Samenvatting van de cursus Wereldoriëntatie 1.1. Deze samenvatting bevat een duidelijke structuur, bijgestaan door afbeeldingen en didactische tips.
Inhoud:
- Weer en klimaat
- Aarde en kosmos
- Levende natuur
- Planten
- Herfst en winter
- Morfologie van de planten
- Fotosynthese
- Indel...
o Weer: toestand van de atmosfeer op een bepaald ogenblik
o Samenspel tss weerselementen
o Weer is een complex verschijnsel
o Weerselementen
§ Duidelijk waarneembaar
§ Correct meetbaar
§ In objectieve waarden uitgedrukt
o Vier elementen die het weer bepalen
o De zonbestraling en luchttemperatuur
o De luchtdruk en winden
o De luchtvochtigheid en neerslag
o De bewolking
o Klimaat: de gemiddelde weerstoestand over een langere periode
o belangrijk
o Spontane waarnemingen à Systematische waarnemingen
o Registratie v gegevens
o Bespreking ervan
o Weerbericht beluisteren
è Daarna weerselementen aankaarten doormiddel ve klasgesprek en onderbouwde vragen
o Windrichtingen aan leren
o Komt van gaat naar
LUCHTTEMPERATUUR
CELSIUS
o Temperatuur
o hoe warm of hoe koud het op een bepaalde plaats is (hoe warm/koud de lucht is)
o Energiebron: zon
o Aarde ontvangt lichtenergie vd zon
o Alleen lichtstralen met kleine golflengte dringen door de atmosfeer
o Aarde zet deel om in warmtestraling
o Warmte wordt uitgestraald op aardopp en verwarmt onderste luchtlagen (duurt enigen tijd)
o Warmste moment niet op de middag, maar iets later
, o Warmste maand juli (zon hoogste stand boven horizon bereikt)
FACTOREN DIE DE TEMPERATUUR BEÏNVLOEDEN
o Invalshoek vd zonnestralen
o zorgt voor seizoenale tempverschillen
o zorgt voor verschillen op 1 dag (middag-ochtend)
o Invloed hoogteligging
o temp neemt af met 0,6°C per 100 m (gemiddeld)
o Invloed van de wind
o Wind kan gevoelstemperatuur doen dalen (zie vb cursus)
o (hoe hoger, hoe ijler à minder lucht à minder lucht dat opwarmt à kouder)
o Invloed van de zee (zie cursus voor tekening)
o zonnestralen à dieper doordringen in water
§ Grotere massa die traag opwarmt en traag afkoelt
o zonnestralen à land
§ kleinere massa die vlugger opwarmt en vlugger afkoelt
o Invloed van winden en zeestromingen:
o Kouden winden à temp dalen
o Warme winden à temp stijgen
o Zeestromingen = bewegende watermassa’s die een andere temp hebben dan het
omgevingswater.
§ Warme zeestromingen à vertrekken in warmere klimaatgebieden, verplaatsen zich
naar koudere klimaatgebieden en verhogen daar de temp
§ (omgekeerde voor koude zeestromingen)
o Bewolking
o isolerend effect à houdt zonnestralen tegen waardoor aarde trager opwarmt
o MAAR opgewarmd àhoudt warmte ook bij
o Woestijngebied: grote temperatuurschommelingen tss dag en nacht
o Bodemsoort
o vb zand warmt snel op en koelt snel af à zanderige streken (hogere zomertemp., maar ook
sneller vorst aan grond)
o klei warmt trager op en kolet trager af
o Plantengroei
o absorbeert zonnestraling àgeeft in zomer dus koelte
o Onbegroeide plaatsen: zomer warmer en winter kouder
o Laagste klassen
o gebaseerd op subjectieve ervaringen ( warm, koud, heel warm, heel koud) à in het jaar bv
14°c sept koud, in januari warm
o hogere klassen
o Temperatuur met thermometer meten
§ Bij warmte zet vloeistof zich uit
§ Bij koude krimpt de vloeistof
§ Kwikthermometer, alcoholthermometer en max/minthermometer
, § Maak eigen thermometer
o Objectiever leren uitdrukken ( fris, koel, snikheet, ijskoud)
o Waarnemingen over een langere periode noteren
o Identieke thermometertjes à eenvoudig staafdiagram en lijndiagrammen (zie cursus)
LUCHTDRUK EN WINDEN
LUCHTDRUK
o kracht die atmosfeer uitoefent op aardopp (=gewicht)
o kan waargenomen worden met barometer
o lage druk à regen en wind
o hoge druk à rustig en helder weer (zomer snikheet, winter ijskoud)
o Uitgedrukt in milibar
o Gem luchtdruk boven zeeniveau= 1013 mbar
o Luchtdruksystemen (zie cursus)
o Isobaren : lijnen v gelijke druk
o Luchtdrukgradiënt : luchtdrukverschil over bepaalde afstand
o Luchtdruk
o Fles met marshmallows vacuüm trekken met vacuümpomp
§ Marshmallows zwellen op
o Met een spuit à kracht vd lucht uitoefenen
o Met emmer hoeveelheid luchtdruk meten
§ spuit met touw aan emmer en kilo’s laten vallen (wel vasthouden)
o lucht
o fles schuin onder water houden
§ belletjes à lucht
WINDEN
o horizontale luchtverplaatsing die aan het aardopp waarneembaar is.
o Horizontale luchtdrukverschillen à veroorzaken luchtverplaatsing van hoge naar lage druk
o Kenmerken
o Winsnelheid
§ Windsnelheid wordt bepaald door horizontale luchtdrukverschillen, hoe groter
verschil hoe groter snelheid
o Windrichting
§ Windrichting bepalen à bijkomende kracht nodig
• Corioliskracht
o Kracht die bewegende massa op aarde ondervindt door draaiing
aarde
o zorgt in noordelijk halfrond voor afwijking naar rechts en in
zuidelijk halfrond afwijking naar links
o lln spontaan in contact met wind à tijdens fietsen, bladeren dei waaien,…
o taak lkr kennis uit te breiden naar luchtverplaatsing, windrichting, windsnelheid/windkracht
o Wind als luchtverplaatsing
o warme lucht boven radiator waarnemen door papieruitgesneden spiraal op naald boven
radiotor houden
o Koude luchtstroom van onder deur
o Windkracht
o vlag of windzak voor verschillen in windkracht
o zie cursus voor tekening
o Windrichting
o haan op de kerk, windzak, windwijzer
o !!! lln winden correct benoemen vb. wind uit zuiden= zuidenwind
o Windstreken in geografische context
o Zie cursus
o Windsnelheid
o kan waargenomen worden met een anemometer
§ Zelf maken met doorgezaagde pingpongballetjes
o Beaufortschaal (zie cursus schema)
BEWOLKING EN NEERSLAG
KRINGLOOP VH WATER
o Watercyclus
o o.i.v. zonnewarmte à verdampt water uit zeeën, rivieren, meren, … voortdurend
§ totale hoeveelheid waterdamp per m3 lucht op bepaald moment à absolute
luchtvochtigheid
§ MAAR lucht kan maar beperkt hoeveelheid water bevatten
• Hoeveelheid afhankelijk v temp
• Als max hoeveelheid waterdamp in lucht bij bepaalde tem bereikt à lucht
met waterdamp verzadigd
• Wnr grens overschreden à fijne druppeltjes gevormd à condensatie
o Zie cursus
o Condensatie
o Blazen op raam
§ Raam = koud
§ Blazen = warm
o Verdamping
o Glas met water en bord met water
§ Volgende ochtend
§ Glas met water à nog een klein beetje water want kleiner opp
§ Bord met water à water weg, kalk/zout blijft achter want groot opp
o Transpiratie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellenbonnarens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
