100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Samenvatting ethiek prof Gastmans €8,16
In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting ethiek prof Gastmans

 0 keer verkocht

Dit is een samenvatting van ethiek van het deel van prof Gastmans, combinatie van ppt, cursus en nota's.

Voorbeeld 4 van de 44  pagina's

  • 16 januari 2025
  • 44
  • 2023/2024
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (21)
avatar-seller
lottemols
Ethiek Gastmans
H1 waardigheidsbevorderende zorg
Kwetsbaarheid, zorg en waardigheid als ethische fundamenten van gezondheidszorg

1. Ethiek van principes
Na WOII grote vooruitgang in de geneeskunde  ook begin van medische ethiek

DEFINITIE Medische ethiek = systematische (geen refelctie op basis van buikgevoel maar volgens regels logica) en
kritische reflectie op het medisch handelen (object medische ethiek) in het licht van menswaarden

Welk als menswaardig kan worden beschouwd = ethisch goed en welk medisch handelen /interventies als niet
menswaardig worden beschouwd = niet goed

1.1 conflict van principes
Ethisch probleem in klinische praktijk opgevat als conflict van rechten en plichten
 deze rechten en plichten theoretisch uitgedrukd adhv de 4 conflicterende principes

Theorie van principisme: 4 principes die arts moet volgen

Ethiek probleem als 2 van de 4 principes met elkaar in conflic komen

1. Respect voor autonomie: de wil van een wilsbekwame patient respecteren

  adequaat informeren over voorgestelde behandeling = principe van de geinformeerde toestemming
(heeft gradaties bv schriftelijk is zware vorm)

 democratisering arts patient relatie is gelijkwaardig gewordne: arts informeert maar patient moet
toestemming geven voor uitvoering behandeling

2. Nonmaleficence (geen kwaad doen)

 Als arts de opdracht om de patient niet meer kwaad te bezorgen door je interventie

 Doe geen kwaad = eerste plicht die arst al had in griekse tijd

 Minimum niveau beneficence

3. Beneficence (goed doen)

 Je moet goed doen, onbegrensd, sky is the limit

4. Rechtvaardigheid

 Geen discriminatie obv bv financiel vermogen

Vb euthanasie: respect voor autonomie patient maar patient doden is ook patient schaden
 conflict non malificient <-> respect voor autonomie

p. 18 verhaal van Caroline: arts oordeelt volgens principebenadering dat de autonome wilsuitdrukking van de
wilsbekwame patient zijn medisch ingrijpen moreel rechtvaardigt, ook als dat medischh ingrijpen de dood van de
patient tot gevolg heeft




1

,1.2 kenmerken principebenadering
• Theoretisch en oplossingsgerichte benadering

• Concreet ethisch probleem oplossen door de 4 theoretische principes tegenover elkaar af te wegen

• Welke principes conflicteren in dit verhaal met elkaar en aan welk principe verlenen we prioriteit?

• Abstractie gemaakt van concrete personen en omstandigheden waarin problemen zich voordoen

• Randfenomenen die de ethische afweging nauwelijks beïnvloeden:

• Beleving mensen betrokken bij het ethisch probleem

• Aard en kwaliteit menselijke relaties tussen betrokkenen

• Unieke levenscontext waarin het ethisch probleem zich manifesteert

• Nadruk op respect voor autonomie: neutraal?

• Gerichtheid op autonomie typerend voor westerse samenleving
 Gebaseerd op mensbeeld dat individu opvat als een rationeel denkend wezen

• Sv: ieder mens is vrij zijn eigen leven te leiden zoals hij dat wil (respect voor autonomie) voor zover de
gemaakte keuzes geen schade berokkenen aan anderen (nonmaleficience) en een rechtvaardige ordening
van het samenleven respecteren

• Nadruk op ‘wat moet ik doen?’

• Gefocust op observeerbare handelingen

• De centrale focus is een specifieke, afgelijnde handeling of beslissing, zoals bv uitvoeren abortus of
euthanasie

1.3 Vergeten randfenomenen (dingen die niet in rekening gebracht
worden)
Wat met menselijke houdingen zoals zorgzaamheid en empathie? Wat met kwaliteit zorgproces en manier waarop
iedereen in dat proces met elkaar omgaat?

