Samenvatting van hoofdstuk 1 voor het vak Persoonlijkheidspsychologie voor Criminologie of Psychologie. Slides uit de reader aangevuld met eigen lesnotities handboek waar relevant was.
ALGEMENE SITUERING
METEN VAN PERSOONLIJKHEID
HISTORISCH PERSPECTIEF OP DE TREKPSYCHOLOGIE
i. Basisconcepten en definities binnen de persoonlijkheidspsychologie
a. Persoonlijkheidspsychologie als domein
Persoonlijkheid als construct w geïmplementeerd op talloze domeinen:
opvoeding onderwijs carrière therapie etc.
Persoonlijkheidspsychologie als domein heeft als doel individuele ≠ tussen mensen te begrijpen
en verklaren.
Gebaseerd op • beschrijven v menselijke karakteristieken
• intuïtie • persoonlijkheid als psychologisch construct
• selectieve observatie ⇒ persoonlijkheid = niet direct observeerbaar +
= vaak evaluatief v aard determinant v gedrag
= self-fulfilling prophecy
= non-wetenschap = stereotypen = wetenschap
b. Definitie van persoonlijkheid
Historische definitie v persoonlijkheid Hedendaagse definitie v persoonlijkheid
Allport (1961) = moderne versie vd historische definitie
Persoonlijkheid is een dynamische organisatie van Personality is the set of psychological traits and
intra-persoonlijke psycho-fysische systemen die mechanisms within the individual that are organized
resulteren in een karakteristiek patroon van and relatively enduring and that influence his or her
gedrag, denken en voelen. interactions with and adaptions to the environment.
• dynamische organisatie = identiteit is geen
statisch gegeven, maar een dynamisch gegeven
dat voortdurend in interactie is met de omgeving • psychological traits = karakteristieken die
• psycho-fysische = zowel psychologisch als beschrijven op welke manier mensen gelijken op
fysiologisch; er is altijd een wisselwerking tssn elkaar en verschillen van elkaar
geest – lichaam • mechanisms = proces v persoonlijkheid (input →
• karakteristiek = zekere stabiliteit; terugkerend decision rules itv if … then … → output)
over situaties & tijd heen • within = persoonlijkheid is iets dat een individu in
• gedrag, denken & voelen = persoonlijkheid is zich draagt, van situatie naar situatie doorheen de
meer dan iemands gedrag alleen tijd
• organized = persoonlijkheid is georganiseerd;
mechanismen & kenmerken zijn coherent gelinkt
aan elkaar
• relatively enduring = kenmerken zijn relatief
langdurig en consistent over situaties heen
• influence = persoonlijkheidskenmerken en –
mechanismen hebben een effect op het leven vh
individu
• interactions with = individu staat in constante
interactie met zijn omgeving; wisselwerking
individu-omgeving
• adaptions to = aanpassingsvermogen als
onderdeel v persoonlijkheid
• environment = fysieke omgeving
, c. Assumpties binnen persoonlijkheidsonderzoek (4)
Aspecten vh zelf zijn relatief stabiel. Aspecten zijn consistent over verschillende
sociale contexten; ook bij contexten met sociale
voorschriften.
= cross-situationele consistentie
bv. dating: introverten versus extraverten
Deze aspecten zijn de essentie vh individu Deze aspecten zijn latent aanwezig (= onderliggend),
(denken, voelen, doen) in vergelijking met ook als er geen observeerbare expressie is van de
anderen. trek.
~ trait-activation theory
Trekactivatietheorie:
Persoonlijkheidstrekken zijn latente tendensen die ons gedrag in een bep richting sturen.
Trekken w geuit als respons op trek-relevante, situationele cues. Bij intrinsieke satisfactie als
resultante v expressie vd trek, zal de trek automatisch sneller tot uiting komen bij gelijkaardige
cues (bv. op het werk – model oorspronkelijk ontw binnen arbeids- en organisatiepsychologie)
d. Doel van persoonlijkheidspsychologie
Persoonlijkheidspsychologie heeft een 4-ledig doel:
(1) (2)
Classificatie v persoonlijkheidseigenschappen, Meten van persoonlijkheid.
zowel het # trekken als organisatie + structuur
vd trekken.
(3) (4)
Ontwikkeling van persoonlijkheid begrijpen; Psychopathologie en de veelheid aan outcomes
causale processen tssn genetica – omgeving begrijpen vanuit een persoonlijkheidsperspectief.
blootleggen. Onthouden: psychopathologie en haar outcomes zijn
nooit deterministisch v aard.
e. Twee historische invalshoeken op persoonlijkheidstheorie
Eerste theorieën waren wetenschappelijk niet onderbouwd, maar hebben wel historisch belang.
Klinische invalshoek Beschrijvende invalshoek
Basis = mentale stoornissen Basis = beschrijving + statistische analyse v
Historische achtergrond = oude Grieken; verschillen tussen mensen
eerste link tssn karakterverschillen – Historische achtergrond = fysiognomie – Lavater
(im)moreel gedrag & frenologie – Gall
Vanaf 17de / 18de E was er een groeiende Historische voorlopers waren populair, maar
interesse voor madness (= waanzin) en de link wetenschappelijk niet houdbaar.
nr individuele verschillen. Galton introduceerde de statistische parameters
Vb. Mesmer (*) zoals percentielen, mediaan en correlatie- en
Deze interesse was de aanloop nr de eerste regressieanalyse.
therapeutische concepten zoals hypnose; ⇒ Galton als grondlegger vh wetenschappelijk oz
Freudiaanse traditie bouwde hierop verder. nr individuele verschillen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper naisdesmet. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
