100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting cultuurwetenschappen 3ASO (humane wetenschappen) 2024/2025 €18,49   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting cultuurwetenschappen 3ASO (humane wetenschappen) 2024/2025

22 beoordelingen
 719 keer bekeken  44 aankopen

Dit is een uitgebreide samenvatting van ALLE leerstof cultuurwetenschappen voor de examencommissie van de 3e graad (volgens de vakfiche) voor 2024 en 2025. Er zitten ook examenvragen in van . Ook zitten er youtube-filmpjes en algemene tips in. Voor meer informatie over welke onderwerpen behandeld w...

[Meer zien]
Laatste update van het document: 4 weken geleden

Voorbeeld 10 van de 114  pagina's

  • 28 juli 2020
  • 22 augustus 2024
  • 114
  • 2024/2025
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (6)

22  beoordelingen

review-writer-avatar

Door: elsjoos • 1 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: niczkaweclaw8998 • 1 jaar geleden

reply-writer-avatar

Door: morgan094 • 1 jaar geleden

Bedankt voor je beoordeling! :)

review-writer-avatar

Door: audebucquoye • 1 jaar geleden

reply-writer-avatar

Door: morgan094 • 1 jaar geleden

Bedankt voor je beoordeling! :)

review-writer-avatar

Door: patriciacarteus • 1 jaar geleden

reply-writer-avatar

Door: morgan094 • 1 jaar geleden

Bedankt voor je beoordeling! :)

review-writer-avatar

Door: claudiadadi123 • 2 jaar geleden

reply-writer-avatar

Door: morgan094 • 2 jaar geleden

Bedankt voor je beoordeling! :)

review-writer-avatar

Door: victorschelstraete • 1 jaar geleden

Vertaald door Google

terrific

reply-writer-avatar

Door: morgan094 • 1 jaar geleden

Bedankt voor je beoordeling! :)

review-writer-avatar

Door: lamhasniimane • 2 jaar geleden

reply-writer-avatar

Door: morgan094 • 2 jaar geleden

Bedankt voor je beoordeling! :)

Bekijk meer beoordelingen  
avatar-seller
morgan094
0

,Inhoud
Voorwoord...............................................................................................................................................................................................7
Studierichtingen..................................................................................................................................................................................8
Algemene voorwaarden......................................................................................................................................................................8
Structuur samenvatting.......................................................................................................................................................................8
Digitalisering........................................................................................................................................................................................8
Actueel?...............................................................................................................................................................................................8
Wat vind je van de samenvatting?......................................................................................................................................................9
Bronnen...............................................................................................................................................................................................9
Soorten massamedia.............................................................................................................................................................................10
De geschreven massamedia, de krant en het tijdschrift...................................................................................................................10
De krant.........................................................................................................................................................................................10
De evolutie van een eliteproduct naar een massaproduct..........................................................................................................10
Lezersprofiel Krant........................................................................................................................................................................11
Lezersprofiel tijdschrift.................................................................................................................................................................11
De Audiovisuele massamedia, de televisie, de radio en het internet..............................................................................................12
Televisie........................................................................................................................................................................................12
Openbare omroep en commerciële zenders verschil...................................................................................................................12
Nationale en regionale televisiekanalen verschil.........................................................................................................................13
Radio.............................................................................................................................................................................................15
Doelpubliek van de nationale openbare zenders.........................................................................................................................15
Doelpubliek van de nationale commerciële zenders Joe FM, Nostalgie, Q Music.......................................................................15
Het verschil tussen nationale openbare en commerciële zenders op vlak van aanwezigheid van reclame, aanbod
programma’s en doelpubliek........................................................................................................................................................15
Het verschil tussen nationale en regionale zenders.....................................................................................................................16
Internet.........................................................................................................................................................................................16
Functies en de macht van massamedia.................................................................................................................................................17
De Soorten functies van massamedia...........................................................................................................................................17
Invloed en de macht van massamedia.........................................................................................................................................18
Selectieve perceptietheorie..........................................................................................................................................................20
Cultivatietheorie...........................................................................................................................................................................23
Stereotiepe denkbeelden in de media.........................................................................................................................................24
Manipulatie, propaganda en indoctrinatie...................................................................................................................................24
Manipulatie in reclame.................................................................................................................................................................26
Manipulatie, propaganda en indoctrinaties in totalitaire regimes..............................................................................................26
De media als vierde macht...........................................................................................................................................................27


