o o
H2 : OVERZICHT VD Nieuwe functie Senaat : Dubbele
functie
Kamer w na 5 jaar automatisch
ontbonden
STAATSRECHTELIJKE Reflectiekamer
‘Ontmoetingsplaats’ tussen
o Enkel vroegtijdige ontbinding id
volgende gevallen :
PRINCIPES federale staat en Grondwetsherziening (art. 195
deelentiteiten Gw.)
2.1. HET FEDERALE Troon is onbezet (art. 95 Gw.)
Politieke crisis
PARLEMENT Niet-constructieve
Parlement o 3 verschillende senatoren motie v wantrouwen
- Verkiezingen → geeft legitimatie aan het Rechtstreeks verkozen aangenomen
beleid senatoren Niet-constructieve
- 4 voornaamste functies : Senatoren uit motie v vertrouwen
o Representatie Gemeenschapsparlementen verworpen
o Wetgeving Gecoöpteerde senatoren Federale regering
o Deliberatie + Senatoren v rechtswege neemt ontslag
o Controle (afstammelingen vd Koning)
- Ook financieringsfunctie o 3 verschillende wetgevingsprocedures
- 2 kamers : 1) Asymmetrisch bicamerale procedure : Samenstelling vd Senaat
o Kamer v Volksvertegenwoordigers Beperkte inspraak Senaat - 50 deelsenatoren
o Senaat (normale procedure) o Verkozen id parlementen vd
2) Symmetrische procedure : Kamer en deelstaten
Senaat beslissen op gelijke o Art. 67 Gw.
Tweekamerstelsel / bicameraal systeem
- Parlement dat bestaat uit 2 verschillende voet - 10 gecoöpteerde senatoren
kamers met parlementsleden (PL) 3) Unicamerale procedure : Zonder o 6 aangewezen door deelsenatoren uit
- Kamer v Volksvertegenwoordigers (KvV) inspraak Senaat Nederlandse taalgroep
- Senaat - 2 voorwaarden voor functioneren ve o 4 aangewezen door deelsenatoren uit
o Bevoegdheden afgebouwd deelstatenkamer : Franse taalgroep
o Dus geen volwaardig bicameralisme o Moet samengesteld zijn zodat - Niet meer dan 2/3 vh zelfde geslacht
o Oorspronkelijk doel : deelstaten werkelijk - Zetelverdeling over taalgroepen :
Reflectiekamer vertegenwoordigd w o 35 leden NL
Conservatief tegengewicht o Moet zwaar kunnen wegen o 24 leden FR
Bemiddelende rol tussen o 1 lid DL
Koning en Kamer Samenstelling en ontbinding vd Kamer v
o 1st grotendeels aristocratische kamer, Volksvertegenwoordigers Functies vh parlement
dus geen legitimiteit - 150 leden Representatie
Drm democratisch → maar o 2 taalgroepen : Nederlandse & Franse - Art. 42 Gw.
Kamer en Senaat kregen zelfde taalgroep o Bevestigd onafhankelijkheid vd
Voor werking vd parlementsleden
samenstelling
- Fundamenteel hervormd consensusdemocratie - Trustee-model v vertegenwoordiging
- Vijfjaarlijkse verkiezingen
1
STAATSRECHT
, o >< lasthebbersmodel, waarin - Kamer geeft democratische legitimiteit aan - Begrotingsdebat : Kamer moet elk jaar de
parlementsleden de instructies v hun de wet begroting goedkeuren → Stemt zo in met
kiezers moeten volgen o Legaliteitsbeginsel geplande beleid regering
- Descriptieve representatie vd bevolking - Grondwettigheidstoets = mogelijk
o = Kamer is de afspiegeling vd o Grondwettelijk Hof Retributies
bevolking Deliberatie - Fiscaal legaliteitsbeginsel (art. 173 Gw.)
- Art. 11bis Gw. - Parlementaire commissies - Vergoedend karakter → dus
o Genderquota - Expliciteren v argumenten en proportionaliteitsbeginsel
Wetgeving belangenafwegingen verhoogt democratisch o Bedrag evenredig aan de kostprijs vd
- Art. 36 Gw. karakter vd wet dienst
o Kamer + Koning + Senaat oefent - Arrest Hirst (EHRM) - Geen eenjarigheidsbeginsel
federale wetgevende macht uit Controle
Meestal Kamer + Koning - Parlementair systeem : Taak vh parlement Begrotingen en rekeningen
(i) Wetgevingsprocedure om de regering te controleren - Eenjarigheidsbeginsel (art. 174, eerste lid
- Type 1 : Unicamerale procedure (art. 74 Gw.) o Bijgestaan door rekenkamer of Gw.)
o = ‘Gemene’ procedure Rekenhof o Moet elk jaar goedgekeurd w
o Senaat komt niet aan bod Financieringsfunctie o Tijdens begrotingsdebat oefent Kamer
o Elk Kamerlid kan initiatief nemen door - Staat kan inkomsten verzamelen, maar moet haar controlefunctie uit op het beleid
wetsvoorstel in te dienen (art. 75 Gw.) die besteden ih algemeen belang vd minister
o Kamer bespreekt wetsontwerpen - Overheidsmiddelen : - Universaliteitsbeginsel (art. 174, tweede lid
(koning) en wetsvoorstellen (Kamer) + o Belastingen Gw.)
keurt ze goed o Retributies - Specialiteitsbeginsel (art. 180 Gw.)
