Samenvatting van de cursus spraak: therapie: verworven stoornissen.
Notities tijdens les ppt cursus.
Afbeeldingen komen uit de slides van Ineke Wilssens.
Ik haalde hiermee een 19/20.
1. Algemene beschouwingen in de behandeling van motorische spraakstoornissen ............................................ 4
1.1 Inleiding ................................................................................................................................................. 4
1.2 Managementbenaderingen ................................................................................................................... 5
1.2.1 Medische benadering ........................................................................................................................ 5
1.2.2 Prothetische benaderning ................................................................................................................. 6
1.2.3 Gedragsinterventie ............................................................................................................................ 6
1.3 Therapiedoelen en beïnvloedende variabelen in gedragsinterventie bij MSS ...................................... 6
1.3.1 Therapiedoelen ................................................................................................................................. 6
1.3.2 Beïnvloedende factoren in de keuze voor of tegen therapie en de doeltreffendheid van de
spraakmotorische therapie ............................................................................................................................. 7
1.3.2.1 De medische diagnose of prognose.......................................................................................... 7
1.3.2.2 De ernst en aard vd stoornis, beperkingen in activiteiten en restricties in participatie,
omgevingsfactoren...................................................................................................................................... 8
1.3.2.3 Therapieduur en intensiteit van training .................................................................................. 9
1.3.2.4 Demografische karakteristieken ............................................................................................... 9
1.3.2.5 Organisatie vd therapiesetting ............................................................................................... 10
1.3.3 Concreet therapiekader voor personen met een MSS (Rosenbek) ................................................. 10
1.3.3.1 verschillen herkennen ............................................................................................................ 10
1.3.3.2 Bereidheid om te veranderen ................................................................................................ 10
1.3.3.3 Therapiedoelen stellen ........................................................................................................... 10
1.3.3.4 Therapeutisch spreken ........................................................................................................... 10
1.3.3.5 Leren luisteren, evalueren en zichzelf corrigeren .................................................................. 11
1.3.3.6 Voer de cognitief- linguïstische belasting op .......................................................................... 11
1.4 Rationale en principes van gedragsinterventies bij spraakmotorische stoornissen............................ 11
1.4.1 Inleiding ........................................................................................................................................... 11
1.4.2 Neurale herstelmechanismen ......................................................................................................... 11
1.4.2.1 Neurale plasticiteit en gedragsplasticiteit .............................................................................. 12
1.4.2.2 neurale reactivatie (= restitutie= herstel)............................................................................... 12
1.4.2.3 Neurale aanpassing ................................................................................................................ 13
1.4.3 Therapeutische benaderingswijzen ................................................................................................. 14
1.4.3.1 Directe thx: Impliciet leren (stimulatietherapie(/ reactivatietherapie/facilitatietherapie )... 14
1.4.3.2 Directe thx: Expliciet leren (strategietraining)........................................................................ 15
1.4.3.3 Indirecte thx: gericht op omgeving ........................................................................................ 16
1.4.4 Principes van motorisch leren (PML) in spraakmotorisch leren...................................................... 16
Machteld Daems
, 2
1.4.4.1 Duidelijk voorafgaande instructie .......................................................................................... 17
1.4.4.2 veel oef weinig oefenen ......................................................................................................... 17
1.4.4.3 intensief of gespreid ............................................................................................................... 18
1.4.4.4 Constant of variabel ............................................................................................................... 18
1.4.4.5 geblokt of gemengd (random) ................................................................................................ 18
1.4.4.6 interne of externe aandachtsfocus......................................................................................... 19
1.4.4.7 feedback: kennis van uitvoering of van resulataat ................................................................. 19
1.4.4.8 veel of weinig feedback .......................................................................................................... 19
1.4.4.9 onmiddelijke of uitgestelde feedback .................................................................................... 20
1.5 EXTRA: learned disuse/ non- use ......................................................................................................... 20
2 De behandeling van spraakapraxie ............................................................................................................... 20
2.1 Doelstellingen van de (stoornisgerichte) behandeling ........................................................................ 21
2.2 Overzicht van bestaande therapiemethodes ...................................................................................... 22
