Samenvatting H1-H4 Basisboek Duurzame ontwikkeling (2015 3e druk) Dr. Niko Roorda. ISBN 978-90-01-86222-0. Overzichtelijke samenvatting met afbeeldingen ter verduidelijking.
Samenvatting duurzame ontwikkeling. Hoofdstuk 1, 2, 5, 7. ISBN 9789001862220
Samenvatting duurzame samenleving
Alles voor dit studieboek (14)
Geschreven voor
Aeres Hogeschool (aeres)
Financiële Dienstverlening Agrarisch
Duurzaamheid
Alle documenten voor dit vak (2)
Verkoper
Volgen
patriciap99
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting Duurzame ontwikkeling POAF05
Hoofdstuk 1 - Kennismaking met duurzame ontwikkeling
Duurzame ontwikkeling heeft te maken met de verdeling van welvaart tussen de verschillende
delen van de wereld van nu. Maar ook met de verdeling daarvan tussen de mensheid van nu
en die van de toekomst.
1.1 Mens en natuur
Oorzaken rivieroverstromingen:
▪ De rivieren zijn gekanaliseerd, dat wil zeggen dat kronkels en lussen die oorspronkelijk in
de rivier zaten, zijn rechtgetrokken. Dat is gunstig voor de scheepsvaart en de aanleg van
dijken maar het heeft tot gevolg dat het water sneller door de rivieren stroomt en ook dat
rivieren minder volume bezitten;
▪ Op grote schaal zijn bossen langs de rivieren gekapt en zijn er steden aangelegd. Nu
kunnen bossen het water een tijdlang vasthouden in de bodem waardoor het regenwater
niet allemaal tegelijk de rivieren instroomt. Maar steden verminderen juist het vermogen
van de grond om water op te nemen. Door de verdwijning van bossen en de aanwezigheid
van steden zwol het water snel aan tot een grote massa die zich ineens door de
riviergeulen perste.
We kunnen dus de natuur gebruiken, en zelfs aan onze eigen wensen aanpassen. Allemaal
aanpassingen ten behoeve van de winst, de veiligheid of het welzijn van de mensen.
Rebound effect (terugkaatseffect): dat treedt op als het succes van een bepaalde actie
onbedoeld neveneffecten oproept die de gunstige gevolgen van die actie verminderen of zelfs
in het tegendeel doen omslaan.
Ruimte voor de rivier: de oplossing moest niet gezocht worden in pogingen om met steeds
meer eigen kracht de natuur te beheersen, maar juist door ons aan te passen aan de krachten
van de natuur.
Ecologische hoofdstructuur: een samenhangend netwerk van bestaande en nog te
ontwikkelen natuurgebieden in Nederland, gericht op herstel van de biodiversiteit en van de
veerkracht van de natuur.
Dankzij ‘Ruimte voor de rivier’ worden natte natuurgebieden met elkaar verbonden ten
behoeve van de rivierfauna.
Omslag in denken
Beheersing: bijvoorbeeld de pogingen om de natuurkrachten volledig te beheersen. Dit oude
beleid was niet meer vol te houden en het was onduurzaam.
Adaptie: aanpassingen aan de krachten van de natuur. Een geschikte term voor het nieuwe,
duurzame waterbeheer.
Paradigma: een term die in één woord een hele manier van denken weergeeft, zoals
beheersing of adaptie.
Paradigmaverschuivingen: de omslag in het denken van beheersing naar adaptatie is een
paradigmaverschuiving.
▪ Kenmerkend voor veel vormen van duurzame ontwikkelingen.
,1.2 Rijk en arm
Genetische modificatie: met genetische modificatie (GM) worden de eigenschappen van
planten, bacteriën of gisten veranderd. Genen met positieve eigenschappen van bijvoorbeeld
bacteriën of planten worden toegevoegd aan een andere organisme.
▪ De ontwikkeling van nieuwe gewassen kost erg veel geld, in opzicht van winstverwachting.
▪ Dat zou tot gevolg kunnen hebben dat zaden van zulke gewassen duurder zijn dan gewone
zaden.
▪ De boeren in de derde wereld hebben weinig geld, en het is dus maar de vraag of ze in
staat zullen zijn om zulke zaden te kopen.
1.3 Problemen en successen
Oorzaken:
▪ Een teveel van bepaalde dingen
Een rijkdom aan voedsel leidt bijvoorbeeld tot een teveel aan calorieën, dus tot typische
welvaartskwalen zoals vetzucht en hart- en vaatziekten.
▪ Andere problemen komen juist voort uit een tekort, met name in arme regio’s
Een tekort aan geld leidt tot een tekort aan voedsel, onderwijs, medische zorg, veiligheid en
vrijheid.
