Ethologie: semester 1
Inleiding
Recent is er een groeiende interdisciplinariteit bv:
- Evolutionaire psychologie en Cognitieve ethologie
- Neuro-ethologie
- Gedragsethologie
Wat is ethologie?
Ethologie= biologische studie van gedrag
Biologisch betekent:
• Wetenschappelijke methoden (opstellen en testen van hypothesen)
• Vergelijkende studies (tussen populaties of dieren van een populatie)
• Evolutieleer als achtergrond
Triune brain theory (Paul Mclean) om
evolutie van gedrag te begrijpen en ieder
diersoort te situeren
De theorie is gesteund op vergelijkende
functionele neuro-anatomie van het
centraal zenuwstelsel doorheen evolutie
è Reptiliaan: alles of niets, directe
reactie= instinct (hersenstam)
è Paleocortex: nadenken voor reactie=
emotie (lymbisch systeem)
è Neocortex: abstract redeneren, taal,
heeft ook controle op andere lagen=
thinking skills
Die drie grote delen vormen als één
funtioneel geheel en beïnvloeden elkaar
Meer lymbisch systeem= meer
geheugen & genuanceerde emoties
1
,Gedrag:
• Definitie:
Fundamenteel eigenschap van levende organismen, organisme moet kunnen
reageren op veranderingen in extern en eigen intern milieu -> gedrag slaat dus
op regulatorische processen en het kan beïnvloed worden (door alle niveaus van
het organisme en aspecten uit het milieu)
è Binnen het organisme:
- Normen kunnen
veranderen bvb het is warm
buiten
- Als pos. is zal dier
reageren en bvb bloedvaten
worden groter
- Feedback gaat naar
sensors, die check de
temperaturen
Er is een samenhang binnen het organisme: cellen, organen en stelstels
Vragen van de Ethologie
Hoe ziet gedrag eruit?
è Tinbergen (on aims and methods of ethology)
• 2 ultimate vragen= hoe evolutionnaire krachten het gedrag gevormd hebben
in de loop van de tijd (waartoe, why)
- Functie? Hoe beïnvloed het gedrag de kans op overleven en
reproductie? Waartoe dient het gedrag zich?
- Evolutie? Hoe is het gedrag ontstaan en heeft het zich genetisch
vastgelegd: fylogenie
• 2 proximate vragen (waardoor, how)
- Veroorzaking? Welke stimuli doen het beschreven gedragd optreden ->
de stimuli die dit gedrag zal uitlokken: causaliteit
- Ontwikkeling? Hoe heeft het zich ontwikkelt in het volwassen worden
van het dier, gedragspatronen die zo goed als onveranderlijk blijven
eenmaal die ontwikkelt zijn: ontogenie
( Zie oefening )
2
, è P. Wiepkema
- Wat is het effect van leerprocessen op gedrag? (aan/afleren) Hoe kan
het gedrag nog veranderen? Reversiebel?
- Zijn er modellen mogelijk die gedrag kunnen verklaren en zoveel
mogelijk begrippen kunnen intergreren?
- Kan ethologische kennis iets zeggen over welzijn van dieren ?
Causaliteit van het gerdag
Reflexen
Behoort meer tot neurologie en niet ethologie
Soorten Stimuli
- Releasing stimulus: deblokkerende prikkel, lokken onmiddelijke
reactie uit (hormoon)
- Priming stimulus: oriënterende prikkel, doen probabiliteit van een
reactie in de toekomst stimuleren (gedrag)
è Zij bereiden het organisme voor om later adequaat op een
stimulus te reageren
Bvb langere lichturen= toename testosteronsecretie bij vogels
(priming)
En aanwezigheid van vrouwtjes= seksueel gedrag (releasing)
è Een stimulus kan één of meerdere functies hebben:
o Gedrag uitlokken
o Gedrag sturen
o Verhogen van waakzaamheid (“general arousal”)
De Formatio reticularis:
- Lokt niet direct een bepaald gedrag uit
- Kan bijdragen tot de verhoging of verlaging van drempelwaarden en
zorgt voor een zekere graad van integratie tussen de verschillende
gedragspatronen
Zie voorbeeld cursus
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isalinemestdagh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,86. Je zit daarna nergens aan vast.