Verbintenissenrecht
Inhoud
DEEL 1: DE VERBINTENIS/ BEGRIP? KENMERKEN EN SOORTEN.............................................................2
Algemene inleiding.............................................................................................................................2
Situering en vindplaats van het verbintenissenrecht..........................................................................2
Situering in het recht......................................................................................................................2
Vindplaats van het verbintenissenrecht in de Belgische wetgeving...............................................3
Begripsomschrijving en karakteristieke eigenschappen van verbintenis............................................3
Het begrip verbintenis....................................................................................................................3
Karakteristieke eigenschappen van verbintenis.............................................................................3
De bronnen van verbintenissen..........................................................................................................4
Indeling van verbintenissen................................................................................................................6
Verbintenissen en de bron waaruit zij ontstaan.............................................................................6
Verbintenissen en hun aard............................................................................................................6
Verbintenissen en hun voorwerp...................................................................................................7
Verbintenissen met pluraliteit van subjecten (meerdere SE’s/SA’s)...............................................8
Verbintenissen met bijzondere modaliteiten...............................................................................10
DEEL 2: VERBINTENISSEN UIT RECHTSHANDELINGEN..........................................................................12
Verbintenissen uit meerzijdige rechtshandeling: het contract.........................................................12
Het begrip contract en diverse indelingen van de contracten......................................................12
Basisbeginselen van het contractenrecht.....................................................................................14
Totstandkoming van het contract.................................................................................................16
Nakoming en andere vormen van tenietgaan van verbintenissen art. 5.112...............................23
Verbintenissen uit rechtshandelingen: eenzijdige wilsuiting............................................................36
DEEL 3 VERBINTENISSEN UIT RECHTSFEITEN........................................................................................36
Verbintenissen uit oneigenlijk contract............................................................................................36
Verbintenissen uit onrechtmatige daad...........................................................................................36
Situering.......................................................................................................................................37
Aansprakelijkheid voor eigen fout, nalatigheid of onvoorzichtigheid...........................................39
Kwalitatieve aansprakelijkheid.....................................................................................................42
Schade..........................................................................................................................................49
Oorzakelijk verband......................................................................................................................50
DEEL 4 BEWIJSREGELS..........................................................................................................................51
Bewijs van verbintenissen................................................................................................................51
Bewijsregels..................................................................................................................................51
Bewijsmiddelen............................................................................................................................51
1
,DEEL 1: DE VERBINTENIS/ BEGRIP? KENMERKEN EN
SOORTEN
Algemene inleiding
Verbintenis = juridische verplichting die uitvloeit uit een contract/overeenkomst
- Onrechtmatige daad
- Contract: Bus, huur, koopovereenkomst, bruik- en verbruiklening, …
Nutsvoorzieningen => water, elektriciteit, …
natuurlijk voor betalen (dit is verbintenis)
- Gebeurtenis: buitencontractuele aansprakelijkheid (vb. schadevergoeding na ongeluk)
Bij problemen verbintenissenrecht
Kwalitatieve aansprakelijkheid = aansprakelijkheid dat je oploopt niet door je eigen fout, maar de
hogere aansprakelijkheid (vb. je bent docent)
Bruiklening: Lenen en zonder schade teruggeven
Verbruiklening: Lenen en door gebruik bestaat goed niet meer achteraf (vb. papier), niet verplicht om
terug te geven
Situering en vindplaats van het verbintenissenrecht
Situering in het recht
Verbintenisrecht is geen publiekrecht
Privaatrecht = verzameling aan regels die betrekking hebben tss de burgers onderling
(vb. je mag geen contract sluiten tegen goede zede -> vb. over drugs)
Publiekrecht
= verzameling aan regels die betrekking heeft tss overheid en de burgers of tss de overheid onderling
(vb. rood licht negeren => strafrecht -> vorm publiekrecht)
♥ Strafrecht
♥ Administratief recht
♥ Fiscaal recht (= alle regelgeving over belastingen)
♥ Staatsrecht (= alle bepalingen over hoe België in elkaar zit of verhouding t.o.v. EU, andere landen,…)
2
,Vindplaats van het verbintenissenrecht in de Belgische wetgeving
Continuïteit: Oud BW 1804
Evolutie:
♥ Wijzigende invulling van (open) begrippen
♥ Belang van rechtspraak
♥ Wetgevende initiatieven
(Nieuw) Burgerlijk Wetboek (2019)
Vanaf 2023 10 boeken
Begripsomschrijving en karakteristieke eigenschappen van
verbintenis
Het begrip verbintenis
art 5.1 Definitie verbintenis
“Rechtsband op grond waarvan een schuldeiser van een schuldenaar, indien nodig in rechte, de uitvoering van een prestatie mag eisen.”