1

,Regulering van massamedia..................................................................................................................................................................27
Regulering van massamedia door de overheid............................................................................................................................27
Mediabeleid..................................................................................................................................................................................30
Regulering van massamedia door de economie...........................................................................................................................31
Zelfregulering van de media.........................................................................................................................................................33
Waarden, normen, ethiek en moraal....................................................................................................................................................35
Waarden en normen.........................................................................................................................................................................35
Begrippen......................................................................................................................................................................................35
Verbanden waarden en normen...................................................................................................................................................36
Verbanden tussen waarden en normen in de tijd........................................................................................................................36
Verbanden tussen waarden en normen in de ruimte..................................................................................................................36
Informele en formele Normenstelsels..............................................................................................................................................37
Ethiek en moraal...............................................................................................................................................................................37
Moraal en godsdienst........................................................................................................................................................................37
Verklaringen voor ethisch gedrag.....................................................................................................................................................38
De religieuze verklaringen voor ethisch gedrag...........................................................................................................................38
De wetenschappelijke verklaringen voor ethisch gedrag.............................................................................................................38
Het ethisch dilemma.........................................................................................................................................................................38
Overdracht en uitdrukking van waarden...............................................................................................................................................39
De overdacht van waarden...............................................................................................................................................................39
Via de opvoeding..........................................................................................................................................................................39
Via het onderwijs..........................................................................................................................................................................39
Via de media.................................................................................................................................................................................39
Via de formele kanalen zoals recht, regelementen en deontologische codes.............................................................................39
De universele verklaring van de rechten van de mens.................................................................................................................39
Via godsdienst...............................................................................................................................................................................40
De uitdrukking van waarden.............................................................................................................................................................40
In verhalen en mythologie............................................................................................................................................................40
In tradities en symbolen...............................................................................................................................................................40
In kunst..........................................................................................................................................................................................40
Mens- en wereldbeeld...........................................................................................................................................................................41
Filosofie.............................................................................................................................................................................................41
Begrip............................................................................................................................................................................................41
Soorten filosofie............................................................................................................................................................................42
Filosofische verwondering............................................................................................................................................................43
Oorsprong van de filosofie............................................................................................................................................................43
De filosofische vraag.....................................................................................................................................................................44

2

, Levensvragen en zinvragen...............................................................................................................................................................44
Socrates, Plato, Aristotles, Confucius, Erasmus, Maritn Luther, Thomas More, René Decartes, John Locke, Immanuel Kant,
Jean-Jaques rousseau, Karl Amrx, Jean-Paul Sartre, Etienne Vermeersch, Alain de Botton, Francis Fukuyama.........................45
Mens- en wereldbeeld......................................................................................................................................................................51
Begrippen......................................................................................................................................................................................51
Mens- en wereldbeelden..............................................................................................................................................................53
Godsbeelden.................................................................................................................................................................................57
Politiek veld............................................................................................................................................................................................58
Politieke organisatievormen.............................................................................................................................................................58
Monarchie.....................................................................................................................................................................................58
Republiek......................................................................................................................................................................................58
Theocratie.....................................................................................................................................................................................58
Totalitair regime of dictatuur.......................................................................................................................................................58
Democratie....................................................................................................................................................................................58
De democratische rechtsstaat...........................................................................................................................................................58
De Scheiding der machten............................................................................................................................................................61
De grondwet.................................................................................................................................................................................61
Ontstaan van een wet / decreet...................................................................................................................................................62
De verkiezingen.................................................................................................................................................................................62
Campagne.....................................................................................................................................................................................62
Oproepingsbrief............................................................................................................................................................................62
Opkomstplicht...............................................................................................................................................................................62
Lijststem of kopstem.....................................................................................................................................................................63
Naamsstem of voorkeursstem......................................................................................................................................................63
Volmacht.......................................................................................................................................................................................63
Lijsttrekker....................................................................................................................................................................................63
Lijstduwer......................................................................................................................................................................................63
Verkiezingen..................................................................................................................................................................................63
Zetelverdeling...............................................................................................................................................................................63
Informateur...................................................................................................................................................................................64
Formateur.....................................................................................................................................................................................64
Coalitie..........................................................................................................................................................................................64
Meerderheid.................................................................................................................................................................................64
Regeerakkoord..............................................................................................................................................................................64
Ministers aanduiden.....................................................................................................................................................................64
Rol van de koning..........................................................................................................................................................................64
Politieke participatie.........................................................................................................................................................................65

