Samenvatting
Samenvatting neurogene spraakstoornissen
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting van neurogene spraakstoornissen uit derde bachelor logopedische wetenschappen.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 97 pagina's
Voorbeeld 4 van de 97 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
SAMENVATTING NEUROGENE SPRAAKSTOORNISSENMOTORISCHE SPRAAKSTOORNISSEN
ENKELE DEFINITIES
DEFINITIE EN DUIDING ‘MOTORISCHE SPRAAKSTOORNIS
• Sensorimotorisch spraakstoornis = groep spraakstoornissen die tekortkoming
weerspiegelen in sensorimotorische planning, programmering, controle of uitvoering
vd spraak
• Niet
o Perifere structurele abnormaliteiten
o Gehoorverlies
o Neurologische problemen die hogere cognitieve functies (dus ook
linguïstische) aantasten
o Andere neurologische stoornissen
o Neurogene/psychogene stemstoornissen
o Psychogene stoornissen
o Normale variaties spraakproductie: leeftijd & stijlgerelateerd
,MOTORISCHE SPRAAKSTOORNIS
• Motorische <> sensorimotorische spraakstoornis?
• MSS = vereenvoudiging
• Maar sensorisch systeem speelt belangrijke rol bij spraak
o Feedback aangaande
▪ Contact (tactiel)
▪ Proprioceptie
▪ Pijn via sensorische banen
▪ Temperatuur → kernen in de hersen-
▪ Smaak stam
▪ Speekselproductie
o + auditieve feedback (nVIII): eindproduct (akoestisch signaal) maakt dus deel
uit van het controlesysteem; uniek voor motorische activiteiten
• Aangeboren of verworven
• Regressief, chronisch of progressief
• Geassocieerd met talrijke ziekten die verschillende delen CZS of PZS aantasten
• Twee grote categorieën: dysartrie en spraakapraxie
PREVALENTIE MSS
• 1/3 van alle verworven communicatiestoornissen
• Dysartrie + spraakapraxie = ½ neurogene spraakstoornissen
DYSARTRIE
DEFINITIE DYSARTRIE
• Collectieve naam groep spraakstoornissen = parapluterm
• Resultaat stoornissen motorische controle over spraakmechanisme tgv schade
perifeer of centraal ZS
• Omvat problemen in orale communicatie tgv paralyse, zwakheid of incoördinatie
spraakmusculatuur
DYSARTRIE
• Abnormaliteit in kracht, snelheid, bereik, vastheid, tonus en/of accuraatheid van
bewegingen
• Impact op verschillende subsystemen van spraak
1. Articulatie
2. Fonatie
3. Resonantie
4. Prosodie
, 5. Ademhaling
AFWIJKENDE SPRAAKKENMERKEN BIJ DYSARTRIE
• Darley, Aronson & Brown (DAB, 1969, Mayo Clinic)
o Spraaksamples 212 patiënten met dysartie
o Lijst van 38 afwijkende perceptuele spraakdimensies
o Dimensies gerelateerd aan toonhoogte, luidheid, stem, resonantie, respiratie,
prosodie & articulatie
o + spraakverstaanbaarheid & bizarheid
o Ernstbepaling
▪ Oorspronkelijk: 7-puntenschaal
▪ Duffy et al: reductie naar 5-puntenschaal
• 0 = normaal, 1 = licht, 2 = matig, 3 = duidelijk, 4 = ernstig
AFWIJKENDE SPRAAKKENMERKEN DAB
• Fonatie
o Toonhoogte
▪ Afwijkend toonhoogteniveau
▪ Toonhoogtebreuken
▪ Monotoon
▪ Stemtremor
o Luidheid
▪ Monoluidheid
▪ Excessieve luidheidsvariaties
▪ Wisselende luidheid
▪ Afname luidheid
▪ Afwijkend algemeen luidheidsniveau
o Stemkwaliteit
▪ Ruwe stem
▪ Natte, hese stem
▪ Wilde lucht (continue)
▪ Wilde lucht (transient)
▪ Gespannen-geknepen stem
▪ Stem stops
• Articulatie
o Onnauwkeurige consonanten
o Verlengde fonemen (vaak compensatiemechanisme)
o Herhaalde fonemen
o Onregelmatige articulatorische verstoringen (soms beter, soms slechter)
o Distorsie vocalen
, • Resonantie
o Hypernasaliteit
o Hyponasaliteit (effect op spraak banaler dan hypernasaliteit)
o Nasale emissie
• Prosodie
o Afwijkende spreeksnelheid
▪ Trager ter compensatie
▪ Sneller – lijkt enkel perceptief zo door onduidelijke articulatie
o Variabele snelheid
o Toename snelheid in segmenten
o Toename algemene snelheid
o Korte spraakrushes
o Verlengde intervallen
o Ongepaste stiltes
o Korte uitingen
o Verminderde klemtoon
o Overdreven en gelijke klemtoon
• Respiratie
o Geforceerde inspiratie-expiratie
o Hoorbare inspiratie
o Grom aan einde uiting
• Algemeen
o Spraakverstaanbaarheid
o Bizarheid = hoe onnatuurlijk het klinkt
AFWIJKENDE SPRAAKKENMERKEN – DUFFY
• Diplofonie = simulatene perceptie 2 toonhoogtes
• Flutter = snelle stemtremor met relatief lage amplitude
• Stridoreuze inademing = gelijkaardig aan hoorbare inspiratie maar met ruwe fonatie
• Myoclonus = ritmische, tremorachtige ‘beats’, soms stemonderbreking
• Zwakke consonanten = plosieven akoestisch onvoldoende te onderscheiden of te
zwak door excessieve nasale luchtstroom
• Trage of snelle AMRs
• Onregelmatige AMRs = onregelmatig in duur, toonhoogte of luidheid
• Eenvoudige stem tics = repetitieve, snelle, schijnbaar onwillekeurige geluiden
• Palilalie = compulsieve repetitie woorden of zinsdelen, toenemende spreeksnelheid
& afnemende luidheid
• Coprolalie = onvrijwillige, compulsieve, repetitieve obscene taal of vloeken
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper logopediste. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80467 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen