Lien Vanderspickken & Loes Gouwy
Academiejaar 2022-2023
Psychologie, tweede bachelor Instelling: KU Leuven
SAMENVATTING
PSYCHODIAGNOSTIEK
Prof: Sofie Wouters
, Psychodiagnostiek: hoorcollege
BASISTHEMA 1: Introductie in de psychodiagnostiek
HISTORISCHE ONTWIKKELING VAN HET TESTEN (zelfstudie)
Testontwikkeling: 3 bepalende gebeurtenissen
Testontwikkelig: 6 grote periodes
Periode 0: Vroege voorlopers
nog niet echt iets test-achtig
Periode 1: Aanloop naar ... (18° eeuw – 1905)
rechtstreekse stimulansen op testontwikkeling
Periode 2: Eerste ontwikkelingen (1905-1914)
eerste echte testontwikkelingen
Periode 3: Stroomversnelling (1914-1940)
na WO I
Periode 4: Consolidatie (1940-1965)
eerst duidelijke invloeden WO I; testen in leger verder ontwikkelingen, test inzetten om bep
oorlogsgerelateerde traumas detecteren + behandelen, testen was niks nieuws vaak nieuwe
versies + theorie rond testen kwam in bloei
Periode 5: Recente geschiedenis (1965-2000)
Vroege voorlopers (periode 0)
Chinese Oudheid: selectiesysteem
- Tot in 20ste eeuw (tot rond 1906)
- Al heel lang geleden
- Selecties qua prestaties in verschillende domeinen; later ook schriftelijke examens als je ambt
voor keizer wou uitvoeren (heel klein percentage ging maar door tot volgende selectie + om de 3
jaar herhaald om telkens beste te selecteren)
- High stakes selectie: als je geselecteerd werd kreeg je ook heel veel kans wel klein, en durde
soms meerdere dagen,…
Oude Grieken
- Typologie van de lichaamsvochten (Hippocrates)
o 4 belangrijke vochten: hoeveelheid hing samen met persoonlijkheid
- Artistoteles: de ziel en het lichaam ‘sympathiseren’ met elkaar
o Bijv. dik en kort haar >> een man met een sterke constitutie, maar ook leugenachtig en
trots, meer onnozel dan verstandig...
Middeleeuwen en nieuwere tijd
- Giambattista della Porta (1535-1615):
o zoölogische methode, gebaseerd op dierfysiognomie oude Grieken, baseren zich op manier
van oude grieken om uiterlijke kenmerken te verbinden met persoonlijkheid
o Bv. Mensen die lijken op roofvogels in persoonlijkheid ook kenmerken van roofvogels
Nieuwere tijd
- Johann Kaspar Lavater (1741-1801): fysiognomiek echt op kaart gezet
o Fysiognomie = gelaatkunde
o Charles Darwin bijna niet geselecteerd voor zijn expeditie owv de vorm van zijn neus
1
, Psychodiagnostiek: hoorcollege
- Frenologie: Franz Joseph Gall (1758-1828)
o Gebaseerd op fysiognomie maar toch anders
o Bepaalde eigenschappen meer aanwezig zou je
voelen aan bult in schedel
o Vandaag: ‘wiskundeknobbel’ of ‘talenknobbel’
- Césare Lombroso (1835-1909): Criminele fysiognomie
o Schedel + vorm gelaat zegt ook iets over aanleg tot
criminaliteit
- Bv. : verspreiden dat goede echtgenoot er zo uit zag, slechte
ziet er anders uit
Vroege voorlopers
Dergelijke theorieën werden vanaf het begin van de 20ste eeuw
minder populair, onder meer >> ontstaan van de psychologische test
Toch… tot in recentere tijden uitlopers van theorieën over
verband tussen lichamelijke kenmerken & psychologische
eigenschappen
- Vb. Ernst Kretschmer (1988-1964): Lichaamstypologie
- Vb. Chiromantie (handlijnkunde): mensen leiden nog altijd
dingen af uit hoe lichaam eruit ziet
- Carl Huter (1861-1912): Psychofysiognomie gebaseerd op de
kiembladentheorie (afhankelijk van hoe kiembladen als
embryo ontwikkelen ga je eerder … zijn)
