100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Samenvatting Ethiek prof Dierckx €8,16
In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting Ethiek prof Dierckx

 0 keer verkocht

samenvatting van ethiek van Prof Dierckx, combinatie cursus, powerpoint en nota's.

Voorbeeld 4 van de 51  pagina's

  • 16 januari 2025
  • 51
  • 2023/2024
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (21)
avatar-seller
lottemols
Ethiek Dierckx
H1 begin van leven en voortplantingsgeneeskunde
1 Prenatale diagnostiek: nieuwe technologische en ethische vragen
1.1 Inleiding: tussen diagnose en therapie
 Visualisering
o Positie van baby
o Afwijkingen zien
o Geslacht vaststellen
 Geruststellen?
o Ja, als gezond
o En wat als ‘andere informatie’
 Recente evoluties

1.2 foetale therapie
 Doel: door snelle interventie de verwachte uitkomst van de zwangerschap verbeteren
 Hoe
o Niet invasief: medicijnen aan moeder (schildklierafwijkingen, hartritmestoornissen)
o Invasief
 Sterk: drainagebuisjes bij vochtophoping
 Matig: middenrifbreuk (endoscopisch), spina bifida
 Indicaties?
o Levensbedreigend? (middenrifbreuk)
o Niet levensbedreigend ? (spina bifida, NBD gespleten gehemelte,…)

Is eht ethisch vratnwoord om invasieve foetale chirurgie uit te voeren bij niet
levensbedreigende aandoeningen?
 Kijken naar:
o Risico voor moeder
o Gevaar voor (leven van) foetus
o Goede prognose na ingreep
o Is er een goede neonatale ingreep?
 Wie beslist hierover?
o Moeder (druk?)? ouders?
o Medisch team?

Foetus als patiënt?
 Wie is patiënt?
o Foetus als patiënt? (≠ moeder als ‘natuurlijke incubator’)
o Enkel de moeder?
 Foetus
o Intrinsieke morele waarde (// dieren)
 Je wordt technisch gezien pas patiënt bij geboorte
 Wettelijk krijgt foetus geen bescherming
o Waarde als persoon?
o Waarde als onderzoekssubject?
o Waarde als patient?
o Heeft de baby een eigen medisch dossiertje nodig?
1

, Meer dan een semantische discussie
o Relationele dimensie: geen zorgrelatie met foetus buiten zorg aan de moeder (><
fetal environment, fetal container)
o Essentiele vervlochtenheid tussen moeder en kind: fysiek, emotioneel
o Zorg voor welzijn van moeder en van ongeboren kind (patient sui generis)
 Verantwoordelijkheid voor het ongeboren kind
o … als toekomstig kind (<-> keuze voor geboorte door ouders)
 Verantwoordelijkheid om onnodige beschadiging te voorkomen die na de
geboorte kan leiden tot problemen; van de moeder (vb roken) en
zorgverleners (ingreep doen/nalaten)
o … als foetus ( statuut van de foetus) 3 visies
 Conventionalisten: afspraak in m’ij
 Kind heeft ethisch statuut als wij dat als maatschappij beslissen
 Embryo kan potentieel persoon worden  deze
mogelijkheidsvoorwaarde bepaald door conventie in de maatschappij
 Mate waarin je foetus met baby identificeert, vermindert naarmate je
met vroegere stadia van ontwikkeling te maken hebt
 Beschermwaardigheid ongeboren leven is evolutief
 Rekening gehouden met feit dat embryo’s gevoelens van pijn en welzijn
kunnen hebben die met onze gelijk zijn
 Zolang er geen persoonsstatuut toegekend is, is het toegelaten om
onderzoek e verrichten met overtallige embryo’s en om embryo’s aan
te maken voor loutere onderzoeksdoeleinden
 Geen bijzondere morele status: geen interventie, tenzij owv de moeder
(intentionalisten)
 Kind past niet meer in gezin vinden ouders (geen intentie)  geen
bijzondere morele status
 Statuut foetus hangt niet af van bepaalde lichamelijke ontwikkelingen,
maar alleen van de visie en intentie van de toekomstige ouders
 Kennen geen morele status toe op grond vn lichamelijke ontwikkelingen
en eigenschappen
 Besschermwaardigheid enkel afhankelijk van ouderlijke toestemming
 Essentialisten: embryo als een persoon
 Statuut embryo bepaald door intrinsieke kenmerken embryo (belangrijk
intrinsiek kenmerk = finaliteit)
 Individu in wording
 Van bij conceptie: morele plicht als het redelijkerwijs mogelijke te doen
 Op een later moment: mens-in wordeing (dag 14)
 We weten niet of het een menselijk persoon is of niet  voor de
zekerheid zo behandelen
 Veel subgroepen: vanaf conceptie, mens-in-wording
 Leeftijd foetus ~ verantwoordelijkheid moeder/arts tot zorg
 Levensvatbaarheid = moreel relevant overgangsmoment:
 100% beschermwaardig
 Plicht foetus tot patient te maken? (McCullough en Chervenak 2008)