♥ Verbintenis creëert een rechtsband tussen personen
♥ Verbintenis heeft in geld waardeerbare aanspraken tot voorwerp
♥ Verbintenis is afdwingbaar
Karakteristieke eigenschappen van verbintenis
Een verbintenis creëert een rechtsband tussen personen
- 2 betrokken personen (ene iets verschuldigd aan de andere)
♥ De schuldenaar heeft een verbintenis tegenover een schuldeiser
♥ De schuldeiser heeft een vorderingsrecht tegenover een schuldenaar
Vorderingsrecht = prestatie vorderen van schuldenaar (schadevergoeding mogelijk)
Voorwerp = prestatie die de schuldenaar moet leveren of die de schuldenaar juridisch kan afdwingen
vorderingsrechten zakelijke rechten
Band tussen personen Recht op een zaak
Relatieve werking (geen volgrecht): persoonlijke
rechten ≠ Absolute werking (volgrecht = iedereen respecteert)
Limitatief aantal in de wet opgesomd
Ongelimiteerd aantal (contractsvrijheid) vb. eigendomsrecht, vruchtgebruik
vb. huur
Een verbintenis heeft een in geld waardeerbare aanspraak tot voorwerp
♥ Voorwerp moet steeds in geld waardeerbaar zijn
♥ Er moet niet noodzakelijk steeds een geldsom worden betaald
Vb. auto -> vb niet. Orgaan
3
, Een verbintenis is afdwingbaar
Niet- afdwingbaar engagement: vb. afspreken om te carpoolen
Gentlemen’s agreement: iets volgen, nakomen omdat het zo is afgesproken niet juridisch afdwingbaar
Natuurlijke verbintenis: uitvoering kan worden afgedwongen
♥ In 1ste instantie niet juridische afdwingbaar
♥ Kan vrijwillig betaald worden
♥ Schuldenaar toch uitvoert dan kan hij niet meer terug
(Vb. gokschuld, feitelijk samenwonen)
De bronnen van verbintenissen
Waaruit ontstaan verbintenissen?
Rechtshandeling ≠ Rechtsfeit
Verbintenis kan ontstaan uit rechtsfeit
1. Rechtshandeling (koopovereenkomst)
- Eenzijdige rechtshandeling
♥ Er is telkens 1 v/d partijen een wil uit
♥ Vb. testament, juridisch aanbod (1 partij uit zijn wil)
♥ Verplichting voor supermarkt om het publiek aanbod aan haar cliënteel na te komen.
♥ Verplichting om beloning te betalen aan diegene die mij mijn kat terugbrengt, nadat ik
in lokaal krantje advertentie plaatste waarin ik aan eerlijke vinder 150 euro beloofde.
♥ Testament is een voorbeeld van eenzijdige rechtshandeling
- Meerzijdige rechtshandeling
♥ Schenking is meerzijdig
♥ Vb. koop-verkoop ovk (beide partijen willen uiten, bewust ovk)
♥ Verplichting van organisator van fuif om mijn jas terug te geven nadat ik hem in de
vestiaire heb afgegeven.
♥ Verplichting van mijn collega om mijn fiets terug te geven nadat ik hem die geleend heb.
♥ Verplichting van verhuisfirma om mijn schade te vergoeden als één van de verhuizers
die ik inhuurde mijn computer liet vallen tijdens de verhuizing. (er was al een contract)
♥ Verplichting van uitbater van discotheek om mij te vergoeden als mijn jas gestolen
wordt uit de vestiaire aan ingang. (er was al een contract)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sahinselin03. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,66. Je zit daarna nergens aan vast.