Orgaandonatie en transplantatie
PREVALENTIE EN
ORGAANDONATIE
1.Begripsverklaring
Donor: een persoon die bij leven of na overlijden iets van zichzelf, lichaam of bezittingen geeft aan
een andere donor of organisatie.
Acceptor = ontvanger
Prevalentie: verwijderen van een orgaan bij een donor voor transplantatiedoeleinden. Wanneer
meerdere organen bij dezelfde donor worden verwijderd noemt men dit multi-orgaan prevalentie.
Orgaandonatie: afstaan van organen
2.Soorten donoren
Levende donor
- Verwant (familielid bv. ouder naar kind, broer naar zus, …) of niet-verwant (bv. vrienden,
echtgenoot, ...).
- Keuze van het orgaan is beperkt: het gaat hier vooral om een nier of een lob van de lever.
- Voordelen én nadelen
Overleden of postmortale donor
- Iedereen kan fungeren als overleden donor: soms meerdere organen en weefsels afgestaan
waardoor meerdere levens kunnen worden gered
- Gezonde mensen (3-75 jaar)
- Meestal na een onomkeerbare hersenbeschadiging (ongeval, een hersenbloeding,
hersentumor, zuurstoftekort na een hartstilstand of suïcide).
Overleden donor: 2 soorten
1) DBD (Donation after Brain Death) of beating heart donor:
- De donoren zijn hersendood
- Het hart klopte nog
- Bloedcirculatie bleef intact tijdens uitname van het orgaan
2) Non-heart-beating donor of DCD (Donation after Circulatory Death):
- Een circulatiestilstand van bekende tijdsduur.
- Uitname orgaan binnen moet na een korte termijn terug perfusie krijgen bij de acceptor.
, 3.Hersendood
Definitie
Hersendood= toestand van volledig en onherstelbaar verlies van de functie van de hersenen,
hersenstam (pons) en verlengde merg.
Patiënten met een zware hersenbeschadiging hebben steeds nood aan ondersteuning van de vitale
functies.
- Ademhaling: vaak na intubatie of tracheotomie met nood mechanische ventilatie
- Circulatie: vaak nood aan bloeddrukondersteunende medicatie zoals inotropica (Dopamine,
Dobutamine) of vasopressoren (Noradrenaline). Soms is er ook noodzaak voor een
hartlongmachine of ballonpomp (IABP).
- Continue neurologische opvolging met:
o Steeds bewustzijn controle: bv. Glasgow coma schaal met controle reflexen
o Pupilcontrole (lichtreactie? grootte?)
o Meestal opvolging intracraniële druk (ICP) via een intracraniële drain (wordt meestal
geplaatst na trepanatie. Soms wordt een botluik geplaatst zodat de hersendruk
afneemt)
o Opvolging sedatie met een schaal bv. Ramsay-score
o Drainage hersenvocht (liquor) zodat ICP
o Opvolging cerebrale perfusiedruk (CPP = MAP-ICP)
Vaststelling hersendood
Testen hersendood: bij wet vastgelegd door 3 onafhankelijke artsen vastgesteld, consensus van hun
bevinding voor onderstaande conclusie:
- Donor heeft geen hersenstamreflex
- Geen elektrische activiteit in de hersenen meer, en er gaat geen bloed meer door de
hersenen.
- De donor kan niet meer zelf ademhalen.
Testen:
1. Reflexen onderzoeken:
- Licht- of pupilreflex: de arts schijnt met een lampje in de pupillen van de donor. Hij
controleert of de pupillen kleiner worden door een reflex. Gebeurt dit niet? Dan is er geen
reflex.
- Corneareflex: de arts strijkt met een wattenstaafje over het oog van de donor terwijl hij het
oog open houdt. Hij controleert of de donor knijpt of knippert met de ogen door een reflex.
Gebeurt dit niet? Dan is er geen reflex.
, - Oculocefale reflex: de arts draait het hoofd van de donor snel van links naar rechts. Hij
controleert of de ogen meebewegen of volgen (volgreflex) met het hoofd. Gebeurt dat niet?
Dan is er geen reflex.
- Oculovestibular reflex: de arts spuit een beetje ijskoud water in de oren van de donor. Hij
controleert of de ogen van de donor bewegen. Gebeurt dit niet? Dan is er geen reflex.
- Hoest- en slikreflex: de arts beweegt de endotracheale tube van het beademingsapparaat in
de keel van de donor. Of hij aspireert de luchtwegen. Hij controleert of de donor moet
hoesten. Gebeurt dit niet? Dan is er geen reflex.
2. Hersenactiviteit onderzoeken
Is er nog elektrische activiteit in de hersenen of doorbloeding van de hersenen?
• Een Electro-encefalografie (EEG) om de elektrische activiteit van de hersenen na te gaan.
• Een Transcranieel Doppleronderzoek (TCD) om de bloedcirculatie van en naar de hersenen
na te gaan.
• Een CT- angiografie (CTA). Dit meet of er bloed doorheen de hersenen gaat.
3. Ademhaling onderzoeken
Apnoetest:
• Sedatie stoppen (voldoende tijd)
• Vooraf pre-oxygenatie
• Zuurstofsaturatie monitoren
• Afkoppelen beademingstoestel
• Voldoende wachten (CO2 opstapeling)
Zijn er ademhalingspogingen te zien?
4.Wetgeving en campagnes omtrent
orgaandonatie
Veronderstelde toestemming voor orgaandonatie tenzij:
• Verzet kenbaar is gemaakt bij familie of naasten
• Verzet kenbaar is gemaakt in donordatabank (Rijksregister) Orgadon (via gemeente)
• Ook mogelijkheid om positieve wilsverklaring in te vullen en te registreren
• Vaak wordt toestemming gevraagd aan familie door arts
(zachte vorm van veronderstelde toestemming)
Beldonor en het GIFT
Beldonor-project startte in 2000 om meer inwoners hun toestemming tot orgaandonatie in het
gemeentehuis te laten registreren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper e7493. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.