Koning bekrachtigd o Sociale zekerheidsbijdragen o Geen artikel vd uitgaven ve begroting
- Type 2 : Symmetrische bicamerale procedure (art. 77 Gw.) = ‘parafiscale heffingen’, mag w overschreden
o Kamer + Senaat tegelijk bevoegd gebaseerd op het inkomen o Geen overschrijving tussen
Ze moeten dezelfde tekst o Leningen begrotingsartikelen mag plaatshebben
goedkeuren - Begroting o Toezicht op naleving : Rekenhof
o Art. 195 Gw. o = Schatting vd inkomsten en uitgaven
- Type 3 : Asymmetrische bicamerale procedure (art. 78 Gw.) - Art. 112 Gw. Rekenhof
o Senaat kan mengen id - Onderzoekt ontwerp v begroting en ontwerp-
wetgevingsprocedure, maar Kamer Belastingen staatsrekening
heeft beslissende stem - Fiscaal legaliteitsbeginsel (art. 170 Gw.) - Controle op ontvangsten en uitgaven vd
o Op verzoek meerderheid leden Senaat - Belastingadministratie int de belastingen uitvoerende macht
- Eenjarigheidsbeginsel (art. 171 Gw.) - Controleert achteraf besteding rijksgelden
+ 1/3 leden v elke taalgroep
o Senaat kan amendering aanbrengen o Via Rijksmiddelenbegroting obv criteria v zuinigheid, doeltreffendheid en
- Gelijkheidsbeginsel (art. 172 Gw.) doelmatigheid
aan het wetsontwerp
o ≠ verschillen obv inkomens- en
(ii) Het juridisch regime v formele wetten
vermogenstoestand, wnr dat - Rechtsprekende functie tav rekenplichtigen
- Koning (regering) = dominante factor
onderscheid noodzakelijk/evenredig is (= personen die openbare gelden beheren in
wetgevende macht
voor doel overheidsdiensten)
2
STAATSRECHT
, o Veroordelen om tekorten aan te o Huwt zonder toestemming : art. 85,
zuiveren of tuchtsancties 2de lid Gw.
o Onmogelijkheid om te regeren : art.
Stabiliteitsverdrag 93 Gw.
- Staten moeten evenwicht waarborgen id o Civiele lijst : art. 89 Gw.
begroting - Koning als instelling
- Principe vh begrotingsevenwicht + Stemmingen o Persoon vd koning = onschendbaar
automatisch correctiemechanisme - Volstrekte meerderheid vd stemmen (art. 53 Zijn ministers =
Gw.) verantwoordelijk (art. 88 Gw.)
Werking vh parlement o Helft + 1 moet aanwezig zijn (Art. 106 Gw.)
- Na verkiezingen : art. 48 Gw. o Meer ja-stemmen dan nee-stemmen o Grootste macht id periode waarin een
- Gekozenen bepalen zelf of de Kamerleden in o Onthoudingen w niet meegeteld nieuwe federale regering gevormd w
aanmerking komen voor een zetel → geen - Volstrekte meerderheid vd leden (art. 46 en Hij duidt informateurs,
beroep mogelijk 96 Gw.) formateurs en evt. ook
- EHRM : Belgisch systeem is in strijd met het o Helft + 1 ja-stemmen “verkenners” of
Verdrag o Onthoudingen + afwezigheden w “onderhandelaars” aan
o Kiesgeschillen moeten w beoordeeld meegeteld o Enkele prerogatieven
door een onpartijdig orgaan (dus geen - Bijzondere meerderheidswet (art. 4, laatste Recht “to be informed, to
parlementsleden) lid Gw.) warn, to encourage”
- Kamer o Meerderheid v elke taalgroep Op de hoogte v politieke en
o Benoemt voorzitter + ondervoorzitters aanwezig maatschappelijke
o Stelt haar bureau samen o Meerderheid stemmen in elke ontwikkelingen
- Parlementaire commissies taalgroep → daardoor kan hij zijn
o Bespreken eerst wetsontwerpen en o 2/3 meerderheid in beide taalgroepen ministers
wetsvoorstellen - Dubbele 2/3 meerderheid waarschuwen/aanmoedigen
o Ingedeeld per domein o 2/3 leden in Kamer en Senaat Besprekingen moeten geheim
o Samengesteld uit beperkt aantal aanwezig o Kroon w ontbloot
leden o 2/3 meerderheid in elke Kamer Wnr regering weigert
o Stelsel v evenredige - Specifieke meerderheden voor specifieke verantwoordelijkheid te dragen
vertegenwoordiging gevallen (art. 54, 56, 59, 78, §2, 82, 151, §2 Wnr het aandeel vd Koning id
