Samenvatting
Samenvatting fysiopathologie gezondheidsbevordering
- Vak
- Fysiopathologie
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting van de lesslides en lesnotities. 20/20 op examen behaald.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 68 pagina's
Voorbeeld 4 van de 68 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
FysiopathologieCelstructuur
Plasmamembraan
Membranen = creëren afgesloten compartimenten
Cytosol met celorganellen
▪ Mitochondria = energiefabrieken (ATP)
▪ ER = Ca2+ opslagplaats
• RER met ribosomen = synthese proteïnen
• SER zonder ribosomen = synthese lipiden
▪ Golgi-apparaat = posttranslationele modificaties
& inter-organeltransport
▪ Secretoire vesikels
▪ Endosomen, lysosomen & peroxisomen
Nucleus met DNA/RNA/nucleolus
Intracellulair extracellulair compartiment
Cytoskelet geeft structuur aan cel (actine, microtubuli
& intermediare filamenten)
DNA → RNA in nucleus (transcriptie) → mRNA → proteïne in cytoplasma (translatie)
Eiwit = keten van AZ:
- Wateroplosbaar (polair) niet-wateroplosbaar (apolair)
▪ Bepaalt hoe eiwit zich opvouwt (gelijke polen stoten af, tegengestelde trekken aan)
- Essentieel (niet in lichaam aangemaakt) niet essentieel (in lichaam aangemaakt)
Translatie mRNA transcript naar eiwitten op ribosomen:
Eiwitten getransporteerd nr bepaalde locatie adhv “sorting signals” = AZ sequenties
▪ Beginnende eiwitten MET sorting signal → nr ribosomen op RER
• Verder nr Golgi-apparaat dmv vesikels & dan getransporteerd nr locatie functie
▪ Beginnende eiwitten ZONDER sorting signal → nr vrije ribosomen & vrijgelaten in cytosol
Fosfolipide = glycerol-backbone (3C) + 2 vetzuurstaarten
Plasmamembraan = fosfolipide dubbellaag in waterig milieu = amfipathisch karakter:
Hydrofiele hoofdjes (glycerol) naar buiten
Hydrofobe kern (vetzuurstaarten) naar binnen
Membraanproteïnen → celsignalisatie
Cholesterol → vloeibaarheid
Spontane opvouwing/regeneratie (bij beschadiging):
PL vormen in waterig milieu micellen of dubbellaag
▪ Scheiden compartimenten = apolaire staarten afschermen
Van energetisch ongunstig = randen blootgesteld aan water
Naar energetisch gunstig = gesloten compartiment → micellen of dubbellaag
Hydrofiel hoofd & hydrofobe staarten verschillen per fosfolipide:
- Hoofd: gebonden aan serine, choline, ethanolamine, sfingomyeline, …
▪ Ethanolamine, choline & sfingomyeline = neutraal geladen serine = negatief geladen
- Staart: beïnvloedt vloeibaarheid, structuur & dikte v membraan
1
, ▪ Verzadigd = geen dubbele bindingen = geen breuk
▪ Onverzadigd = wel dubbele bindingen = wel breuk
▪ Fosfolipiden v dierlijke cellen: 1 verzadigde & 1 onverzadigde vetzuurstaart
Plasmamembraan steeds vloeibaar (beweging VZ):
Laterale diffusie = verplaatsing VZ aan zelfde kant
Flexie = vetzuurstaarten bewegen uit elkaar
Rotatie = vetzuurstaarten draaien rond elkaar
Flip-flop (zeldzaam) = fosfolipiden verplaatst door enzym (katalysatie) mbv ATP (translocatie)
▪ Flippase = verplaatst fosfatidylserine/-ethanolamine v buiten naar binnen
▪ Floppase = verplaatst fosfatidylcholine/sfingomyeline v binnen naar buiten
Apoptose = celdood = agv te weinig ATP → functie flip- & floppase (asymmetrie) verloren
▪ Fosfatidylserine kan niet meer nr binnen worden gebracht