3

, Conventionele politieke participatie.............................................................................................................................................65
Onconventionele politieke participatie........................................................................................................................................65
Federale staat....................................................................................................................................................................................65
Fedeerale staat.............................................................................................................................................................................65
Structuur van de Belgische federale staat....................................................................................................................................66
Evolutie van unitaire staat naar federale staat in België..............................................................................................................66
Politieke ideologieën.........................................................................................................................................................................67
Sociaaldemocratie.........................................................................................................................................................................67
Liberalisme....................................................................................................................................................................................68
Communisme................................................................................................................................................................................68
Fascisme........................................................................................................................................................................................68
Christendemocratie......................................................................................................................................................................69
Nationalisme.................................................................................................................................................................................70
Ecologisme...................................................................................................................................................................................70
Vlaamse politieke partijen.................................................................................................................................................................71
CD&V.............................................................................................................................................................................................71
Groen............................................................................................................................................................................................72
N-VA..............................................................................................................................................................................................72
Open Vld.......................................................................................................................................................................................73
PVDA.............................................................................................................................................................................................74
VOORUIT.......................................................................................................................................................................................74
Vlaams Belang...............................................................................................................................................................................75
Breuklijnen in de Belgische samenleving......................................................................................................................................77
Het parlement en de regering...........................................................................................................................................................77
Oppositie en coalitie.....................................................................................................................................................................78
De taken van het parlement en de regering.....................................................................................................................................78
Taken van het parlement..............................................................................................................................................................78
Taken van de regering...................................................................................................................................................................78
Premier en Vlaamse Minister President.......................................................................................................................................79
Controle op parlement en regering..................................................................................................................................................79
Rol van de Raad van State.............................................................................................................................................................79
Rol van het Grondwettelijk Hof....................................................................................................................................................79
Rol van de Rekenkamer................................................................................................................................................................79
Juridisch veld..........................................................................................................................................................................................79
Westerse en niet westerse rechtssystemen.....................................................................................................................................79
Rechtssystemen in de wereld.......................................................................................................................................................80
Verbanden tussen rechtssystemen en politieke organisatievormen...........................................................................................81

4

, Organisatie van de rechterlijke macht..............................................................................................................................................81
Driehoeksstructuur in België........................................................................................................................................................81
Verschil strafrechtelijk en burgerlijk proces.................................................................................................................................82
Juridische begrippen.....................................................................................................................................................................84
Nieuwe uitdagingen voor de rechterlijke macht in België...........................................................................................................85
Globalisering in de rechtsspraak.......................................................................................................................................................86
Spanningsveld tussen nationale en supranationale wetgeving...................................................................................................86
Internationaal strafhof..................................................................................................................................................................86
Spanningsveld tussen internationale milieuverdragen en nationale milieuwetgeving...............................................................87
Sociaal-economisch veld........................................................................................................................................................................87
De verzorgingsstaat en de actieve welvaartsstaat............................................................................................................................88
Begrippen......................................................................................................................................................................................88
De evolutie van verzorgingsstaat naar actieve welvaartsstaat....................................................................................................88
Actuele uitdagingen: vergrijzing en werkloosheid.......................................................................................................................88
Solidariteit.........................................................................................................................................................................................89
Sociale zekerheid..........................................................................................................................................................................89
Verschillende vormen van solidariteit..........................................................................................................................................89
OCMW in Vlaanderen...................................................................................................................................................................90
Leefloon........................................................................................................................................................................................90
Werkgever- en werknemersorganisaties in België...........................................................................................................................91
Rol van deze organisaties..............................................................................................................................................................91
Verschillende organisaties en standpunten.................................................................................................................................91
Invloed op politieke en economische veld...................................................................................................................................91
Economische globalisering................................................................................................................................................................92
Begrip............................................................................................................................................................................................92
Voor- en nadelen..........................................................................................................................................................................92
Rol en macht van multinationals..................................................................................................................................................92
Spanningsveld tussen economie en ecologie...................................................................................................................................92
Spanningsveld tussen economie en gezondheidszorg......................................................................................................................93
Cultureel veld.........................................................................................................................................................................................93
Wetenschappelijke kennis................................................................................................................................................................93
Criteria van wetenschappelijke kennis.........................................................................................................................................93
Bronnen van wetenschappelijke kennis.......................................................................................................................................93
Common sense kennis.......................................................................................................................................................................94
Criteria van common sense kennis...............................................................................................................................................94
Impact van wetenschap en techniek op alle domeinen van de samenleving..................................................................................94
Functies van kunst.................................................................................................................................................................................94