Op de ene plaats te veel, op de andere plaats te weinig: in veel gevallen gaat het dus om een
slechte verdeling. Veel problemen hebben te maken met de verschillen tussen arme en rijke
landen.
De diverse grote problemen beïnvloeden elkaar, en het lijkt alsof ze in een onontwarbare
kluwen met elkaar verbonden zijn. Wil je één probleem oplossen, dan moet je ze allemaal
aanpakken.
Duurzame ontwikkeling: voornaamste problemen over een belangrijk stuk op te lossen
waardoor de wereld voor veel mensen een stuk gezonder, veiliger en aantrekkelijker zal zijn
dan nu.
Duurzaam: geschikt om lang te blijven bestaan.
Duurzame samenleving: een samenleving die lang kan blijven bestaan.
1.4 Twee dimensies: hier en daar, nu en later
▪ Een behoorlijk leven voor een steeds groter deel van de mensen;
De verspreiding van welvaart over meer mensen. Het gaat over plaats, het ander over tijd: de
twee verschillende dimensies van duurzame ontwikkeling.
▪ Deze behoorlijke samenleving blijft nog lang in stand.
1.5 Definitie van duurzame ontwikkeling
De Brundtland commissie omschreef duurzame ontwikkeling als een ontwikkeling die:
‘… voorziet in de behoeften van de huidige generatie, zonder het vermogen van toekomstige
generaties aan te tasten om in hun eigen behoeften te voorzien.’
Multifunctioneel ruimtegebruik: gebieden worden tegelijk voor meerdere doelen gebruikt.
Bijvoorbeeld: een parkeergarage, fabriek onder de grond en daar bovenop woningen.
▪ Gevolg: het creëert ook zijn eigen nieuwe probleem.
,1.6 De triple P
Drie voornaamste aandachtsgebieden van duurzame ontwikkeling:
▪ Planet
▪ Profit
▪ People
Tijdens een grote VN-conferentie over duurzame ontwikkeling in Johannesburg in 2002 is
voorgesteld om de term ‘profit’ te vervangen door een ruimere begrip ‘prosperity’, dat niet
alleen gaat over de winstgevendheid van bedrijven, maar ook over de economische en
financiële belangen van individuele mensen en van landen.
Triple P of triple bottom line: People, Planet, Profit
1.7 Top-down en bottom-up
Recycling : het terugwinnen van materialen uit afgedankte producten om die te gebruiken als
grondstof voor nieuwe producten.
Hergebruik: het terugwinnen van complete onderdelen uit afgedankte producten om die (na
reiniging, controle en eventuele reparatie) opnieuw te gebruiken.
Top-down: de besluiten vinden op hoog niveau plaats en hebben gevolgen voor veel mensen.
▪ Duurzame ontwikkeling wordt in de regel top-down aangepakt, steeds als het gaat over
reusachtige onderwerpen, tot wereldniveau aan toe: de toekomst van de mensheid, de
natuur en de planeet.
Bottom-up: verhandelen van mens tot mens. Er zijn geen miljardenbedrijven of regeringen
nodig.
▪ Als het gaat over afzonderlijke mensen of over kleine groepen, in een lokale omgeving, is
een bottom-up-aanpak vaak zeker zo effectief.
, Hoofdstuk 2 - Weeffouten: mens en natuur
Weeffout => Fundamentele fout in de manier waarop de mensheid zijn wereld heeft ingericht.
2.1 Eenrichtingsverkeer: geen kringlopen
Het Nederlandse veevoer komt voor een flink deel uit het buitenland, en dat vormt een moeilijk
probleem. In het huidige systeem is sprake van eenrichtingsverkeer, de kringloop is niet
gesloten.
Het eenrichtingsverkeer in de landbouw doorbreken is niet haalbaar:
▪ Er zijn veel belanghebbende partijen;
▪ De overstap op alleen maar voer van Nederlandse bodem zou de kosten flink verhogen;
▪ Nederland heeft te weinig oppervlakte om al het benodigde veevoer te verbouwen.
De invoer van veevoer is diep verankerd in een veel groter systeem, dat bestaat uit de
voedselvoorziening in Nederland en in andere landen, plus de landbouw in grote delen van
de wereld. Er zit een fout in het weefsel waaruit het systeem is opgebouwd. De oplossing
vraagt om een drastische verandering (transitie).
Resource: natuurlijke hulpbron
Als er eenrichtingsverkeer is van een resource naar een lozingsplaats, is het logisch dat er na
korte of lange tijd op de ene plaats een tekort zal ontstaan en op de andere plaats een teveel.
De weeffout is in principe gemakkelijk te verbeteren door de kringloop te sluiten: je brengt de
resource na gebruik terug naar de bron.
Resource Gebruik
Terugvoer
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper patriciap99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,24. Je zit daarna nergens aan vast.