▪ Signaal nr macrofagen dat cel mag worden opgegeten = signaal celdood
Vloeibaarheid van membraan w bepaald door:
1) Fosfolipidencompositie: bepaalt transitietemperatuur (vast/gel nr vloeibaar/sol):
▪ Kort & onverzadigd → zwakke interactie → zwakke packing → lage Tm → meer vloeibaar
▪ Lang & verzadigd → sterke interactie → dichte packing → hoge Tm → meer vast
▪ Te zwakke packing → scheuren/gaten → permeabiliteit
2) Cholesterol: bepaalt permeabiliteit:
▪ Buitenzijde: minimaliseert beweeglijkheid hoofdjes → stijver → minder permeabel
▪ Binnenzijde: verbreekt interactie VZ-staarten → ↑ vloeibaar → invloed werking membr-E
▪ Te hoge hoeveelheid → te grote vloeibaarheid → scheuren in membraan
▪ Cholesterol flip-flops = makkelijk → zelfde concentratie buitenste & binnenste laag
Cholesterol = lipofiel → chylomicronen → opname in lever → in bloed complex met lipoproteïnen:
Van lever naar cellen Van cellen naar lever
VLDL → IDL → LDL = aanbrengen plaques HDL = recyclage teveel cholesterol in cellen
Opname via LDL-receptoren - Aangemaakt door lever & trg nr lever
Endocytose (internalisatie) met vesikels
Cholesterol vrij uit LDL en receptoren
terug nr oppervlakte
Membraan compartimenten in cel:
- Opname lipiden: bv. cholesterol mbv endocytose, …
- De novo fosfolipide synthese in SER & Golgi-apparaat
Lipiden nr verschillende compartimenten mbv transvesikels
2
,Asymmetrie extra- & intracellulaire zijde (leaflet) van membraan door:
- Plaats van aanmaak fosfolipide
▪ F-ethanolamine & -serine: cytosolische zijde → aangemaakt aan cytosolische zijde ER
▪ F-choline & sfingomyeline: extracellulair zijde → sfingomyeline aangemaakt aan
exoplasmatische zijde Golgi-apparaat & choline aangemaakt aan cytosolische zijde ER &
via floppase nr extracellulaire zijde gebracht
- Flippase & floppase
Verlies asymmetrie door ATP-tekort = eerste kenmerk celdood
▪ Fosfatidylserine aan buitenzijde = receptor voor fagocytose (“opeten” van cel)
Asymmetrie beïnvloedt buiging & vloeibaarheid membraan
▪ Extracellulaire zijde stijver dan intracellulaire zijde (want grotere hoofdjes) → buiging
▪ Intracellulaire zijde negatief geladen (aanwezigheid serine) tov extracellulaire zijde:
belangrijk voor correcte oriëntatie proteïnen in membraan → trekt pos geladen AZ aan
▪ Cel weet wat binnen- en buitenzijde is → E juist ingebouwd en gesynthetiseerd
▪ Ook belangrijk voor translated-translocatie = translocatie gedurende translatie
DUS: functies asymmetrie plasmamembraan:
1) PL (lipid rafts) aan binnenzijde betrokken bij 2nd messenger signaal cascades (celsignalisatie)
2) Correct incorporeren/synthetiseren van membraanproteïnes wnr ze worden aangemaakt
3) Beïnvloedt de buiging & vloeibaarheid van het membraan
Membraanproteïnen:
Glycoproteïne verankering (v glucose) → enkel aan buitenste zijde membraan
Membraanproteïnen: diverse functies → transport, signalisatie, cytoskelet koppeling, …
Integrale proteïnen bevatten transmembraan peptide segment
Lipide anker: bv. glycolipiden aan extracellulaire zijde
Perifere membraan proteïnen gebonden aan integrale membraanproteïnen
Samenstelling type proteïne verschilt per zijde → polarisatie → apicale & basolaterale zijde
Transport in bep richting mogelijk met spec proteïnen ene zijde & andere aan andere zijde
