Volledige samenvatting van het vak Aansprakelijkheidsrecht 2 (te gebruiken voor het eerste jaar én het tweede jaar!). Alle hoofdstukken worden behandeld en er worden verschillende voorbeelden aangehaald.
Hoofdstuk 1 – Verbintenissen uit onrechtmatige daad.............................................................................................. 4
1 Situering................................................................................................................................................................ 4
1.1 Soorten aansprakelijkheid..........................................................................................................................................4
1.1.1 Burgerrechtelijke aansprakelijkheid...................................................................................................................4
1.1.2 Strafrechtelijke aansprakelijkheid.......................................................................................................................4
1.1.3 Belang van het onderscheid................................................................................................................................4
1.1.4 Samenloop...........................................................................................................................................................4
1.1.5 Co-existentie........................................................................................................................................................5
1.2 Overzicht van de buitencontractuele aansprakelijkheidsregimes.............................................................................6
1.2.1 Wettelijk kader....................................................................................................................................................6
1.2.2 Basisprincipe........................................................................................................................................................6
1.2.3 Persoonlijke aansprakelijkheid vs kwalitatieve aansprakelijkheid.....................................................................6
1.2.4 Foutaansprakelijkheid vs objectieve aansprakelijkheid......................................................................................6
2 Aansprakelijkheid voor eigen foutieve daad, nalatigheid of onvoorzichtigheid.......................................................7
2.1 Wettelijke basis..........................................................................................................................................................7
2.2 Objectief en subjectief element..................................................................................................................................7
2.3 Een onrechtmatig object (objectief element).............................................................................................................7
2.3.1 Een foutieve actieve daad, nalatigheid of onvoorzichtigheid.............................................................................7
2.3.2 Twee vormen van onrechtmatigheid..................................................................................................................7
2.3.3 Bewijs van de onrechtmatigheid.........................................................................................................................7
2.3.4 Abstract criterium van de goede huisvader........................................................................................................7
2.3.5 Voorzienbaarheid van de nadelige gevolgen......................................................................................................7
2.4 Schuldbekwaamheid en toerekenbaarheid (subjectief element)...............................................................................8
2.4.1 Schuldbekwaamheid...........................................................................................................................................8
2.4.2 Toerekenbaarheid...............................................................................................................................................9
3 Kwalitatieve aansprakelijkheid............................................................................................................................ 10
3.1 De aansprakelijkheid van de ouders voor hun minderjarige kinderen....................................................................10
3.1.1 Betrokken personen..........................................................................................................................................10
3.1.2 Voorwaarden om aansprakelijk gesteld te kunnen worden.............................................................................10
3.1.3 Weerlegging van de aansprakelijkheid.............................................................................................................10
3.2 De aansprakelijkheid van onderwijzers en ambachtslieden voor hun leerlingen en leerjongens...........................10
3.2.1 Betrokken personen..........................................................................................................................................10
3.2.2 Voorwaarden om aansprakelijk gesteld te kunnen worden.............................................................................10
3.2.3 Weerlegging van de aansprakelijkheid.............................................................................................................10
3.2.4 Samenhang met andere aansprakelijkheidsregimes........................................................................................11
3.3 De aansprakelijkheid van aanstellers voor hun aangestelden.................................................................................11
3.3.1 Betrokken personen..........................................................................................................................................11
3.3.2 Voorwaarden om aansprakelijk gesteld te kunnen worden.............................................................................11
3.3.3 Weerlegging van de aansprakelijkheid.............................................................................................................12
3.4 De aansprakelijkheid voor zaken die men onder zijn bewaring heeft.....................................................................12
3.4.1 Betrokken personen..........................................................................................................................................12
3.4.2 Zaken waarvoor men aansprakelijk is...............................................................................................................12
3.4.3 Voorwaarden waaronder men aansprakelijk is................................................................................................12
3.4.4 Weerlegging van de aansprakelijkheid.............................................................................................................12
3.5 De aansprakelijkheid voor schade veroorzaakt door dieren....................................................................................13
3.5.1 Specifiek aansprakelijkheid...............................................................................................................................13
3.5.2 Betrokken personen..........................................................................................................................................13
1
, 3.5.3 Dieren waarvoor men aansprakelijk is..............................................................................................................13
3.5.4 Weerlegging van de aansprakelijkheid.............................................................................................................13
3.6 De aansprakelijkheid voor schade berokkend door de instorting van gebouwen...................................................13
3.6.1 Specifieke aansprakelijkheid.............................................................................................................................13
