Samenvatting voor het vak Cognitieve Neuropsychologie. Bevat: blackboard hoofdstuk (H1), klinische neuropsychologie boek H2, H4, H5, H6, H7, H8, H9, H10 en H12. Oftewel: alles wat je moet leren voor het tentamen. Bevat afbeeldingen uit het boek en soms voorbeelden.
Opmerking: bij hoofdstuk 12 staa...
Samenvatting Klinische neuropsychologie - Biologische grondslagen: Neuropsychologie en psychofarmacologie (PB1212)
Samenvatting Klinische neuropsychologie - Biologische grondslagen: Neuropsychologie en psychofarmacologie (PB1212)
Zeer compacte samenvatting
Alles voor dit studieboek (111)
Geschreven voor
Saxion Hogeschool (Saxion)
Toegepaste Psychologie
Cognitieve en Neuropsychologie
Alle documenten voor dit vak (23)
5
beoordelingen
Door: felienbeumer • 2 jaar geleden
Door: ninakranen • 4 jaar geleden
Door: lf377749 • 4 jaar geleden
Door: mihribanbozdag • 4 jaar geleden
Door: loisdemarinii • 2 jaar geleden
Verkoper
Volgen
dominiquedahmen
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
VOORBEELD
Herstel en behandeling
Behandeling: (in dit kader:) neuropsychologische revalidatie (een breed scala aan behandelmethoden die
kunnen leiden tot een verbetering van de patiënt). Het gaat hier om behandeling die door een neuropsycholoog
gegeven wordt, niet om medische behandelingen.
Herstel: een vooruitgang in het functioneren ten opzichte van het moment van hersenletsel (niet als een
terugkeer naar het normale functioneren).
↳ herstel op neurologisch (cerebraal) niveau: hierbij gaat het over plasticiteit van de hersenen.
↳ herstel op psychologisch (gedrags- of belevings-) niveau: hierbij gaat het over leren, waarbij geleerd
gedrag ook tot verandering in de hersenen leidt (kan dus ook als plasticiteit worden opgevat).
Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) kan cognitieve, emotionele en gedragsmatige veranderingen tot gevolg
hebben.
↳ er vindt bijna altijd wel enig spontaan herstel plaats, maar de mate hiervan hangt af van de ernst, locatie
en etiologie van het letsel.
↳ de meeste verbeteringen vinden meestal plaats in de eerste maanden na het oplopen van het letsel, waarna
het hersteltempo geleidelijk afneemt.
↳ neurologische eindtoestand: wanneer het spontane herstel op zijn eind is. Hierna kan een patiënt echter
nog wel verbeteren in zijn gedragsmatig functioneren, maar dit komt omdat ze met hun stoornis om leren
gaan. Ook zijn ze vaak beter in staat hun situatie hierop af te stemmen door het herstructureren van taken
en activiteiten. De mate waarin dit gebeurt hangt af van de mate waarin een patiënt inzicht heeft in zijn
stoornis en ook daadwerkelijk over het adaptieve vermogen beschikt om zijn gedrag hieraan aan te passen.
Trail Making Test (deel B): aandachtstest die een beroep doet op mentale flexibiliteit.
Test-hertesteffect: bij hertesten ontstaat een verbetering doordat tijdens de vorige afname bepaalde
aspecten van de test, expliciet of impliciet, geleerd zijn, waarbij tests verschillen in de mate waarin een
leereffect mogelijk is.
Je hebt positieve en negatieve symptomen na hersenletsel (Hughlings-Jackson, 1888):
↳ negatieve symptomen: functieverlies.
↳ positieve symptomen: de pogingen van de patiënt om met functieverlies om te gaan.
↳ Goldstein (1942) vertaalde deze termen naar directe en indirecte symptomen.
↳ direct: verlies van of verandering in gedrag of mentale processen die rechtstreeks het gevolg is van
schade aan een functioneel hersensysteem.
↳ als dit herstelt spreek je van herstel op neurologisch niveau.
↳ restauratieve stroming: herstel op hersenniveau.
↳ compensatoire stroming: herstel op psychologisch niveau.
↳ indirect: de poging van de patiënt om met een dergelijke verandering om te gaan (coping).
↳ als dit herstelt spreek je van herstel op psychologisch niveau.
↳ adaptieve coping: bepaalde situaties vermijden, waarbij iemand wel tracht zijn vroegere bezigheden te
hervatten, waarmee hij redelijk aangepast functioneert.
↳ maladaptieve coping: volledig terugtrekken, elke activiteit mijden en tot volledige passiviteit vervallen.
Voor plastische processen in de embryonale periode is het ontwikkelingsstadium van de hersenen bepalend
(hoe verder in de zwangerschap, hoe slechter het herstel).
Kennard-principe: de gevolgen van hersenbeschadiging herstellen op jongere leeftijd beter dan op volwassen
leeftijd.
↳ dit komt doordat het CZS bij jonge kinderen nog in ontwikkeling is en de kansen op herstel door neurale
plasticiteit zijn daardoor groter.
Bij kinderen hebben, in tegenstelling tot mildere letsels, ernstige en matige traumatische hersenletsels een
slechtere prognose bij jonge dan bij oudere kinderen. Double hazard: de slechtste prognose voor de
combinatie van ernstig hersenletsel en een jongere leeftijd.
, H1 cognitieve psychologie
Situering en overzicht BB
Cognitieve psychologie de wetenschappelijke studie van mentale processen zoals waarneming, geheugen,
aandacht, leren, denken en taal.
↳ psychologie leer van de ziel.
↳ cognitie leren, kennen, onderzoeken, bewust zijn van, herkennen. Eigenlijk alle mentale processen.
Psychologie werd pas aan het eind van de 19e eeuw erkend als zelfstandige wetenschappelijke discipline
terwijl het denken van mensen over mensen vermoedelijk reeds gebeurde vanaf het ontstaan van de mensheid.
↳ Wilhelm Wundt (1832-1920) richtte in 1879 het eerste psychologische laboratorium op. Dit wordt ook wel het
beginpunt genoemd van de psychologie als wetenschappelijke discipline.
In de tijdslijn van de psychologie kunnen drie grote perioden onderscheiden worden:
- Wijsgerige psychologie
↳ 1880-1920
↳ William James (1842-1910) definieerde het in deze periode als volgt: “psychologie is de wetenschap
van het mentale leven, zowel van haar verschijnselen als van haar omstandigheden. De
verschijnselen zijn zaken die we gevoelens, verlangens, cognities, redeneringen, beslissingen en
dergelijke noemen.”.
↳ het studieobject vormde het mentale leven van de mens dat beschreven en verklaard werd in
abstracte, wijsgerige en dikwijls doelgerichte termen zoals vrije wil, geweten en ziel.
↳ typische onderzoeksmethode was introspectie: de systematische zelfwaarneming.
↳ 1913: John B. Watson (1878-1958) luidt de behavioristische revolutie in. Hij definieerde psychologie als
volgt: “psychologie is volgens de behaviorist een puur objectieve experimentele tak van de
natuurwetenschap. Het theoretische doel is het voorspellen en beheersen van gedrag. Introspectie
vormt geen essentieel onderdeel van de methoden.".
- Gedragspsychologie
↳ 1920 t/m 1960
↳ het studieobject was het uiterlijk waarneembare gedrag dat verklaard werd in termen van puur
materiële processen: oorzaak-gevolg of stimulus-respons zoals de behavioristen het noemden.
↳ gedrag een reactie op een prikkel in de omgeving.
↳ typische onderzoeksmethoden waren experimenten, bij voorkeur met dieren.
- Cognitieve psychologie
↳ 1960-heden
↳ U. Neisser (1967): “de term ‘cognitie’ verwijst naar alle processen waarmee de sensorische input
wordt getransformeerd, verminderd, uitgewerkt, opgeslagen, hersteld en gebruikt. Het houdt zich
bezig met deze processen, zelfs wanneer ze werken zonder relevante stimulatie, zoals in
hallucinaties. Het is duidelijk dat cognitie betrokken is bij alles wat een mens mogelijk zou kunnen
doen.”.
↳ typische onderzoeksmethoden waren experimenten, zowel met dieren als met mensen.
In het materialistisch-mechanistische mensbeeld wordt de mens beschouwd als een puur stoffelijk wezen
waarbij alles, ook psychische processen als denken, voelen en willen, verklaard kan worden in materiële
termen. De mens wordt opgevat als het geheel en bestaat uit delen. Mensen verschillen eigenlijk niet van
dieren.
In het mentalistische mensbeeld wordt een scherp onderscheid gemaakt tussen lichaam en geest (het
bewustzijn). Het geheel is meer dan de som der delen (zoals bij het materialistische-mechanische mensbeeld)
en mensen kunnen dus ook niet los van hun omgeving worden bestudeerd. Door hun culturele en sociale
omgeving verschillen mensen essentieel van dieren.
↳ de cognitieve psychologie situeert zich ergens tussen beide visies.
