Dit is DE volledige samenvatting van het vak. chronologisch geordend en dus les per les waardoor je van deze samenvatting kan leren. er staan afbeeldingen in zodat je de leerstof gemakkelijker kan begrijpen
Inhoudsopgave
Inleiding (ook leerstof)............................................................................................................................ 4
IPCC................................................................................................................................................... 4
Natuurlijk broeikaseffect...................................................................................................................... 4
het versterkt broeikaseffect................................................................................................................. 4
basis klimaatverandering.................................................................................................................... 4
les 1: 03-10 inleiding klimaatverandering................................................................................................ 6
Les 2: 10-10 de rol van natuurlijke ecosystemen: buffer of versterker van klimaatverandering?..........11
Inleidende videos.............................................................................................................................. 11
Video 1.......................................................................................................................................... 11
Video 2.......................................................................................................................................... 11
Terrestrische ecosystemen en klimaatverandering...........................................................................11
Kantelpunten: tipping points.............................................................................................................. 13
Hoe natuurlijke ecosystemen inzetten voor klimaatverandering te beperken....................................14
Les 3: 17-10 de energietransitie en haar uitdagingen...........................................................................19
En als we niet kunnen elektrificeren?................................................................................................ 22
Les 4: 24-10 Economische analyse van actie versus inactie aan de hand van een
vereenvoudigde kosten-baten analyse - Steven Van Passel................................................................23
Inleiding............................................................................................................................................. 23
Wat is een kosten-batenanalyse en tijdverrekening..........................................................................25
De kosten en baten van actie/ inactie van klimaatmitigatie...............................................................26
onzekerheid....................................................................................................................................... 28
Beleidsrealiteit................................................................................................................................... 29
Les 5: 07-11 emissie en toekomstprojectie........................................................................................... 29
Emissiescenario’s............................................................................................................................. 30
Sociaaleconomische scenario’s........................................................................................................ 31
CO2 emissies.................................................................................................................................... 34
Les 6: 14-11 de uitdagingen in de klimaattransitie. waarom het klimaatprobleem erkennen en oplossen
zo moeilijk blijft. een poging tot een sociaal-wetenschappelijk antwoord..............................................39
kennis voor (klimaat)beleid............................................................................................................... 39
1. een korte geschiedenis van de klimaatwetenschap...................................................................39
2. Intergovernmental panel on climate change (ipcc)....................................................................40
kennis voor beleid … waarom luistert het beleid niet........................................................................41
1. Strijd om aandacht..................................................................................................................... 41
2. Naming en framing.................................................................................................................... 43
3. Discoursen over oplossingsrichtingen.......................................................................................44
4. Het beleid moet in actie schieten............................................................................................... 46
Waarom is systeemverandering zo lastig?........................................................................................ 47
2
,Ovv = op vlak van
Les 7: climate justice – dankzij of ondanks het recht?..........................................................................49
Wat bedoelen we met klimaatrechtvaardigheid.................................................................................49
wat heeft het recht te bieden............................................................................................................. 50
Onrechtvaardigheid tussen landen................................................................................................ 51
Onrechtvaardigheid binnen landen................................................................................................ 52
onrechtvaardigheid tussen generaties........................................................................................... 52
Onrechtvaardigheid tussen mens en natuur..................................................................................52
Onrechtvaardigheid tussen staten en bedrijven.............................................................................53
les 8: eu klimaatbeleid.......................................................................................................................... 55
Hoe maakt de EU dat ambitieus klimaatbeleid?................................................................................57
Les 9: impact van klimaatverandering op migratie en conflict...............................................................63
Wie wordt er beïnvloed door klimaatveranderingen?........................................................................63
Wie migreert...................................................................................................................................... 63
Case studies..................................................................................................................................... 65
Orkaan Hurricane Katrina (2005)................................................................................................... 65
Marokkaanse arbeidsmigratie na WWII......................................................................................... 66
Syrië.............................................................................................................................................. 66
Beleidssuggesties en debatten......................................................................................................... 66
Conclusie.......................................................................................................................................... 67
Les 10: 1000 jaar.................................................................................................................................. 68
5000 jaar stabiliteit............................................................................................................................ 69
Paleo- en historische klimatologie..................................................................................................... 70
Kleine ijstijden................................................................................................................................... 71
De ontdekking van klimaatverandering............................................................................................. 72
Klimaatextremen............................................................................................................................... 73
Vragen.................................................................................................................................................. 76
3
, Ovv = op vlak van
INLEIDING (OOK LEERSTOF)
IPCC
o = Intergovernmental Panel on Climate Change 1989
Opgericht door WMO (World Meteorological Organization) en UNEP (United Nations
Environment Programme)
Wereldwijde samenwerking
Geven objectieve informatie over:
− De oorzaken van klimaatverandering
− De impact op de leefomgeving en socio-economische gevolgen
− Mogelijke actie om klimaatverandering tegen te gaan (mitigatie) en om ons aan te passen
aan klimaatverandering (adaptatie)
NATUURLIJK BROEIKASEFFECT
o Natuurlijke broeikaseffect
Atmosfeer bevat broeikaseffecten die de warmte op aarde vasthoudt
de energie die we ontvangen op de aarde komt op de aarde in de vorm van licht en warmte
− reflectie en verstrooiing of absorptie door de atmosfeer, de andere helft bereikt het
aardoppervlak
˂ sommige zonnestralen zullen gereflecteerd worden = albedo-effect van de aarde
˂ de anderen zullen effectief het aardoppervlak opwarmen en zo zal de aarde op haar
beurt warmte uitstralen (langgolvige infraroodstraling)
o een deel zal naar de ruimte uitstralen
o de andere zullen gevangen worden door de broeikasgassen en zo zal de aarde
warmer zijn
de atmosfeer zorgt voor een warmte isolerende werking = broeikaseffect
− gemiddelde temperatuur van aardoppervlak = 15°C
− zonder dit effect zou het 30°C koeler zijn op aarde
HET VERSTERKT BROEIKASEFFECT
o de mens verstoort het natuurlijk broeikaseffect
verbranden van fossiele brandstoffen
− ontstaan door resten van planten en beesten waarvan de gassen niet meer vrij kunnen
komen
wij ontginnen deze grondstoffen en vormen het om naar aardolie etc door ze te verbranden
bij deze verbrandingen komen grote hoeveelheden OC2 vrij en de natuur kan dit opnieuw
opslaan in oceanen en planten maar omdat de hoeveelheid zo groot is kan de natuur het niet
meer volgen
− er blijft een toename van koolstofdioxide en zo verstoren wij het broeikaseffect
BASIS KLIMAATVERANDERING
o wat bepaalt ons klimaat
instraling
− zonneactiviteit en baan aarde rond zon
omzetting in warmte
− reflectie
vasthouden van warmte
− broeikaseffecten
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper BDP2004. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,46. Je zit daarna nergens aan vast.