3.6.2 Betrokken personen..........................................................................................................................................13
3.6.3 Gebouwen waarvoor men aansprakelijk is.......................................................................................................13
3.6.4 Voorwaarden waaronder men aansprakelijk is................................................................................................13
3.6.5 Weerlegging van de aansprakelijkheid.............................................................................................................14
4 De schade............................................................................................................................................................ 14
4.1 Begrip.......................................................................................................................................................................14
4.2 Schadeloosstelling....................................................................................................................................................14
5 Het oorzakelijk verband....................................................................................................................................... 15
Hoofdstuk 2: Aansprakelijkheid van de aannemer.................................................................................................. 15
5.1 Soort verbintenis......................................................................................................................................................15
5.1.1 Bewijslast van de resultaatsverbintenis............................................................................................................16
5.1.2 Bewijslast van de middelenverbintenis............................................................................................................17
5.2 Aannemersrisico.......................................................................................................................................................19
5.2.1 Wettelijke basis.................................................................................................................................................19
5.3 Oplevering................................................................................................................................................................19
5.4 Tienjarige aansprakelijkheid....................................................................................................................................20
5.4.1 Toepassingsvoorwaarden.................................................................................................................................20
5.4.2 Termijn..............................................................................................................................................................21
5.5 Lichte verborgen gebreken.......................................................................................................................................21
5.5.1 Wie is aansprakelijk?.........................................................................................................................................21
5.6 Buitencontractuele aansprakelijkheid.....................................................................................................................22
Hoofdstuk 3: Aansprakelijkheid van de promotor................................................................................................... 23
6 Aansprakelijkheid van de promotor..................................................................................................................... 23
6.1 Wet Breyne...............................................................................................................................................................24
Hoofdstuk 4: Aansprakelijkheid van de vastgoedmakelaar......................................................................................25
1 Informatieverzuim............................................................................................................................................... 25
6.2 Oriënterende fase.....................................................................................................................................................25
6.3 Verbod op medeplichtigheid aan contractbreuk.....................................................................................................25
6.4 Verzuim bij de uitvoering van de bemiddelingsovereenkomst................................................................................25
6.4.1 Bijzondere informatieplicht stedenbouw.........................................................................................................25
6.4.2 Wettelijke informatieverplichtingen.................................................................................................................25
6.5 Verzuim zelfstandige onderzoekplichten.................................................................................................................26
7 Adviesverplichting van de vastgoedmakelaar....................................................................................................... 26
7.1 Verzuim advies- en waarschuwingsplichten............................................................................................................27
7.2 Bemiddeling bij verhuur...........................................................................................................................................27
7.3 Syndicus....................................................................................................................................................................27
1 Types van verzekeringen...................................................................................................................................... 29
7.6 Aansprakelijkheidsverzekeringen.............................................................................................................................29
7.6.1 BA-uitbating.......................................................................................................................................................29
7.6.2 BA-beroep.........................................................................................................................................................29
7.6.3 Verzekering van de tienjarige aansprakelijkheid..............................................................................................29
8 ABR (Alle Bouwplaats Risico’s)............................................................................................................................. 30
8.1 Algemeen.................................................................................................................................................................30
8.2 Bouwtermijn.............................................................................................................................................................31
8.3 Waarborgen.............................................................................................................................................................31
8.3.1 Afdeling 1: Alle risico’s schade aan de werken.................................................................................................31
8.3.2 Afdeling 2: Aansprakelijkheid............................................................................................................................32
3
,Hoofdstuk 1 – Verbintenissen uit onrechtmatige daad
1 Situering
1.1 Soorten aansprakelijkheid
1.1.1 Burgerrechtelijke aansprakelijkheid
Aansprakelijkheid = een persoon staat met zijn vermogen in voor de nadelige gevolgen die anderen ondervinden
door een bepaalde handeling of voorval.