Versterking door interactie met cytoskelet
Restrictie laterale mobiliteit membraanproteïnen: intramembraan associaties, extra- of
intracellulaire crosslinking, cel-cel interacties, tight junctions
Celsignalisatie:
Directe cel-cel communicatie:
1) Gap junctions = poriën (buizen) tussen 2 cellen waar chemisch/elektrisch contact plaatsvindt
▪ Hemiconnexons (6 connexines) v naburige cellen assembleren in connexon
▪ Vele connexons samen = gap junction
▪ Syncytium = geheel elektrisch gekoppelde cellen = regio met lage weerstand
▪ Openen/sluiten gereguleerd door pH, Ca²+, cAMP-
2) Tight junctions & adhering junctions (cadherins) = mechanisch contact
▪ Signaalmolecule op membraan ene cel bindt aan receptor op membraan andere cel
3) Extracellulaire matrix bindt op receptor op plasmamembraan
3
, Cel-cel communicatie via chemische signalen = « remote signaling »
- Endocrien = hormonaal = via bloedbaan van cel nr cel (bv. insuline)
▪ Mediator = hormoon
▪ Traag, specifieke receptor voor specifiek hormoon
- Autocrien = cel activeert zichzelf
- Paracrien = via interstitium (= extracellulaire ruimte)
▪ Synaptisch = NT of transmissie AP via axon (snel) nr synaps
Types chemische signalen: amines, peptiden/proteïnen, steroïde hormonen, eicosanoïden, kleine mol
Zelfde signaal kan cel-spec effecten hebben afhankelijk van aanwezige receptor (membraanproteïne)
4 types receptoren: 2 klassen = ionotroop metabotroop:
Ionotrope receptoren = controle ionenflux (vloeien van ionen)
Ligand geactiveerde kanalen = ionkanalen
Conductieve toestand = open
Niet-conductieve toestand = gesloten
Verandering flux ionen, Vm of [Ca²+]
Versch soorten liganden (activators):
- Verandering membraanpotentiaal
- Binding moleculen/liganden (bv. NT)
- Mechanische stimulatie of membraan
stijfheid (stretch)
Metabotrope receptoren = metabolische (enzymatische) cascade (opbouw/afbraak)
G-proteïne gekoppelde receptoren = GPCR Gα-proteïnen: 3 belangrijkste effector
- Grootste groep, meestal monomeer modulatie mechanismen:
- 7 transmembraan helices 1. Activatie/inhibitie adenylyl cyclase
- N-terminus aan extracellulaire zijde activiteit → concentratie cAMP
- C-terminus aan intracellulaire zijde ▪ Modulatie kanaal/receptor
Bindingsplaatsen liganden = extracellulair: ▪ Activatie proteïnekinase (A)
- Klein ligand: regio dicht bij membraan 2. Activatie phospholipase →
- Groot ligand: delen N-terminus afbraak PL → afbraakproducten
Bindingsplaats G-proteïne = intracellulair: = effectors bv. IP3 & DAG
- Aan C-terminus (3e intracell loop) ▪ Modulatie kanaal/receptor
- Verplaatst langs membr mbv lipide-ankers ▪ Ca²+ concentratie
G-proteïne bindt GTP & hydrolyseert nr GDP met tijd ▪ Activatie proteïnekinase (C)
Via 2nd mess w activiteit ionenkanalen, 3. Activatie fosfodiësterase →
enzymes, transcriptiefactoren, … gewijzigd afbraak cGMP
Levensduur signaal ~ snelheid GTP hydrolyse ▪ Modulatie kanaal/receptor
▪ Activatie proteïnekinase
4
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Focus op de essentie
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maxinemasse64. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,66. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 70089 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
