Celwand Celinhoud
⁎ Bij plantencel: dikke celwand! ⁎ Volledig verteerbaar door enzymen thv
⁎ Bepaalt RC (ruwe celstof) maag en dunne darm
⁎ RC = alle delen van de plant die niet of
moeilijk afbreekbaar zijn
⁎ Cellulose + hemicellulose + lignine
⁎ Paard kan maar 50% verteren
Uitz.: melasse → geen RC
Dierlijke producten:
· Geen RC!
· = ruwvezelvrije voeders
· vb. biergist
1.2. RUWVOEDERS VS KRACHTVOEDERS
Ruwvoeders (RV) Krachtvoeders (KV)
⁎ = weinig vermalen/verkleind voedsel ⁎ Energiebron!
o vb. luzernehooi = ruwvoeder ⁎ Hoog ds gehalte
o vb. luzernekorrels = geen ruwvoeder ⁎ Weinig vocht
⁎ RC rijk (meer dan 15% ds) ⁎ Weinig RC
⁎ Laag in energie
o Veel vocht!
1.3. ECONOMISCH BELANG
Voedergewassen = basisvoeding voor paarden & herkauwers
→ Belangrijke factor om bedrijfsrendabiliteit te behouden!
o Belang: gezondheid & prestatie
o Zowel prijs als kwaliteit van voeder belangrijk
1
, DIERVOEDING PAARD – samenvatting 2019 – 2020
HOOFSTUK 2 – RUWVOEDERS
Groenvoeders Gedroogde / ingekuilde voeders
= vers verstrekt = geconserveerd
Bedrijfsruwvoeders Industriële voeders
productie op bedrijf zelf productie door industrie
(vb. gras, maïs, haver, …) (vb. bier → draf, suikerbieten → pulp)
2.1. GROENVOEDERS – VERSE RUWVOEDERS
· = typische bedrijfsruwvoeders → versheid!
· Graminieeën
o Grassen
o Snijgranen
· Leguminosen (= vlinderbloemigen)
o Klavers
· Cruciferen (= kruisbloemigen)
o Koolsoorten
Algemene kenmerken:
· Waterrijk
· Ds: eiwitrijk
Indien groen en vers vervoederd = eiwitrijk
· Blad bevat eiwit
· Stengel bevat RC
· Samenstelling is afhankelijk van seizoen en weersomstandigheden
Fase van de plant Weersomstandigheden
Hoe ouder de plant → hoe meer lignine Hoe droger weer → hoe meer droge stof
→ hoe meer RC → hoe meer onverteerbaar → hoe minder water/vocht in de plant
Hoe jonger de plant → hoe minder lignine Hoe natter weer → hoe minder droge stof
→ hoe minder RC → hoe natter de plant
Netto – energie groenvoeders:
= energie die beschikbaar komt voor het dier voor onderhoud en productie (na de metabolisatie
van de voedingsstoffen)
· Niet – herkauwers: ‘laag’ (zijn niet laag op zich maar relatief gezien laag t.o.v. herkauwers)
o Hoge RC
o Laag zetmeel
· Herkauwers: VEM
o Afhankelijk van lignificatie-graad (= ouderdom): energie daalt
→ hoe ouder, hoe minder energie
o Ds opbrengst per ha stijgt naarmate ouderdom van gewas
= max. VEM – opbrengst / ha
2
, DIERVOEDING PAARD – samenvatting 2019 – 2020
(grafiek kunnen aflezen op EX)
· 1e snede = 1e keer dat gewas voor geoogst, 2e snede = …..
· Gewas ouder (latere snede)
→ meer ds oogsten MAAR minder eiwit per kg ds aanwezig én minder energie per kg ds
· Ouderdom binnenin 1 snede
→ productie ds stijgt (2e grafiek, rode lijn)
→ minder eiwit per kg ds
→ minder energie per kg ds
· Melkvee: oogsten op maximale VEM opbrengst (= middenste rode cirkel)
Moment van maximale E – opbrengst / ha
VRE / ha blijft redelijk constant
Mineralen:
· Grote variatie: afhankelijk van bodemtype, bemesting, weer, plant, …
· Klavers & kruiden >>> grassen
· IJzertekort = nooit een probleem
· Wel een probleem: opname van Mo, F, Pb
Vitaminen:
· Rijk aan vitamine E, B, K
· Geen vitamine A
· Wel caroteen = provitamine A
· Arm aan vitamine D → na het maaien: wel productie van vit. D door UV licht
3
, DIERVOEDING PAARD – samenvatting 2019 – 2020
Krijgt mijn paard voldoende vitamine D als het enkel gras eet?
⁎ Vit. D in vers gras is laag → onvoldoende vit D via gras
⁎ Supplementen zijn niet nodig → precursoren aanwezig in de huid → maken o.i.v. UV vit. D
aan
⁎ Indien paard op stal → UV moet uit voeder komen want zon door een raam geeft geen UV
o Zongedroogde RV (vb. hooi, graskuil) of KV geven
⁎ Paard heeft wel reserves vit. D in lever en vet
⁎ Indien paard op stal, enkel vers gemaaid gras, geen KV en niet naar buiten → probleem!
o Zeker bij jonge paarden: vit. D belangrijk voor Ca absorptie uit darm → botgroei
GRASSEN:
= zeer belangrijk = goedkoopste ruwvoeder
Extensief Intensief
= weides met gras + klavers + kruiden = weides met enkel gras
→ hoge bemestingsgraden met N
Vers gras:
· Rijk aan eiwitten en mineralen
· Weinig RC
· Rijk aan energie
· Rijk aan B – caroteen + vitamine E
· Jong gras: nauwe VEM/DVE verhouding en nauwe energie/eiwit balans → minder bij ouder
gras
· 2 groeistadia:
o April – mei
o Augustus – september
Eerste piek is hoger dan tweede piek
‣ 60% van jaarlijkse grasgroei
gebeurt in eerste 6 weken van
piek 1
‣ Groei valt stil in november
‣ In maart – april: nieuw
seizoen
· Factoren die invloed hebben op de groei: bemesting, temperatuur + neerslag
o Ideale groei: warmte + licht
o Bodemtemperatuur: 12 – 20°C
o Omgevingstemperatuur: 15°C
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mirandaopstal. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