2 soorten:
1) Contractuele aansprakelijkheid: aansprakelijkheid van een contractpartij wanneer zij tekortschiet in de
uitvoering van een overeenkomst
2) Buitencontractuele aansprakelijkheid: alle gevallen waarin er schade ontstaat tussen 2 partijen die geen
contractuele band hebben
1.1.2 Strafrechtelijke aansprakelijkheid
Ontstaat wanneer iemand opzettelijk of onopzettelijk een norm overtreedt die door de wetgever strafbaar is
gesteld.
1.1.3 Belang van het onderscheid
Burgerrechtelijke aansprakelijkheid Strafrechtelijke aansprakelijkheid
- Private sfeer: overheid mengt zich niet - Publiekrechtelijke sfeer: strafrechtelijke
- Contractuele aansprakelijkheid?: bij fout vervolging door overheid
kan benadeelde verschillende - Leidt tot sancties die in wet voorzien zijn
oplossingen zoeken - Bv. gevangenisstraf en geldboete
- Buitencontractuele aansprakelijkheid?:
aansprakelijke moet (bijna) altijd SVG
betalen
1.1.4 Samenloop
Straf- en burgerrechtelijke aansprakelijkheid kunnen gecombineerd worden.
Contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid NIET
> Indien er sprake is van een contract: sowieso regels van contractuele aansprakelijkheid
> Bv. een schilder laat een pot verf vallen in een garage. De pot komt terecht op verschillende wagens die
in de garage staan. De eigenaar dient een vordering in te stellen op grond van een contractuele
wanprestatie. Hij kan zich niet beroepen op foutaansprakelijkheid.
Hof van Cassatie: samenloop kan niet daar partijen ZELF de keuze maken om de regels van de contractuele
aansprakelijkheid te respecteren, bij het aangaan van het contract.
Enkel in uitzonderlijke gevallen samenloop is mogelijk:
1) De fout is niet alleen een contractuele wanprestatie, maar ook een schending van de
zorgvuldigheidsplicht
2) De fout heeft schade veroorzaakt die niet terug te schrijven is aan de slechte uitvoering
Kan ENKEL indien er sprake is van een misdrijf de benadeelde moet dus bewijs leveren.
- Bewijs wordt geleverd? volledige vergoeding wordt slechts 1x uitgekeerd (niet 2x!)
4
, 1.1.5 Co-existentie
Een samenloop tussen contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid is NIET hetzelfde als co-existentie
tussen de aansprakelijkheidsvormen.
Actieve co-existentie De benadeelde kan op grond van eenzelfde gebeurtenis meerdere personen
aanspreken op grond van eenzelfde of verschillende aansprakelijkheidsregimes.
Passieve co-existentie Meerdere benadeelden kunnen op grond van eenzelfde gebeurtenis 1 persoon
aanspreken op grond van eenzelfde of verschillende aansprakelijkheidsregimes.
Het is perfect mogelijk dat er meerdere benadeelden en meerdere schadeveroorzakers zijn.
Geval waarin co-existente vorderingen niet mogelijk is: de contractant wil niet alleen zijn medecontractant op
contractuele grondslag aansprakelijk stellen, maar ook de hulppersonen die de medecontractant heeft
ingeschakeld wil hij buitencontractueel aansprakelijk stellen.
Bv. een bouwheer kan nooit de onderaannemer (aangesteld door de aannemer) aanspreken.
Uitzondering op deze uitzondering: de contractant kan de hulppersonen ingeschakeld door de medecontractant
uitzonderlijk toch aansprakelijk stellen op buitencontractuele grondslag wanneer:
1) De fout niet alleen een contractuele wanprestatie is, maar ook een schending van de
zorgvuldigheidsplicht uitmaakt
2) EN de fout te wijten is aan iets anders dan de slechte uitvoering
Slechts sprake van wanneer er sprake is van een misdrijf in hoofde van de onderaannemer!
Bv. Een bouwheer stelt een aannemer aan, deze stelt op zijn beurt een schilder aan (onderaannemer). De
bouwheer betaalt de factuur van de schilder niet op tijd waardoor de schilder een verfpot expres laat vallen op
de eiken trap van de bouwheer.
> De bouwheer kan de aannemer aanspreken o.b.v. contractuele aansprakelijkheid
> De bouwheer kan daarnaast ook de onderaannemer aanspreken o.b.v. buitencontractuele aanspr.
Want: er is sprake van een misdrijf (534 BW)
5
, 1.2 Overzicht van de buitencontractuele aansprakelijkheidsregimes
1.2.1 Wettelijk kader
Art. 1382 – 1386 BW aansprakelijkheid op grond van onrechtmatige daad
1.2.2 Basisprincipe
Art. 1382 BW Een persoon die zelf door een eigen fout schade veroorzaakt aan een andere persoon, is
verplicht om die schade te vergoeden.
Art. 1383 BW Breidt aansprakelijkheid uit tot de schade die men door nalatigheid of onvoorzichtigheid
heeft veroorzaakt.
Burgers hebben door deze artikels een algemene zorgvuldigheidsplicht.
> Overtreding van de zorgvuldigheidsplicht waardoor schade ontstaat? SVG verschuldigd!
Om een vergoeding te krijgen voor schade, moet het slachtoffer een drievoudig bewijs leveren:
1) De persoon die wordt aangesproken heeft een fout, nalatigheid of onzorgvuldigheid begaan
2) Het slachtoffer heeft hierdoor schade geleden
3) De schade is het gevolg van de fout, nalatigheid of onzorgvuldigheid
1382 BW vereist dus een oorzakelijk verband tussen de fout en de schade
Een van de drie voorwaarden kan niet worden aangetoond? Aansprakelijkheid is NIET van toepassing!
1.2.3 Persoonlijke aansprakelijkheid vs kwalitatieve aansprakelijkheid
Persoonlijke aansprakelijkheid: art. 1382 en 1383 BW
> Steunt op de eigen fout van de betrokkene
Kwalitatieve aansprakelijkheid: schade is aangericht door een andere persoon, maar jij wordt hier aansprakelijk
voor gesteld.
> Aansprakelijkheid is niet op grond van een eigen fout, maar omwille van de hoedanigheid (als
verantwoordelijke voor een andere persoon, zaak of dier)
Het gaat om
- Aansprakelijkheid van ouders voor foutieve gedragingen van hun minderjarige kinderen (1384, 2de lid)
- Aansprakelijkheid van aanstellers voor de fouten van hun aangestelden (1384, 3de lid BW)
- Aansprakelijkheid van onderwijzers en ambachtslieden voor de foutieve gedragingen van hun leerlingen
en leerjongens (1384, 4de lid BW)
- Aansprakelijkheid voor schade veroorzaakt door zaken (1384, 1ste lid), dieren (1385 BW) en gebouwen
(1386 BW) die men onder zijn bewaring heeft
1.2.4 Foutaansprakelijkheid vs objectieve aansprakelijkheid
Foutaansprakelijkheid = buitencontractuele aansprakelijkheid vertrekt vanuit een fout
> Ook wel: aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad of aquiliaanse aansprakelijkheid
Objectieve aansprakelijkheid = foutloze aansprakelijkheid
> Persoon kan aansprakelijk gesteld worden zonder dat een schadelijder het bewijs van een fout moet
leveren
Voorbeelden van objectieve aansprakelijkheid
- Wet Productaansprakelijkheid: stelt de producent van een goed aansprakelijk voor alle schade die
veroorzaakt wordt door een gebrek in dit goed. Benadeelde moet niet bewijzen dat de producent een
fout heeft begaan.
- Art. 29 bis WAM: zwakke weggebruikers die gewond raken in een verkeersongeval met een motorrijtuig
worden vergoed door de verzekeraar burgerlijke aansprakelijkheid van de bestuurder
ZONDER dat de fout van de bestuurder van het motorrijtuig bewezen moet worden
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vastgoedstudentap. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
