Farmacologie DEEL 4
1. Diuretica
Verhogen urinevolume
Verhogen netto verlies van solutes/H2O
Alle diuretica, behalve spironolactone, bereiken de luminale transportlocaties via de
tubulaire vloeistof (filtratie en secretie)
Alle diuretica, behalve osmotische diuretica, worden actief gesecreteerd door de proximale
tubulus in de tubulaire vloeistof
Negatieve vochtbalans wordt gecreëerd = meer uit dan in
Gezonde volwassenen:
o Renale bloed flow: 1200 ml/min
o GFR: 125 ml/min
1.1 Koolzuuranhydrase-inhibitoren
1.1.1 Werking
Koolzuuranhydrase heeft sleutelrol in absorptie NaHCO3 in proximale tubulus nefron
Aanwezig in
o nefron
Luminale membraan
Basolaterale membraan
Cytoplasma tubulaire cellen
o Oog
o CZS
o Pancreas
o RBC
Hoogste concentratie in nefron thv luminale membraan in proximale tubulus
1
, Basolaterale Na+ pomp genereert Na+ gradiënt
gebruikt door luminale Na+/H+ uitwisselaar om Na+
uit te wisselen tegen H+
H+ (in het lumen gesecreteerd) combineren met
gefilterde HCO3- H2CO3
Koolzuuranhydrase th luminale membraan: H2CO3
H2O + CO2
Lipofiele CO2 diffundeert naar cel
koolzuuranhydrase: hydratatie tot H2CO3
Dissociatie tot HCO3- en H+
proton weer beschikbaar voor Na+/H+ uitwisselaar
HCO3- door specifiek transport systeem in
interstitium gebracht
Netto effect koolzuuranhydrase inhibitor:
o Minder transport NaHCO3 van lumen naar interstitium (vermindering totale
lichaamsbicarbonaat)
Minder beweging van H2O naar interstitium
systemische acidose bij lang gebruikt
alkalische urine
o Afname diuretische efficiëntie na enkele dagen (zelflimiterend effect, je gaat minder
bicarbonaat filteren en dus diurese gaat afnemen
1.1.2 Productie: acetazolamide
1.1.3 Farmacokinetiek
Goede absorptie na perorale opname
Al na 30 min stijgt urinaire pH
Maximaal effect na 2u
Effect blijft 12u duren
Renale excretie dosisaanpassing bij nierinsufficiëntie
1.1.4 Klinisch gebruik
Sulfonamidederivaten
Niet meer veel als diuretica gebruikt
Specifieke indicaties::
o Openhoek glaucoom
Minder productie oogvocht oogdruk
Acute maar ook onderhoudsbehandeling
Lokale toediening oogdruppels: dorzolamide
o Acuut gedecompenseerd hartfalen
Toevoeging acetazolamide aan lisdiuretica frequentere succesvolle de-
congestie
o Metabole alkalose tgv diureticagebruik bij iemand met ernstig hartfalen (vnl tgv
contractie ECF door verlies relatief HCO3-vrij vocht
Acetazolamide: correctie alkalose + inductie geringe bijkomende diurese
o Alkalinisatie urine
Zuren lossen beter op in alkalische urine
Bv cystine, urinezuur, aspirine
Bij langdurig gebruik moet bicarbonaat per os genomen worden
o Acute mountain sickness
Verlaging productie en pH CSV
2
,1.1.5 Toxiciteit
Meeste bijwerkingen gevolg van alkalinisatie urine en van metabole acidose
o Verergeren metabole of respiratoire acidose
o Nierstenen bv calciumzouten zijn minder oplosbaar in alkalische urine
o Verlies kalium via nier hypokaliëmie
o Meer ammoniak in systeemcirculatie (vanuit urine) meer kans op encefalopathie
(levercirrose = contra indicatie)
o Zelden overgevoeligheidsreacties (afgeleid van sulfonamiden)
o Bij hoge dosis: slaperigheid en paresthesiën
1.2.1 Werking
Werken op het zouttransport in het distale kronkelbuisje (hier al 90% gefilterd Na
gereabsorbeerd)
Blokkeren elektroneutrale Na/Cl-symporter aan luminale zijde epitheelcellen
onafhankelijk van hun koolzuuranhydrase-inhiberend effect
Nefronsegmenten K-secretie liggen distaal van werkingsplaats thiaziden
toename luminale Na-belasting + toename vochtbelasting in distale nefronsegmenten
verhoging K secretie hypokaliëmie
Ernstige K depletie K verlaat de cel en uitwisselt met Na en H: elektroneutraliteit
bewaren
extracellulaire alkalose als gevolg beweging protonen in de cel
Ook contractie alkalose
Chronische toediening Ca2+ excretie
o Door toegenomen proximale Ca reabsorptie (tgv volumedepletie)
o Door toegenomen ca reabsorptie in DCT (tgv rechtstreeks effect thiaziden)
Geen collosale diuretische effecten
Onderhoudstherapie, niet voor acute situatie
3
, 1.2.2 Farmacokinetiek
Perorale inname
Gesecreteerd door secretiemechanisme voor organische zuren thv renale tubulus staan
hiervoor in competitie met urinezuur
1.2.3 Indicaties
Eerstelijnsbehandeling hypertensie (wanneer GFR > 30 ml/min)
o Thiaziden: diuretisch en zwak vasodilaterend
o Voldoende effectief bij 2/3 patiënten met matige essentiële hypertensie
o Tegelijk zoutbeperking per os invoeren meer effect en minder K verlies
o mortaliteit en morbiditeit
Onderhoudsbehandeling congestief hartfalen (niet meer effectief wnr GFR < 30 ml/min)
Nefrolithiase tgv hypercalciurie
o Chronische inname thiaziden vermindert calciurie
o Zoutbeperking nodig om dit effect te bekomen
Nefrogene (niet ADH gevoelige) diabetes insipidus: PARADOXAAL EFFECT
o Thiaziden verminderen polyurie en polydipsie bij dergelijke patiënten
Reductie plasmavolume door thiaziden
GFR
reabsorptie van NaCl en H2O proximaal
maximum volume van verdunde urine is gereduceerd
2: selectief ionenkanaal waarlangs Na binnenkomt volgens elektrochemische gradiënt die door
basolaterale Na pomp gecreëerd wordt
draagt bij tot lumen negatief transepitheliaal potentiaalverschil = drijfkracht om K naar
lumen te duwen
thiazide, KZA-inhibitoren, lisdiuretica: verhogen aanbod Na in laatste stuk distale tubulus en
verzamelbuisjes verhoogd K en H verlies
door da symporter geblokkeerd is, is er meer Na is in het lumen da via da selectief Na kanaal
naar binnen kan gaan en dus een groter transepitheliaal verschil en dus grotere drijfkracht
voor K secretie
1.2.4 Bijwerkingen
Hypokaliëmische metabole alkalose
Hyperuriceme (verhoogde concentratie urinezuur in plasma) en uitlokken jichtaanval
o Door competitie met urnezuur voor secretiemechanisme
o Jichtaanvallen in verleden = contra-indicatie
Hyperglycemie ( insulinevrijzetting uit pancreas en perifeer gebruik glucose)
lage dosis niet tegenaangewezen bij diabetes mellitus
Meestal transiente hyperlipidemie: cholesterol en LDL
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottemols. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,66. Je zit daarna nergens aan vast.