Periode I: Aanloop (18e eeuw – 1905)
Stimulansen vanuit psychiatrie
- Philippe Pinel (1745-1826)
o Voor Pinel: krankzinnigheid stond in verband met criminaliteit
o 1794: “Krankzinnigen zijn niet misdadig maar ziek”
o Ontstaan van interesse voor geestelijke abnormaliteit en zwakzinnigheid
- Jean-Etienne Esquirol (1772-1840)
o 1838: Onderscheid tussen zwakzinnigheid en krankzinnigheid
o Sommige mensen gwn mentaal beperkt en geen psychiatrische diagnose
- Edouard Séguin (1812-1880)
o Training van zwakzinnige kinderen
o Focus op motorische en sensorische functies
o Performantietest: séguin form board
- Charcot (1825-1893)
o Grondlegger van de neurologie
o Leidde een van de belangrijkste centra voor psychiatrie en
neurologie in Europa: Hôpital la Salpétrière in Parijs
- 1885: pogingen tot diagnose krankzinnigheid (vs. zwakzinnigheid) door Kraepelin ~ Esquirol
- 1897: Ebbinghaus
o Psychische vermoeidheid meten met een test waarbij onvolledige zinnen moesten worden
aangevuld
2
, Psychodiagnostiek: hoorcollege
o Maar probeerde eigenlijk cognitieve vaardigheden in kaart te brengen
Stimulansen vanuit genetica
- Francis Galton (1822-1911) antropometrisch laboratorium peilde vooral naar lichamelijke
eigenschappen
o Gehoortesten, links- rechtshandigheid, sensorische testen, reactietijdproeven
o Zouden allemaal goede maten moeten zijn voor ‘mentale snelheid’
Stimulansen vanuit de experimentele psychologie
- Wilhelm Wundt (1832-1920)
o 1879: Eerste psychologisch labo in Leipzig
o Start systematisch experimenteel onderzoek op grote schaal
- James McKeen Cattell (1860-1944)
o Ontwikkelde, geïnspireerd door de lichamelijke proeven van Galton, een reeks van ‘mentale
tests’ (psychofysische proeven), zoals
Sterkte van handgreep
Snelheid van handbeweging
Onderscheiden van gewichten
Oordeel over verstreken tijd
Hoeveelheid druk nodig om pijn te voelen
sensorische/fysiologische focus
o Stichtte in VS ‘laboratorium voor experimentele psychologie en testpsychologie’
Overgang naar periode II
Vanaf de 20ste eeuw begon men te experimenteren met het gebruik van tests buiten het laboratorium;
want methoden uit experimentele labo’s hebben ook beperkingen!
ook gebruiken in sectoren als onderwijs, psychiatrie, personeelsselectie
nieuwe testvormen nodig, bijv. intelligentietests, psychotechnische proeven,
persoonlijkheidsvragenlijsten & projectietests
Intelligentie
Intelligentie (aanloop naar periode II)
- Bakermat van de eerste intelligentietesten = het onderwijs
o Eind 19de eeuw: behoefte aan beter opgeleid personeel ten gevolge van industrialisering en
rationalisering van bedrijven
o Meer doorstroming van lager naar vervolgonderwijs
o Bij keuze van vervolgopleiding werden persoonlijke capaciteiten belangrijker dan afkomst
o Van daaruit behoefte aan instrumenten om geestelijke capaciteiten te meten
Zo konden ze zien welke mensen ze langer in het onderwijs moesten houden want
slimmer en klaar voor een cognitief uitdagende job
La Psychologie Individuelle
Alfred Binet (1857-1911)
- 1896 Binet & Henri: Studie van individuen als alternatief voor algemene psychologie
- Criteria “mental test”:
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper loesgouwy. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,66. Je zit daarna nergens aan vast.