel mensen en door mensen opgerichte rechtspersonen
Gaan het wanneer we het over personen hebben enkel hebben over natuurlijke personen
- Gaan het niet hebben over rechtspersonen, goederen of voorwerpen
- Natuurlijke persoon
o Personen achter wier juridische masker een menselijke persoon ‘van vlees en
bloed’ schuilgaat
De mens beslist over alles en iedereen -> ook over dieren
Maar toenemende de-objectivering voor dieren in het recht
- Gewesten
o De afdeling Dierenwelzijn staat in voor de voorbereiding, ondersteuning en controle
van het dierenwelzijnsbeleid in Vlaanderen
Het oude BW had in het goederenrecht een tweedeling ipv een driedeling
- Er zijn voorwerpen en er zijn personen -> je ziet nergens de dieren terugkomen
- Dieren zijn voor het oude BW geen personen waardoor het voorwerpen waren
Nieuw goederenrecht -> art 3.38 en 3.39 BW
- Het bijzondere aan dieren is dat ze gevoelens hebben en biologische noden
- Zijn daarom te onderscheiden van voorwerpen maar zijn daarom ook nog geen personen
o Dieren zitten er dus ergens tussenin
2
,Personenrecht
Dieren krijgen echter geen specifieke regels maar vallen onder de regels van de lichamelijke voorwerpen
(zaken)
We passen op dieren dus hetzelfde recht toe als op voorwerpen waardoor art 3.39 BW louter een
symbool artikel wordt
2. DE NATUURLIJKE PERSOON
2.1 DE GEBOORTE
Opdat een natuurlijke persoon rechtspersoonlijkheid heeft moet hij levend en levensvatbaar geboren
worden
- Heeft rechtspersoonlijkheid vanaf dit moment
Levend en levensvatbaar -> art 3.13 BW, art 4.4, 2de lid, 2° en 4.137, 3de lid BW
Moet kenbaar gemaakt worden aan de overheid en opgenomen worden in de registers van de
burgerlijke stand
- Gebeurt door middel van een geboorteakte
o Levert het bewijs dat je als persoon bestaat
Opmaak van de geboorteakte verloopt in 2 stappen
- Kennisgeving
- Aangifte
2.1.1 DE KENNISGEVING
Wanneer
- Eerste werkdag (maandag-zaterdag) na de bevalling – art 42 oud BW
o Zondag is geen werkdag
o Als het kind geboren wordt op zaterdag verschuift de deadline naar maandag
Wie – art 58, §3 oud BW
- In zorgvoorziening
o Verantwoordelijke (of afgevaardigde)
- Thuis/andere plaats
o Arts, vroedvrouw, aanwezige, persoon van wie het huis is
Wat
- Feit van geboorte en medisch attest – art 58, §1 oud BW
- Vandaag gebeurt dit in de praktijk meestal elektronisch
Wat als niet
- Geldboete en/of gevangenisstraf
- Voor de verantwoordelijke van de laattijdige kennisgeving
Overheid wil er op deze manier zeker van zijn dat ze geen enkel kind mist
Art 42 en 43 oud BW
3
, Personenrecht
2.1.2 DE GEBOORTEAKTE
De aangifte
- Wanneer
o Binnen 15 dagen na bevalling
§ Exclusief dag van bevalling -> bevalling op ma begint te lopen op di
§ Laatste dag za-zo-fe -> eerstvolgende werkdag
- Wie
o Vader/meemoeder en/of moeder
- Waar
o Gemeentehuis plaats van geboorte
- Wat
o Art 44 oud BW
- Wat als niet
o Geldboete en/of gevangenisstraf
o Akte opgesteld op basis van gegevens kennisgeving
2.1.3 VANAF DE GEBOORTE
Normale duur zwangerschap
- 40 weken vanaf laatste menstruatie
- = ongeveer 2 weken voor verwekking
Soms komen kinderen levenloos ter wereld -> in dat geval zijn ze nooit een persoon geweest
Toch koppelt het recht in bepaalde gevallen rechtsgevolgen aan de geboorte
Levensvatbaar
- Als hij bij de geboorte de noodzakelijke menselijke eigenschappen bezit om minstens enige tijd
zelfstandig in leven te blijven
2.1.3.1 DE DOODGEBOORTE
Vanaf 180 dagen na de verwekking (bijna 26 weken)
- Wettelijke levensvatbaarheidsgrens
o Geboorte voordien wordt weerlegbaar vermoed niet-levensvatbaar te zijn – art 58, §1
en 326 oud BW
- Begrafenis of crematie verplicht
- Akte van een levenloos kind verplicht
o Verschilt van de geboorteakte en de overlijdensakte
o Gaat over een derde afzonderlijke akte waarin geakteerd wordt dat het kind levenloos
ter wereld is gekomen
Tussen 140 dagen na de verwekking (20 weken) en 180 dagen na de verwekking (bijna 26 weken)
- Begrafenis mogelijk op verzoek van de ouders
o Is op dit moment niet meer verplicht
- Akte van levenloos kind mogelijk op verzoek van de moeder, vader of meemoeder
o Art 58, §2 oud BW
o Moet gaan om de juridische vader of moeder van het kind
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brdgdg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,46. Je zit daarna nergens aan vast.