2.2.1 De Integrale Stimulatiemethode ..................................................................................................... 23
2.2.1.1 Eight step continuüm ............................................................................................................. 23
2.2.2 De articulatorisch- motorische methode ........................................................................................ 24
2.2.2.1 Sound production treatment (SPT) ........................................................................................ 25
2.2.3 CUE: Prompts for restructuring oral muscular targets (PROMPT) .................................................. 26
2.2.4 Prosodie en muziek ......................................................................................................................... 26
2.2.4.1 Tempovertragende methoden ............................................................................................... 26
2.2.4.2 Melodic intonation therapy (MIT) .......................................................................................... 27
2.2.4.3 Speech- music therapy for aphasia (SMTA) ............................................................................ 29
2.3 TIAS: therapeutisch instrument van de spraak .................................................................................... 30
2.3.1 Rationale, materiaal en methodiek ................................................................................................. 30
2.3.2 Methodiek 1: articulatorisch- motorische thx................................................................................. 31
2.3.3 Methodiek 2: adaptatietherapie ..................................................................................................... 32
2.3.4 Fase 1: diagnostische fase ............................................................................................................... 33
2.3.5 Fase 2: oriënteringsfase .................................................................................................................. 33
2.3.6 Fase 3: oefenfase............................................................................................................................. 33
2.3.7 Fase 4: automatiserings- en transferfase ........................................................................................ 33
2.4 De behandeling van spraakapraxie met afasie .................................................................................... 34
3 De behandeling van dysratrie ....................................................................................................................... 34
3.1 Managing the Dysarthrias.................................................................................................................... 34
3.2 Materiaal ............................................................................................................................................. 34
3.2.1 Dysamix ........................................................................................................................................... 34
3.2.2 Prosodietrainer................................................................................................................................ 35
4 Behandeling van (hypokinetische) dysartrie bij personen met ziekte van Parkinson .................................. 35
Machteld Daems
, 3
4.1 het is niet wat je doet, maar hoe je het doet ...................................................................................... 35
4.1.1 Persoon met P is stressgevoeliger ................................................................................................... 35
4.1.2 Stress: effect op functioneren met Parkinson ................................................................................. 36
4.1.3 Leven met PD is stresserender ........................................................................................................ 37
4.1.3.1 Grotere latentietijd tussen prikkel en respons ....................................................................... 37
4.1.3.2 Onvoorspelbaarheid vh lichaam ............................................................................................. 37
4.1.3.3 Medicatiecyclus ...................................................................................................................... 37
4.1.4 Stressinductie door interpersoonlijk contact .................................................................................. 38
4.1.4.1 Rol van therapeut ................................................................................................................... 38
4.2 Internaliseren om te kunnen automatiseren ...................................................................................... 38
4.3 Verdieping ........................................................................................................................................... 40
5 Specifieke behandelingen en nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van motorische spraakstoornissen
42
5.1 Neuromodulatie en spraaktherapie .................................................................................................... 42
5.1.1 Transcranial direct current stimulation (tDCS) & spraaktherapie ................................................... 42
5.1.1.1 tDCS en spraakmotoriek in een gezonde populatie ............................................................... 43
5.1.1.2 tDCS en spraakmotoriek in populatie met MSS ..................................................................... 45
5.2 Transcraniële Magnetische stimulatie (TMS) ...................................................................................... 46
Machteld Daems
, 4
1. ALGEMENE BESCHOUWINGEN IN DE BEHANDELING VAN MOTORISCHE
SPRAAKSTOORNISSEN
PMMS= persoon met motorische spraakstoornis
1.1 INLEIDING
• Spreken is een complex gedrag dat de betrokkenheid van een netwerk van concurrerende
verwerkingsprocessen in onze hersenen integreert
o Talige processen
▪ ideeën omzetten in woorden, zinnen, verhaal
▪ afasie
o Cognitieve processen
▪ executieve vaardigheden, geheugen, aandacht en concentratie
▪ cognitieve communicatiestoornissen
o Sensori-motorische processen
▪ de zintuigelijke verwerking van spraakklanken, de motorische verwerking van spraak
(planning en programmering)
▪ sensorimotorisch= interactie tussen zintuigen, proprioceptie en gehoor
▪ Spraakapraxie en dysartrie
Machteld Daems
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper machtelddms. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