• Morele houdingen

• Door de gerichtheid op observeerbare handelingen vallen menselijke houdingen buiten het ethische
blikveld van de principebenadering

• Bv. Manier waarop verpleging rekening houdt met schaamtegevoelens patient tijdens wassen

• Menselijke houdingen: zorgzaamheid, empathie, respect, vertrouwen kan je moeilijk als realisatie
abstracte principes zien

• Het hele zorgproces

• Zorgproces voor een patiënt om euthanasie vraagt omvat veel meer dan het nemen van de uiteindelijke
beslissing en de uitvoering ervan

• Begint zodra verpleegkundige aanvoelt dat de patiënt met ‘iets zit’ of ‘iets kwijt wil’ (nog voor een
euthanasievraag gesteld werd)




2

, • Fasen in het zorgproces

• Verpleegkundige merkt dat patient met iets zit

• Empathisch beluisteren en zorgvuldig interpreteren euthanasievraag

• Uiteindelijke beslissing omtrent verzoek

• Nauwkeurige voorbereiding

• Uiteindelijke uitvoering euthanasie

• Nazorgfase: familie begeleid in rouwproces

• Tijd

• De unieke/ particuliere zorgcontext (ethische problemen in context waarin mensen leven, nodig om probleem te
begrijpen)

• Relationele context (context van patient in relatie met mensen die hij of zij regelmatig ontmoet bv arts-
patient relatie)

• Sfeer: van macht en onmacht, emotionele betrokkenheid en onverschilligheid, efficiëntie en kosten
effectiviteit, werkdruk, deskundigheid en gebrek daaraan, prolifereringsdrang

• Bepaalt wie welke morele overtuigingen naar voren brengt en welke invloed die hebbe op de
zorgpraktijken

• Institutionele context (groot verschil in universitair ziekenhuis of in woonzorgcentrum en aan huisarts in
thuissituatie)

• Welke ethische infrastructduur is aanwezig in de zorginstelling? …

• Maatschappelijke context

• Bio-ethische wetten beinvloeden de zorg aan het levensbegin en aan het levenseinde

Kritiek:

 benadering vereenvoudigt nogal maar we moeten de complexiteit van ethische problemen accepteren
 minder belang aan abstracte ethische principes, meer aan beleefde ervaringen mensen die met ethische
problemen geconfronteerd worden (mensen zelf, families, hulpverleners)  goed inzicht voor hoe omgaan
met ethische problemen

Ander model dan principebenadering:

1.4 Nood aan ander geluid?
• Medische ethiek moet meer zijn dan een afweging van abstracte principes

• Centrale opdracht: bijdragen tot realisatie van waardigheidsbevorderende zorg obv ethische afwegingen die
teruggaan op funderende visies en argumentaties

• Van medische ethiek naar ethiek van de gezondheidszorg

• Problematisch karakter van ‘respect voor autonomie’ bij wilsonbekwame personen




3

, • Concrete bestaanssituatie van mensen en concrete zorgpraktijken als basis nemen

• Concreet beleefde ervaring

• Dialogale interpretatie (als je met ethisch probleem geconfronteerd wordt dan maar 1 doel, eruit
geraken, vinden met mensen die erbij betrokken zijn, met elkaar praten over probleem + elkaar verstaan
en begrijpen om tot een conensus te komen waar iedereen het mee eens is, als er geen oplossing bestaat
dan gewoon met elkaar praten en proberen elkaar te verstaan)

• Ethische standaard (Menswaardigheid = criterium dat je altijd moet toepassen om te kijken of
behandeling ethisch verantwoord is)

• Drie pijlers in verband gebracht met drie menselijke fenomenen: kwetsbaarheid, zorg en waardigheid

• Niet alleen respect voor de individuele autonomie van de pati*ent maar ook aandacht voor de kwetsbaarheid en
de waardigheid van allen die bij de zorg betrokken zijn, vormen het ethisch fundament van de gezondheidszorg

2. Drie ethische pijlers van gezondheidszorg
Een nieuw
ethisch
fundament




2.1 Concreet beleefde ervaringen
• Concrete ervaringen en belevingen van mensen die in zorg betrokken zijn: “Zorg gebeurt tussen mensen”

• ‘Hoe heb je als patiënt het zorgproces beleefd?’ i.p.v. ‘Werden al je keuzes gerespecteerd?’

• Ervaringsethiek ‘van binnenuit’ i.p.v. theoretische ethiek ‘van buitenaf’

• Intuïtieve en subjectieve beleving van zorgpraktijk

• Aandacht schenken aan concrete ervaringen van patiënten, familie, artsen, verpleegkundigen…

• Kwalitatieve empirische onderzoeksmethoden: beleefde ervaringen van patiënten, familieleden, hulpverleners
zichtbaar maken en hun perspectief begrijpen
bv. diepgaand uitgebreid interviewen  genuanceerd inzicht over beleving bepaalde zorgrealiteit

• Emancipatorische kracht: teweeg gebracht door kwalitatieve empirische onderzoeksmethoden

4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottemols. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,16. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69252 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€8,16
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd