ANESTHESIE OP HET
VERLOSKWARTIER
Doelen
Adequate pijnstilling
Moeder kan bewust de geboorte beleven
Minimale invloed op de ongeboren baby
Minimale invloed op de vordering van de arbeid
1. FYSIOLOGISCHE VERANDERINGEN VAN DE ZWANGERE VROUW
TOENAME GEWICHT
Cave : moeilijke intubatie !
LONGEN
Tijdens zwangerschap Tijdens arbeid
O2 verbruik verhoogd Hyperventilatie
Functionele residuele capaciteit O2 verbruik nog hoger
verlaagd
weinig reserve bij apnoe en snelle Kan met epidurale verhinderd
desaturatie worden !!!
Luchtwegdilatatie door progesterone
HEMODYNAMIEK
Slagvolume stijgt
Hartfrequentie stijgt (orthosympaticus neemt de bovenhand)
Weerstand in de bloedvaten daalt
BD = (SV x frequentie) X PVR
SV x frequentie = CO
Aortocavala compressie
Vanaf 12 – 13 weken is er een daling vd veneuze retour als de zwangere op haar rug
ligt door de druk van de baby op de vena cava
Het hart wordt niet meer gevuld, er is dan ook geen cardiac output meer en geen
bloeddruk !
Patiënt altijd in linker tilt leggen
HEMATOLOGISCHE VERANDERINGEN
Maximale veranderingen aan 32 weken
Aantal trombocyten = plaatjes zijn lager maar ze werken wel beter
(min 150.000 mm³ om veilig te prikken)
Stollingsfactoren nemen toe
Anemie door dilutie
GASTRO-INTESTINAAL
Maagvocht productie neemt toe (hormonaal)
Sfinctertonus neemt af (hormonaal)
Maag is NOOIT leeg door intra-abdominale druk
1
, Zwangere is NOOIT nuchter
Vanaf 12 weken altijd aspiratie-profylaxie bij elke operatie, ook bij sectio onder
spinale/epidurale anesthesie
Aspiratie profylaxie
Urgente ingrepen / dringende sectio Geplande ingreep / sectio
Zantac 50 mg IV 30 min voor ingreep Zantac 150 mg PO avond voor ingreep
Primperan 10 mg IV 15 min voor + 7:00u
ingreep Primperan 10 mg IV 15 min voor
Natriumcitraat 30 ml PO 15 min voor ingreep
ingreep Natriumcitraat 30 ml PO 15 min voor
ingreep
2. BARINGSPIJN
“De ervaring van baringspijn is een complexe, subjectieve, multidimensionele reactie op
sensorische prikkels die optreden tijdens een bevalling.”
Is pijn schadelijk?
Mogelijk relatie met postnatale depressie
Bekkenbodemspieren ontspannen niet
o Langzamer indalen of geheel niet
o Ontsluiting vordert niet
Aanspannen buikspieren
o Verhoogde intra-abdominale druk
o Verminderde placentaire circulatie
o CTG-veranderingen duidend op hypoxie
PIJN BEPALENDE FACTOREN
Zorgverlener en omgeving
Arbeid
Contracties en vordering van ontsluiting
Duur
Gebroken vliezen
Moeder
Pariteit (nullipara > multipara)
Geen verband met leeftijd / opleidingsniveau / etniciteit
Grootte baby – geboortekanaal
Geen verband met maternaal gewicht
Algemene toestand
OORSPRONG VAN BARINGSPIJN
Beginnende baringspijn
Viscerale pijn (T10 – L1) = abdominale krampen + baarmoeder contracties
Gevorderde arbeid
Somatische pijn (S2 – S4) = scherpe pijn thv perineum
Druk pijn = foetaal hoofd dat drukt tegen zenuwen
2
VERLOSKWARTIER
Doelen
Adequate pijnstilling
Moeder kan bewust de geboorte beleven
Minimale invloed op de ongeboren baby
Minimale invloed op de vordering van de arbeid
1. FYSIOLOGISCHE VERANDERINGEN VAN DE ZWANGERE VROUW
TOENAME GEWICHT
Cave : moeilijke intubatie !
LONGEN
Tijdens zwangerschap Tijdens arbeid
O2 verbruik verhoogd Hyperventilatie
Functionele residuele capaciteit O2 verbruik nog hoger
verlaagd
weinig reserve bij apnoe en snelle Kan met epidurale verhinderd
desaturatie worden !!!
Luchtwegdilatatie door progesterone
HEMODYNAMIEK
Slagvolume stijgt
Hartfrequentie stijgt (orthosympaticus neemt de bovenhand)
Weerstand in de bloedvaten daalt
BD = (SV x frequentie) X PVR
SV x frequentie = CO
Aortocavala compressie
Vanaf 12 – 13 weken is er een daling vd veneuze retour als de zwangere op haar rug
ligt door de druk van de baby op de vena cava
Het hart wordt niet meer gevuld, er is dan ook geen cardiac output meer en geen
bloeddruk !
Patiënt altijd in linker tilt leggen
HEMATOLOGISCHE VERANDERINGEN
Maximale veranderingen aan 32 weken
Aantal trombocyten = plaatjes zijn lager maar ze werken wel beter
(min 150.000 mm³ om veilig te prikken)
Stollingsfactoren nemen toe
Anemie door dilutie
GASTRO-INTESTINAAL
Maagvocht productie neemt toe (hormonaal)
Sfinctertonus neemt af (hormonaal)
Maag is NOOIT leeg door intra-abdominale druk
1
, Zwangere is NOOIT nuchter
Vanaf 12 weken altijd aspiratie-profylaxie bij elke operatie, ook bij sectio onder
spinale/epidurale anesthesie
Aspiratie profylaxie
Urgente ingrepen / dringende sectio Geplande ingreep / sectio
Zantac 50 mg IV 30 min voor ingreep Zantac 150 mg PO avond voor ingreep
Primperan 10 mg IV 15 min voor + 7:00u
ingreep Primperan 10 mg IV 15 min voor
Natriumcitraat 30 ml PO 15 min voor ingreep
ingreep Natriumcitraat 30 ml PO 15 min voor
ingreep
2. BARINGSPIJN
“De ervaring van baringspijn is een complexe, subjectieve, multidimensionele reactie op
sensorische prikkels die optreden tijdens een bevalling.”
Is pijn schadelijk?
Mogelijk relatie met postnatale depressie
Bekkenbodemspieren ontspannen niet
o Langzamer indalen of geheel niet
o Ontsluiting vordert niet
Aanspannen buikspieren
o Verhoogde intra-abdominale druk
o Verminderde placentaire circulatie
o CTG-veranderingen duidend op hypoxie
PIJN BEPALENDE FACTOREN
Zorgverlener en omgeving
Arbeid
Contracties en vordering van ontsluiting
Duur
Gebroken vliezen
Moeder
Pariteit (nullipara > multipara)
Geen verband met leeftijd / opleidingsniveau / etniciteit
Grootte baby – geboortekanaal
Geen verband met maternaal gewicht
Algemene toestand
OORSPRONG VAN BARINGSPIJN
Beginnende baringspijn
Viscerale pijn (T10 – L1) = abdominale krampen + baarmoeder contracties
Gevorderde arbeid
Somatische pijn (S2 – S4) = scherpe pijn thv perineum
Druk pijn = foetaal hoofd dat drukt tegen zenuwen
2