o Voordeel Gw.) beslissing publiek w (moet
Specialisatie op bepaalde geheim blijven)
onderwerpen
Beperkte samenstelling = goed 2.2. DE KONING
voor discussie Koning
2.3. DE REGERING
o Brengen verslag uit aan plenaire - Koning als persoon Regering
vergadering o Erfopvolger → eerstgeboorterecht (art. - (Ministers samen = ministerraad)
- Vergadering Kamer & Senaat = openbaar 85 Gw.) - Ministers + staatssecretarissen = regering
(art. 47 Gw.) o Eedaflegging : art. 91 Gw. - Aanstelling maakt deel uit v bespreking
o Overlijden : art. 90 en 92 Gw. tussen partijen over regeringsvorming
3
STAATSRECHT
, - Formeel : Benoemd door koning (art. 96 en o = Tegelijk vakministers o Koning, dus regering vormt ook
104 Gw.) - Vakministers uitvoerende macht (art. 37 Gw.)
o Benoemingsbesluit moet w gedekt o = Bevoegd voor bepaald = Toegekende bevoegdheid →
door andere minister beleidsdomein dus KB’s moeten steeds
- 2 voorwaarden om tot minister benoemd te w = Portefeuille grondslag vinden id wet
: o Hoofd vh betrokken ministerieel Kondigt wetten af en voert ze
1) Minister moet Belg zijn (art. 97 Gw.) parlement uit (art. 108 en 109 Gw.)
2) Geen lid vd koninklijke familie (art. 98 - Kernkabinet = Eerste Minister + vice-eerste Afkondiging =
Gw.) minister bevestiging dat wet
- Staatssecretarissen w toegevoegd aan een formeel geldig is
minister (art. 104 Gw.) Functies vd regering Wet uitvoeren =
- Voorwaarden samenstelling vd ministerraad - Beleidsfunctie regering neemt alle
(art. 99 en 11bis Gw.) o Regering stelt regeerakkoord voor aan maatregelen die nodig
o Ten hoogste 15 leden parlement zijn om het doel vd wet
o Personen v verschillende geslachten Daarin w beleid uiteengezet te bereiken
o Paritair samengesteld voor de komende legislatuur o Ook een normatieve opdracht voor de
Evenveel Nederlandstalige als - Normatieve functie Koning die verder gaat dan loutere
Franstalige ministers o Regering maakt (via Koning) deel uit uitvoering ve wet (art. 105 Gw.)
Indien oneven aantal, w de = Oorspronkelijk bedoeld om
vd wetgevende macht
Eerste Minister niet Wetgevend initiatiefrecht, de macht vd koning te
meegerekend amendeerrecht en bekrachtigd beperken → w nu gebruikt om
Ministerraad wetten hem meer macht te geven
- Eerste Minister Dominante actor id o RvS maakt onderscheid afhankelijk vd
o = Regeringsleider wetgevende macht toegekende machten :
o Functie : art. 46, 96, 99 Gw. Staat onder verhoogde Gewone opdrachtwetten
o Treedt op in naam vd regering controle Draagt aan Koning de
In zijn contacten met de Voorontwerpen v wet regeling op v
Koning moeten eerst naar RvS, aangelegenheden die
Wnr hij de regeringsverklaring afdeling wetgeving voor tot de residuaire
voorstelt advies voor indiening id bevoegdheid vd
o Stelt de vertrouwenskwestie Kamer wetgever behoren
o Zit ministerraad voor o Als parlement wet heeft gestemd, Kaderwetten
o Ontslag om niet-persoonlijke reden → heeft Koning geen legitimiteit om die = Gewone opdrachtwet
dan treedt regering af wet tegen te houden die een bepaald domein
o Verzekert coördinatie tussen ministers Geen minister zal vh overheidsoptreden in
o Waakt over uitvoering regeerakkoord verantwoordelijkheid willen zijn algemeenheid
o Scheidsrechter bij interne conflicten nemen bestrijkt
Tegentekening door minister Bijzondere machtenwetten
- Vice-eerste ministers Verleent zeer
o 1 per coalitiepartij → om de brug te zorgt ervoor dat parlement de
regering ter verantwoording uitgebreide
slaan tussen partij en regering
kan roepen verordeningsbevoegdhe
4
STAATSRECHT
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mgdts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,99. Je zit daarna nergens aan vast.