5

, Amuserende of diverterende functie van kunst...........................................................................................................................94
Kunst om te decoreren.................................................................................................................................................................94
Educatieve functie van kunst........................................................................................................................................................94
Kunst om ideeën en waarden uit te drukken...............................................................................................................................94
Kunst om machtsverhoudingen uit te drukken (propaganda).....................................................................................................95
Kunst om kritiek te geven.............................................................................................................................................................95
Kunst en de historische context............................................................................................................................................................95
Kunst en kunststromingen................................................................................................................................................................95
Prehistorische kunststroming.......................................................................................................................................................95
Romaanse bouwkunst...................................................................................................................................................................95
Gotiek............................................................................................................................................................................................96
Renaissance...................................................................................................................................................................................96
Barok.............................................................................................................................................................................................97
Classicisme....................................................................................................................................................................................97
Romantiek.....................................................................................................................................................................................97
Realisme........................................................................................................................................................................................98
Impressionisme.............................................................................................................................................................................98
Art nouveau..................................................................................................................................................................................98
Expressionisme.............................................................................................................................................................................99
Kubisme.........................................................................................................................................................................................99
Surrealisme...................................................................................................................................................................................99
Pop art.........................................................................................................................................................................................100
Conceptuele kunst......................................................................................................................................................................100
Graffiti.........................................................................................................................................................................................100
Postmodernisme.........................................................................................................................................................................101
Kunst en wereldbeeld.....................................................................................................................................................................101
Religieus wereldbeeld.................................................................................................................................................................102
Humanistisch wereldbeeld.........................................................................................................................................................102
Romantisch wereldbeeld............................................................................................................................................................102
Postmodern wereldbeeld...........................................................................................................................................................102
Kunst en de kunstkritische context.....................................................................................................................................................103
Normatieve theorieën over kunst...................................................................................................................................................103
Mimesistheorie...........................................................................................................................................................................103
Expressietheorie.........................................................................................................................................................................103
Formele theorie..........................................................................................................................................................................103
Institutionele theorie..................................................................................................................................................................103
Kunstkritische analyse.....................................................................................................................................................................103

6

,Kunst en de culturele context..............................................................................................................................................................104
De beïnvloeding van Westerse en niet-Westerse kunst.................................................................................................................104
Invloed van Arabische kunst op Westerse cultuur (Moorse bouwkunst in Spanje)..................................................................104
Invloed van de Oosterse cultuur op Westerse cultuur (japonisme)...........................................................................................104
Invloed van de Afrikaanse cultuur op de Westerse cultuur (Jazz).............................................................................................104
Invloed van de Oceanische cultuur op de Westerse cultuur (Gauguin).....................................................................................104
Filmpjes................................................................................................................................................................................................105
Bibliografie...........................................................................................................................................................................................106
Algemene tips......................................................................................................................................................................................106
Verloop examen...................................................................................................................................................................................106
Examenvragen....................................................................................................................................................................................106
2015.................................................................................................................................................................................................107
2020.................................................................................................................................................................................................107
2021.................................................................................................................................................................................................111
2023.................................................................................................................................................................................................112
Eindwoord............................................................................................................................................................................................113




VOORWOORD


7

,Dit is een samenvatting voor de examencommissie voor het vak cultuurwetenschappen in de 3 e graad ASO. Het is opgesteld met
behulp van de vakfiche van de examencommissie voor 2024 en 2025:

https://app.akov.be/pls/pakov/f?
p=EXCO_PUBLIC:1000::::1000:P1000_VAKFICHE_ID,P1000_VAK_ID,P1000_VAKFICHE_VERSIE_NOI_ID,P1000_GELDIGHEID_ID:72,8
32,74,2795

Aangezien er een nieuw leerstofoverzicht komt, is deze samenvatting dus nog geldig tot september 2025. Zodra de
examencommissie een leerstofoverzicht publiceert, werk ik aan een nieuwe samenvatting. Dit zal ik proberen in hetzelfde
document te doen, zodat er geen extra kosten in rekening moeten worden gebracht voor de mensen die hun examen na
september 2025 willen doen. Echter weet ik niet hoe veel werk dit zal kosten, dus kan ik niet met zekerheid zeggen dat ik een
samenvatting klaar heb in september 2025.

