Samenvatting

Samenvatting publiekrecht leerstuk 1 tem 2.03

0 keer verkocht

Vak
Publiekrecht

Instelling
Hogeschool Gent (HoGent)

Powerpoint + notities + verduidelijking van het boek

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 54 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 29 januari 2025
Aantal pagina's 54
Geschreven in 2024/2025
Type Samenvatting

publiekrecht

€8,96

In winkelwagen

Opslaan

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

PUBLIEKRECHT

WAT IS RECHT :
- Definitie :
o Een geheel van door de overheid uitgevaardigde, afdwingbare regels die het
menselijk handelen in de samenleving ordenen.
- Kenmerken :
o Wat? : Geheel van algemeen geldende regels
 Van toepassing op iedereen in de bedoelde situaties (bv. in het
verkeer gelden de verkeerswetten voor iedereen die zich in het
verkeer bevindt)
o Wie? : Opgelegd door de overheid
 Recht is dynamisch : gewijzigde samenleving vraagt gewijzigde
rechtsregels (tot 2003 alleen heterohuwelijk)
 Overtreding (juridische) gevolgen : regels kunnen afgedwongen
worden met wettelijke straffen
o Waarom? : Doel = maatschappij ordenen  duidelijk stellen wie wat mag
doen
- Onderscheid andere regels in samenleving : gedragsregels, sociale omgangsregels,
beleefdheidsregels  niet juridisch afdwingbaar

INDELING VAN HET RECHT

Nationaal privaatrecht Nationaal publiekrecht
= Regels over private relaties tussen burgers = Rechtsgebied dat de verhoudingen regelt
onderling, binnen de grenzen van de tussen de overheid en de burgers binnen
Belgische staat een land.
- Burgerlijk recht (goederenrecht, - Strafrecht
familierecht) - Staatsrecht
- Economisch recht - Grondwettelijk recht
(vennootschapsrecht, - Fiscaal recht
ondernemingsrecht)
- Arbeidsrecht
Internationaal privaatrecht Internationaal publiekrecht
= Regels over private situaties/relaties = Regels over relaties tussen staten
tussen burgers onderling met buitenlandse onderling , relaties tussen staten en
elementen internationale organisaties (bv EU, VN)
- Een botsing tussen een Duitser en
een Belg in Frankrijk

,BELGIË IS EEN STAAT

Een staat is een rechtssubject (een persoon/organisatie die dager is van rechten en plichten
binnen het juridisch systeem) met 5 specifieke kenmerken :

- Afgebakend grondgebied
o Staatsgrenzen
- Permanente bevolking
- Effectieve overheid
o voert op een efficiënte en doelgerichte manier taken uit , lost problemen op ,
… met oog op bevorderen van welzijn en rechtvaardigheid in samenleving
- Onafhankelijkheid
- Internationale erkenning
o Erkent door andere staten

ONTSTAAN VAN BELGIË ALS STAAT
- 1815: Val van Napoleon – Congres van Wenen
o (Val van napoleon : Napoleon viel want voerde oorlog. Zijn grote fout was de
invasie van Rusland in 1812, waar hij bijna al zijn soldaten verloor door de
koud en honger. Na die mislukking kwamen landen tegen hem in opstand en
versloegen hem in 1813. Napoleon werd verbannen naar eiland Elba maar
ontsnapte en probeerde terug te keren. In 1815 werd hij bij de slag van
Waterloo definitief verslagen.)
o (Congres van wenen : Bijeenkomst van Europese leiders na val van Napoleon
om Europa opnieuw te verdelen en ervoor te zorgen dat geen enkel land te
machtig zou worden. Hun doel was vrede en stabiliteit in Europa te
herstellen.)
o Plan voor Europese vrede : Verenigd Koninkrijk der Nederlanden werd
opgericht als bufferstaat in het centrum van Europa om de Franse macht
onder controle te houden (= Een bufferstaat is een neutraal of zwak land dat
zich tussen twee grotere, machtige staten bevindt, bedoeld om conflicten of
spanningen tussen deze grootmachten te verminderen.)
o Zuidelijke Nederlanden (= huidige Belgische grondgebied) dat voordien deel
uitmaakte van Frankrijk wordt toegevoegd aan de Noordelijke Nederlanden

- 1815-1830 : Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
o Staatshoofd = Willem I
o Zuidelijke provincies snel ontevreden
 Autoritaire koning
 Politieke ondervertegenwoordiging  Regering was bevolkt door
vooral mensen uit het Noorden

,  Beknotting persvrijheid  niet zomaar zeggen/schrijven wat je wou
 Overheidsinmenging in onderwijs
 Taalconflict
 Socio-culturele tegenstellingen

- 1830-1831 : Oprichting van België
1. Monsterverbod
Belgische katholieken en liberalen tegen Nederlandse koning Willem I want ze
vonden dat hij teveel macht had en te weinig rekening hield met de Belgen.

2. Opstand in Brussel na opera ‘De Stomme van Portici’
Na uitvoering opera De Stomme van Portici (opera die gaat over vrijheid en
onderdrukking inspireerde het publiek om in opstand te komen tegen de
Nederlandse overheersing  Rellen breken uit  Leidde tot Belgische Revolutie
en onafhankelijkheid België

3. Verzet tegen NL leger

4. Oprichting ‘Voorlopig Bewind’
opgericht door Belgische leiders , een tijdelijke regering die België moest
besturen totdat er een officiële regering gevormd kon worden.  riep ook de
onafhankelijkheid van België uit

5. Uitroepen Belgische onafhankelijkheid : 4 oktober 1830

6. Verkiezing Nationaal Congres
Belgen mochten stemmen om vertegenwoordigers te kiezen die in het congres
zouden zitten. Het congres had de taak om een nieuwe grondwet op te stellen en
een koning voor België te kiezen

7. Bekendmaking Belgische Grondwet : 7 februari 1831

8. Eedaflegging Leopold I : 21 juli 1831

DE BELGISCHE GRONDWET
Definitie :

- Basis van de Belgische rechtsorde
- Basisovereenkomst tussen overheid en burger
- Meest fundamentele rechtsregel – ‘hoogste wet’ van het land

, Inhoudelijk :

- Organisatie & werking staatsorganen = hoofdlijnen staatsstructuur
o Federale staat , gewesten en gemeenschappen, scheiding der machten ,
parlement, rechten van burgers
- Te respecteren grondrechten = grenzen aan de uitoefening van de staatsmacht 
overheid kan niet onbeperkt doen wat hij wil

Twee functies :

- Juridisch : rechtsregels die verder worden uitgewerkt in wetten en
uitvoeringsbesluiten  gedragsregel
- Symbolisch : bv. art. 193 Gw. “Eendracht maakt macht“  boodschap , geen
gedragsregel

Grondwet 1831 :

- Op verschillende vlakken breuk met het verleden  macht Koning
- Vooruitstrevende catalogus van grondrechten
- Herhaaldelijke wijzigingen
o Eind 19e – begin 20e eeuw: kiesrecht
o Na WOII : opname nieuwe grondrechten (art. 23 Gw)
- 1994  Gecoördineerde Grondwet (Gw.)
o Niet inhoudelijk aangepast maar verplaatst voor structuur te geven aan de
Grondwet
- Constitutieve autonomie : Geen Vlaamse grondwet maar constitutieve autonomie 
Vlaanderen heeft recht om regels en wetten op te stellen voor zaken die binnen de
regio vallen (onderwijs , cultuur)
- Vlaamse overheid kan zelfstandig beslissingen nemen en eigen bestuur organiseren
 nationale overheid heeft daar geen invloed op

KENMERKEN VAN DE BELGISCHE STAAT

1. België is een monarchie
2. België is een democratische rechtsstaat
 Scheideng der machten
 België is een representatieve en parlementaire democratie
3. België is een meergelaagde staat
 Een federale staat (België zelf) met deelstaten (gewesten en gemeenschappen)
en gedecentraliseerde overheden (gemeenten en provincies)
 Een staat in een internationale rechtsorde
4. België is een verzorgingsstaat en actieve welvaartstaat

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.