Moeder en foetuschirurgie als behandeling
Ruimte voor emoties

2

, Vaak een onverwachte situatie + tijdsdruk (kind evolueert snel, niet eeuwig de tijd)
 Vaak relatief laat in zwangerschap: er is reeds veel emotioneel geïnvesteerd in de baby
(ons kindje ≠ foetus)
 De informatie is uitgebreid en complex
 Als minimaal risico + zeer goede prognose: gene moeilijke keuze, maar
o Quid hogere kans op overleven, maar geen zekerheid over preventie handicap?
afwachten? Zwangerschapsafbreking?
o Quid verhoogd risico op vroeggeboorte/neurologische schade?
 Kind vs moeder
o Wederzijdse belangen niet zomaar af te wegen
o Informed consent door moeder
 Niet louter zelfbescherming of risicovermijding
 Best mogelijke start
 Extra risico’s (moeder wil gigantische risico’s nemen voor welzijn kind: kind>
moeder)
 Directieve counseling
o Afh van: prognose, kansen voor baby, risico voor baby en moeder, neonataal
alternatief
 IC: tussen principes van autonomie en goed doen
o Primum non nocëre:
 Arts: positieve plicht om schade te voorkomen!
 Moeder: plicht tot ondergaan van foetale behandeling? (grotere last!)
o Prospectieve en retrospectieve verantwoordelijkheid
o Appel vanuit de baby naar de moeder
o Directieve counseling (bloedgroepimmunisatie): appel tot moeder <->
 Slechte prognose bij afwachten + gering risico voor moeder/kind
(proportionaliteit)
 Grote kans op gezond(er) kind (effectiviteit, zekerheid)
 Minst ingrijpende effectieve maatregel (subsidariteit)
o Drang ≠ dwang
 respect voor de integriteit van de wilsbekwame zwangere vrouw
 Drang: stel voordelen kind en weinig risico’s kind  aandringen mag
 moeder neemt steeds besluit
o Quid levensvatbare foetus in levensbedreigende situatie? Sterkere morele
verplichting voor zowel moeder als artsen, maar IC van moeder noodzakelijk
 Embryo is geen juridische persoon vs. Abortus mag dan niet meer in NL
 Toekomstige belangen komen wel heel dicht bij (naast statuut van foetus op
zichzelf)

1.3 niet invasieve en vroege prenatale diagnostiek: NIPT
 Gisteren: combinatietest (nekplooimeting + bloedtest)
o Maar: 5% vals positieven; 90% sensitiviteit
 Gisteren/ vandaag: goede en sluitende diagnose = invasief  risico op afbreken
zwangerschap
o 11-13w (vlokkentest)
o 14-16w (vruchtwaterpunctie)
o Risico van geinduceerde AP
 Vroeger enkel risicoschatting, en hoog aantal vals-positieven, nu diagnose
 NIPT= dNA van moederkoek in materneel plasma (10% celvrij DNA op 11 weken)
o Vb. rhesusfactor, geslacht, maar ook down syndroom
o Niet invasief: veiliger
o Terugbetaald sinds juli 2017
3

, o (ook info ivm moeder: kanker, erfelijke aandoening)
 Vragen
o Wettelijk ≠ ethisch (juridische aanvaardbaarheid valt niet naadloos samen met
ethische aanvaardbaarheid)
o Voor niet-medische doeleinden ? (geslacht, oogkleur)
o Vals positieven (+- 1%); vals-negatieven (<0,1%)
 Keuze, autonomie, toestemming
o Bevordert voortplantingsvrijheid
 Vroege test
 Als open voor AP: minder traumatiserend (week 7)
 Als verdere zw: invloed op klinisch management
 Als negatief: geruststellend
 Accurate resultaten
 Niet invasief
 Geen risico op geïnduceerde abortus
 Bevordert voortplantingsvrijheid
 Beter voorbereid op kind met beperking
 Goede info ivm beslissingen rond zwangerschapsafbreking
 Vroegere keuzemogelijkheden
 Helpt mensen met een familiegeschiedenis
o bedreigt voortplantingsvrijheid
 Sociale druk: NIPD moet
 Ander kijken in maatschappij naar (ouders van) gehandicapte kindjes
 Niet gebruik = onverstandig en onverantwoord
 Druk tot AP
 Gevolg = paradox: eerder = minder vrijdag
 Vroeg testen: je komt voor moeilijke testen te staan die bij late testing niet
meer nodig zou zijn door natuurlijke afbraak
 Toegenomen belasting van (soms onnodige) keuzes of beslissingen
 Mogelijk toevallige bevinden (bv door moeder)
 Beperkte counseling (alles verdicht tot 1 keuzemoment)  infra
 Genoombrede NIPT  recht om niet te weten
 Schade voor vrouwen en koppels
o Vermindert nadelen
 Vroege test/keuzes  als open voor AP: vroegere ToP, minder traumatiserend
(week 7)
 Als verdere zw: invloed op klinisch management
 Als negatief: geruststellend
 Accurate resultaten
 Niet invasief
 Geen risico op geïnduceerde abortus
o Vergroot nadelen
 Psychologisch door foute promotie: voorkomt alle anomalieën)
 Te weinig counseling : angst kan toenemen
 Indien inaccurate resultaten  meer invasieve tests
 Psychologisch impact van AP: stresserend, zeker indien laat in zwangerschap
 Toevallige bevindingen (gezondheid moeder)




 Schade voor foetussen
4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottemols. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,16. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69252 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€8,16
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd