Inleiding tot Europees recht
Europees recht
Europese Unie = autonome rechtsorde -> ontwikkelt via rechtspraak van EU in Luxemburg in hof
van justitie -> bevoegdheid om wet te interpreteren
Prejudiciële procedure = vragen dat men stelt aan hof van justitie in Luxemburg -> hof heeft
bevoegdheid om verdragen te interpreteren
Geconsolideerde verdragen -> telkens aanpassingen doen aan het verdrag en je komt tot een
finaal document
Artikel 47 VEU: “De Unie bezit rechtspersoonlijkheid”
Deze Unie kan internationale akkoorden sluiten en wordt vertegenwoordigd
o meer dan gwn 27 landen die samenkomen
= Rechtspersoon met rechtspersoonlijkheid
Deel 1: het juridisch kader van het Europees
integratieproces
1. De start van Europese integratie
De eerste initiatieven tot Europese samenwerking
Marshall plan
o Amerikaan initiatief voor reconstructie van de Europese economie
o Vorm van samenwerking en coördinatie in ruil voor Amerikaanse financiële steun
o Organisatie voor Europese Economische Samenwerking (OEES: 1948-1961)
Omgevormd tot Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) ->
kunnen geen bindende beslissingen maken
o Landen kregen als eerst een stimulans om samen te werken -> geld verdelen onder
landen, verdelen van hulp
o Geen directe voorloper van de EU
Benelux (ontstaan 1944)
o Eigen douane-unie oprichten -> gezamenlijk handelsbeleid ten aanzien van andere
landen (zelfde invoerrechten) -> vrij verkeer van personen, goederen en diensten
o Avant garde functie = voorloper
o Art 350 VWEU
7-11 mei 1948: ‘Congres van Den Haag’
o Bijeenkomst 500 mensen -> vertegenwoordigers v 47 Europese landen
o Voorzitter: W. Churchill
o Nadenken over hoe ze Europa gaan vormgeven na WO2
o Uitkomst: oprichting van de Raad van Europa (5 mei 1949)
Vele landen uit Oost – Europa zitten ook in deze raad
Weinig directe beslissingsbevoegdheid -> eerst de beslissingen in eigen
rechtssysteem van de leden incorporeren -> intergouvernementele organisatie
, EVRM goedgekeurd, ook ‘Verdrag van Rome’ genoemd + Europees Hof voor
rechten van mens opgericht = EHRM -> dit is geen EU – instelling
Art 6, lid 2 VEU -> Unie treedt toe, maar HVJ geeft negatief advies -> in strijd met
autonomie en eigenheid van het Unierecht
= RAAD IS NIET HETZELFDE ALS EU
Internationale organisaties
Intergouvernementeel Supranationaal
• Lidstaten als belangrijkste factor
tussen staten zelf • Instellingen die onafhankelijk van de
lidstaten opereren
• Beslissingen bij consensus =
compromis waarin ied zich • Beslissingen bij meerderheid ( land kan
vindt / unanimiteit = ied moet wel gebonden worden tegen zijn wil
akkoord zijn , anders wordt het
• Autonome rechtsorde met eigen
niet goedgekeurd land kan
rechtsbronnen -> instellingen krijgen
niet tegen zijn eigen wil
eigen bevoegdheid en kunnen eigen
gebonden worden
bronnen aannemen
• Bronnen van internationaal
• Directe werking en voorrang -> je kan
recht (verdragen, conventies,
er rechtstreeks op beroepen
etc.) klassieke bronnen
• Rechtsgevolgen in nationale
rechtsorde worden bepaald door
nationaal grondwettelijk recht
(cf. monisme vs. dualisme)
Raad van Europa <-> Europese Unie
46 lidstaten 27 lidstaten
Ontstaan in 1949 Ontstaan in 1950
Conventies (vb. EVRM, FCNM) Verdragen van Rome+ amendementen
Comité van ministers Europese Raad
Parlementaire bijeenkomst Commissie
Commissaris voor mensenrechten Europees parlement
EHRM -> respecteren mensenrechten Hof van justitie -> ter controle of EU
zoals zij vastgesteld zijn in EVRM verdragen worden gerespecteerd
Bv indien je geen eerlijk proces hebt
gehad & schadevergoeding wilt
,Europese gemeenschap voor Kolen en Stalen (EGKS)
Robert Schuman + Jean Monnet = grondleggers van de Europese Unie
Na WOII -> het steenkool, staal en ijzer van FRA en DUI onder supranationaal gezag plaatsen
(eerste supranationale organisatie in Europa) -> kunnen bindende beslissingen maken op die
manier oorlog materieel onmogelijk maken
= de Schumanverklaring – 9 mei 1950
Staat open voor alle landen + gelijke voorwaarden ten aanzien vd grondleggende elementen =>
grondslag voor de economische eenwording
Verdrag van Parijs – EGKS – Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal
o Frankrijk, Duitsland, België, Nederland, Luxemburg, Italië
o Gesloten voor 50 jaar
o Gemeenschappelijke Vergadering met vertegenwoordigers uit de nationale parlementen
Verdere integratie
1950 Pleven Plan -> Franse minister stelde plan voor om een Europees leger op te richten
Verdrag leidt tot oprichting EDG en EPG -> Europese defensiegemeenschap en Europese
politieke gemeenschap MAAR verdrag is nooit geratificeerd geweest door weigering door Franse
Assemblée beide initiatieven sneuvelen
Conferentie van Messina (juni 1955)
o Visie van Monnet: voorstander van sectorale gemeenschappen, stapsgewijze integratie per
economische sector
o Visie van Beyen: gaan voor een algemene economische integratie = gemeenschappelijke
markt -> barrières in handelsverkeer afbouwen
o Spaak – rapport wordt opgesteld
Vormen basis van sluiten van verdragen van Rome
Verdrag tot oprichting van de Europese Economische Gemeenschap (EEG) en Europese
Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom) – Rome (1957/58)
EEG – verdrag
Artikel 2 EEG-Verdrag!!
Totstandkoming van een gemeenschappelijke markt
Vrijhandelszone = invoerheffingen en quota afschaffen geldt voor goederen die geproduceerd
worden binnen verdragsluitende partijen landen mogen zelf douanetarieven kiezen ten
aanzien van producten afkomstig van buiten de vrijhandelszonde
Douane-unie = gemeenschappelijk extern douanetarief hanteren voor goederen van buiten de
douanegrens
Bv goederen uit China krijgen zelfde tarief voor elk land in deze zone
Gemeenschappelijke markt -> kenmerken van douane unie & beoogt vrij verkeer van
productiefactoren -> goederen, personen, diensten en kapitaal afschaffing van alle
belemmeringen!
Nieuwe regels nodig -> gemeenschappelijk beleid over diverse sectoren
Europese monetaire unie -> gemeenschappelijk munt invoeren
, Economisch gezien = 1 enkele markt
EEG -> wou in periode van 12 jaar een gemeenschappelijke markt hebben (art 8 EEG)
Tegen 1970 hadden we op papier een gemeenschappelijke markt
2. Verdieping van het Europees integratieproces
- Verdieping -> van Europese Gemeenschappen naar Europese Unie
Aanpassingen van initiële verdragen
- Verbreding = territorium waarop Europees recht van toepassing is, van 6 naar 27 lidstaten
Van Europese gemeenschappen naar Europese Unie
De Europese akte (1986/1987)
o Achtergrond
Economische crisis in de jaren 70-80 periode van ‘eurosclerose’
stilstand in Europees integratieproces want elke lidstaat probeert angstvallig om eigen
markt te beschermen met protectionistische remedies
1985 -> Jaques Delors
De aanname van het Witboek
->> de voltooiing van de interne markt bereiken tegen 1992
->> een ruimte zonder binnengrenzen met vrij verkeer van personen, goederen,
diensten en kapitaal
->> materiele belemmeringen opheffen bv fysieke controles aan de grend
->> technische belemmeringen opheffen bv verschillen in regulering van economisch leven
->> fiscale belemmeringen opheffen bv heffingen van btw en accijnzen
=> dit was allemaal moeilijk te behalen binnen het kader van de huidige verdragen dus de
eerste wijzigingen van verdragen gebeuren door de Europese Akte
o Verdragswijziging
Interne markt als ruimte zonder binnengrenzen
QMV voor harmonisatierichtlijnen: min en max wijzigingen aangenomen bij een
gekwalificeerde meerderheid (qualified majority voting = elke lidstaat kreeg bepaald
stemgewicht bv FRA en DUI -> groot stemgewicht)
Wetgevend kader gecreëerd
Bv er kon van de unanimiteitsregel (art 114 & 115 VWEU) worden afgeweken als het
ging over zaken noodzakelijk voor de interne markt
Meer bevoegdheden voor de EEG nl onderzoek en milieu
Lidstaten beloofden elkaar overleg over ieder vraagstuk van buitenlands beleid die
invloed heeft op de veiligheid van de lidstaten (politiek vlak)
Oprichting van de Europese Raad = conferenties van staats –en regeringsleiders
Bevoegdheden van Europees Parlement worden uitgebreid -> als een nieuwe
lidstaten wilt toetreden, heeft die instemming nodig vh Parlement
Basis wordt gelegd voor de oprichting van het Gerecht v eerste aanleg & het hof van
justitie van de Europese Gemeenschappen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maudvandenhoucke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,48. Je zit daarna nergens aan vast.