PsycInfo is een database die de samenvattingen bevat van ongeveer 3.000.000 wetenschappelijke artikelen die
afkomstig zijn uit zo’n 2.500 psychologietijdschriften. Ook via Google Scholar kun je gemakkelijk
wetenschappelijke artikelen opzoeken.
, 5 basisdisciplines van de psychologie:
> Biologische psychologie bestudeert de biologische basis van ons gedrag.
↳ gaat ervan uit dat gedrag gedeeltelijk overgeërfd en bepaald wordt door de wijze waarop het
zenuw- en hormonaal stelsel functioneren.
↳ evolutie staat centraal.
> Cognitieve psychologie.
> Ontwikkelingspsychologie bestudeert het gedrag in de verschillende levensfasen: baby, peuter,
kleuter, puber, adolescent en volwassene.
> Persoonlijkheidspsychologie interesseert zich voor de mens als individu, voor datgene waarin zij
verschillen van anderen: hun persoonlijkheid.
> Sociale psychologie omvat de studie van het gedrag van mensen in relatie tot anderen en in relatie tot
hun omgeving.
↳ zijn vooral geïnteresseerd in de vraag hoe interactie met andere personen en de omgeving het
gedrag van een individu kan beïnvloeden.
> Methodenleer houdt zich bezig met de studie van de onderzoeksmethoden van het empirisch
wetenschappelijk onderzoek en de valstrikken waarin een onderzoek verward kan raken bij de studie
van het menselijk gedrag.
Overzicht van de cognitieve psychologie:
> Waarneming: omvat alle processen tussen het presenteren van een fysische prikkel en de psychische
beleving van deze prikkel.
↳ sensorische processen zetten de energievorm waarvoor de sensor gevoelig is om tot elektrische
impulsen die via de zenuwbanen naar de hersenen worden geleid.
↳ perceptuele processen houden de interpretatie in van het resultaat van de sensorische processen.
> Aandacht: de interactie tussen datagestuurde en kennisgestuurde verwerking is het meest uitgesproken
wanneer we aandacht besteden aan een stimulus uit onze omgeving.
↳ het menselijk informatieverwerkingssysteem maakt gebruik van een filter, die ervoor zorgt dat we
niet alle stimuli in de omgeving verwerken: selectieve aandacht.
> Bewustzijn: moeilijk te definiëren en daardoor ook moeilijk te meten.
> Geheugen: de capaciteit om informatie op te slaan, te bewaren en op te halen.
↳ het standaardmodel onderscheidt 3 structuren: sensorisch, kortetermijn- en langetermijngeheugen.
↳ het werkgeheugenmodel van Baddeley onderscheidt 4 structuren: fonologische lus, visuo-spatieel
schetsblok, episodische buffer en centrale verwerker.
> Intelligentie: is vooral praktisch gemeten (IQ) en daardoor is de theorievorming wat achtergebleven,
waardoor er vandaag de dag nog steeds discussie is over de definitie.
> Leren: verandering van gedrag.
↳ klassieke conditionering eenvoudige vorm van leren waarbij een respons uit een reflexmatige
stimulus-responsassociatie wordt gekoppeld aan een nieuwe, neutrale stimulus.
↳ operante conditionering is gebaseerd op de wet van het effect. Volgens deze wet zullen responsen
die voldoening geven herhaald worden. Anders niet. Het gedrag zal toenemen in frequentie als het
gevolgd wordt door het aanbieden van een aangename stimulus of het wegnemen van een onaangename
stimulus: bekrachtiging. Bij straf daarentegen wordt, na het stellen van bepaald gedrag, een
onaangename prikkel toegediend of een aangename weggenomen met als bedoeling de frequentie van
dat gedrag te doen afnemen.
> Denken: het transformeren van mentale representaties.
↳ probleemoplossend denken een cognitieve activiteit, gaande van de erkenning dat er een probleem is
tot een serie van stappen tot de oplossing.
↳ redeneren het afleiden van een conclusie.
↳ beslissingen nemen 1 optie selecteren uit een veelheid van mogelijkheden, die ieder verschillende
consequenties hebben.
> Taal: een systeem van symbolen en regel dat ons in staat stelt om te communiceren. We gebruiken taal
ook om te denken, informatie op te slaan, emoties uit te drukken en zelfs om te spelen.
↳ 4 vaardigheden: luisteren, lezen, spreken en schrijven.
Cognitive science de interdisciplinaire studie van de menselijke geest en intelligentie.
↳ is ontstaan in 1970
↳ filosofie de studie van het Zijn, van de fundamentele problemen van het bestaan.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dominiquedahmen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
