Dit is een uitgebreide samenvatting uit het boek Praktisch Sociaal Recht (Editie 2023) - Uitgeverij Van In.
Deze samenvatting bevat:
Deel 5: Sociale zekerheid
1. Algemeenheden
2.E-government en de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid (KSZ)
3. Handvest van de sociaal verzekerde
4. Rijksd...
Hoofdstuk 1: Algemeenheden
1. Doel van de sociale zekerheid
De sociale zekerheid
Het geheel van maatregelen en instellingen die als doel hebben elke burger zekerheid te
bieden wanneer bepaalde risico’s, zoals ziekte en werkloosheid, zich voordoen. Hun opdracht
is de sociale risico’s verzekeren, de burger een uitkering geven als die niet in staat is om
arbeid te verrichten en kosten verbonden aan een sociaal risico te compenseren.
De sociale zekerheid voorziet in
- Een vervangend inkomen wanneer een werknemer niet in staat is om te werken wegens
ziekte, een ongeval, werkloosheid, ouderdom of vakantie.
- De rechtstreekse betaling of terugbetaling van bepaalde kosten (bv. in geval van ziekte en
kinderlast).
2. Takken van de sociale zekerheid
Het socialezekerheidsstelsel heeft 7 takken
- De ziekte- en invaliditeitsverzekering
- De werkloosheidsverzekering
- Het rust- en overlevingspensioen
- De jaarlijkse vakantie (voor arbeiders)
- De beroepsziekteverzekering
- De arbeidsongevallenverzekering
- De gezinsbijlagen (= groeipakket)
3. Residuaire stelsels
= een systeem van sociale bijstand dat voldoende bestaansmiddelen voorziet op ogenblikken
dat de bestaanszekerheid van de burger bedreigd wordt.
Sociale bijstand
Heeft geen band met arbeid, vereist een onderzoek naar bestaansmiddelen, wordt
gefinancierd via belastingen en is residuair.
Residuair
Enkel personen die geen aanspraak kunnen maken op tegemoetkomingen van de sociale
zekerheid, kunnen in aanmerking komen voor één van de uitkeringen van sociale bijstand.
Uitkeringen die behoren tot de sociale bijstand
- Het leefloon
- De inkomensgarantie voor ouderen
- De tegemoetkoming aan personen met een handicap
,4. Socialezekerheidsstelsels
- Het stelsel voor werknemers
Werknemers zijn verbonden met een werkgever door een arbeidsovereenkomst. Op de
meeste werknemers is het algemeen stelsel van sociale zekerheid van toepassing. Voor
mijnwerkers en zeelieden bestaan er bijzondere stelsels. Ook is er een onderscheid
tussen arbeiders en bedienden.
- Het stelsel voor zelfstandigen
Zelfstandigen oefenen een beroepsactiviteit uit zonder arbeidsovereenkomst met een
werkgever. Zij sluiten een aannemingsovereenkomst met een opdrachtgever.
- Het stelsel voor ambtenaren
Een ambtenaar is tewerkgesteld bij een overheidsdienst. Ze kunnen werken in
contractueel of statutair verband. Contractueel aangestelde werknemers vallen onder
het algemeen stelsel van sociale zekerheid. Statutaire ambtenaren zijn vast benoemd en
vallen onder één van de stelsels die op hen van toepassing zijn.
De stelsels zijn naar elkaar toe geëvolueerd, maar er blijven grote verschillen bestaan.
5. Kenmerken van de sociale zekerheid
- Sociale verzekeringen zijn verplicht.
- De Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RZS) beheert de sociale zekerheid. Het
beheersorgaan (het Beheerscomité) is paritair samengesteld met een gelijk aantal leden
die de representatieve werkgevers- en werknemersorganisaties vertegenwoordigen.
- De financiering gebeurt door bijdragen van de werknemers, werkgevers en door
subsidies van de staat.
- De bijdragen die betaald worden op het loon van een werknemer worden gebruikt voor
de financiering van de sociale zekerheid voor alle rechthebbenden. Dat is een toepassing
van het solidariteitsprincipe.
- Wie voldoet aan de gestelde voorwaarden is rechthebbende op sociale vergoedingen.
Het inkomen is hierbij niet van belang.
6. Bevoegdheid voor de sociale zekerheid
= een bevoegdheid van de federale overheid.
De staatshervormingen
Een aantal sociale-zekerheidsaspecten werden overgedragen aan de deelstaten: het toezicht,
de opvolging en de sanctionering van werklozen, de RSZ-doelgroep verminderingen voor
werkgevers, de gezinsbijlagen en de terugbetaling van de mobiliteitshulpmiddelen.
De sociale bijstand
Is een federale bevoegdheid, ook hier zijn er verschuivingen.
7. Aanvullende sociale verzekeringen
Zoals de aanvullende hospitalisatieverzekering, pensioenverzekering en de verzekering voor
arbeidsongevallen. Het belang en het gewicht hiervan is erg toegenomen en wordt vaak door
werkgevers aangeboden als extralegaal voordeel.
, Hoofdstuk 2: E-government en de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid (KSZ)
E-government
Staat voor de dienstverlening van overheden, met maximaal gebruik van informatie- en
communicatietechnologieën.
Het uitgangspunt
= Het ‘single once’-principe
Om ervoor te zorgen dat reeds opgevraagde informatie niet opnieuw bij de sociaal
verzekerde moet worden opgevraagd, werden de verschillende sociale-zekerheidsinstellingen
met elkaar verbonden via het netwerk van de sociale zekerheid.
De Kruispuntbank voor Sociale Zekerheid (KSZ)
Als een sociale-zekerheidsinstelling gegevens nodig heeft van een persoon, moet via de
Kruispuntbank nagekeken worden of deze gegevens al beschikbaar zijn bij een andere
instelling. Als die aanwezig zijn zorgt de Kruispuntbank voor de onderlinge uitwisseling ervan.
Pas als er geen gegevens aanwezig zijn, mag een instelling de gegevens opvragen bij de
sociaal verzekerde.
Het INSZ-nummer
Is een identificatienummer voor de sociale zekerheid, dit is het rijksregisternummer.
De automatische toekenning van bepaalde prestaties
Als de informatie al beschikbaar is in een gegevensbank moeten burgers geen aanvraag meer
indienen voor bepaalde prestaties. Daardoor kan vermeden worden dat rechten niet worden
opgenomen. Dit vermindert ook het administratieve gedoe.
Portaal van de sociale zekerheid
= Uitbreiding van de Kruispuntbank
Dit is de toegangspoort tot alle informatie over de sociale zekerheid. Het portaal biedt online
diensten en informatie aan, aan professionals, burgers en ondernemingen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper charlottebourguilllioen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