Je zal zien dat deze samenvatting soms wat meer op een cursus lijkt aangezien ik het nodig vond oom bij bepaalde onderwerpen
wat meer informatie te geven aangezien het moeilijk te begrijpen is alleen van een samenvatting.

STUDIERICHTINGEN

Voor de 3e graad ASO humane wetenschappen dus:

 Humane wetenschappen

Deze samenvatting kan ook gebruikt worden voor andere schoolinstituten dan de examencommissie aangezien de vakfiches van
de examencommissie opgesteld zijn aan de hand van de eindtermen van het secundair onderwijs in Vlaanderen voor
cultuurwetenschappen (http://eindtermen.vlaanderen.be/secundair-onderwijs/derde-graad/aso /eindtermen.htm ). Indien je dit
daarvoor zou willen gebruiken, raad ik je aan om wel even te kijken naar de inhoudstafel om zeker te zijn dat je alle informatie
hebt.

ALGEMENE VOORWAARDEN

Deze samenvatting mag niet verspreid worden aan mensen die niet tot het gezin behoren. Dit is auteursrechtelijk beschermd en
als dit verspreid wordt, ben ik genoodzaakt om acties te ondernemen.

STRUCTUUR SAMENVATTING

Ik heb in de inhoudstafel elk onderwerp gezet dat ik bespreek, maar dit zijn eigenlijk gewoon de onderwerpen van de vakfiche. Ik
wou hier toch nog even een kleine uitleg geven zodat je er makkelijker mee kan werken. Je zal zien dat de titel altijd een lijntje
boven zich heeft. Op het einde van de samenvatting vind je links naar filmpjes op youtube, daar heb ik geprobeerd een aantal
nuttige video’s bij te zetten. Daarna heb ik vorige examenvragen en tips gegeven zodat je zo veel mogelijk weet hoe alles gebeurt
zodat je zo min mogelijk stress hebt. Veel succes!

DIGITALISERING

Ik probeer mijn samenvattingen zo makkelijk mogelijk te maken om te gebruiken. Sommige mensen drukken ze af om zo bepaalde
zaken te kunnen markeren of andere bedoelingen wat ik totaal begrijp. Toch snap ik ook dat er steeds meer nood is aan
digitalisering en om die reden heb ik een inhoudstafel waarop je kan klikken om naar een bepaald onderdeel te gaan. Sommigen
waren zich daar niet van bewust dus daarom dat ik het even zeg zodat je dit kan gebruiken als je daar de behoefte voor hebt

ACTUEEL?

Bij het vak cultuurwetenschappen moet je een aantal politiekers kennen (bijvoorbeeld ministers of partijvoorzitters). Deze namen
kunnen echter elk jaar verschillen. Ik probeer dit zo snel mogelijk bij te werken en momenteel is het recent voor 2024. Echter, als
er ineens iets plots verandert, kan het zijn dat dit ‘fout’ in de samenvatting kan staan. Ik heb daarom bij elke


8

, partijvoorzitter/minister die kan veranderen een kleine waarschuwing in gele fluo gezet: zoals dit. Er staat daar dan voor welke
datum dit geldig is zodat je zeker weet of het wel actueel is. DOOR DE RECENTE VERKIEZINGEN EN PARTIJFORMATIES IS ER DUS
NOG EVEN WEL WAT ONZEKERHEID EN KAN INFORMATIE DUS SNEL VERANDEREN!

WAT VIND JE VAN DE SAMENVATTING?

Ik vind het altijd leuk om feedback te krijgen. Ik steek hier veel moeite in en ik hoop dat ik op deze manier zo veel mogelijk
mensen kan laten slagen voor hun examen. Om die reden zou ik je willen vragen om een beoordeling achter te laten. Dat zou echt
veel voor mij betekenen 😊. Moest je toch nog opmerkingen hebben over hoe het beter kan, mag je altijd iets laten weten in een
berichtje. Verder wens ik je nog veel succes met je examen en moesten er vragen zijn, aarzel dan niet om contact op te nemen!
😊

BRONNEN

Voor deze samenvatting te maken heb ik volgende bronnen gebruikt:

 Socius: averbode
 De taal van de kunst: De Boeck
 Code: De Boeck
 Internet (ik heb wel alle informatie hiervan geverifieerd)
 Een heel goede site is wel www.dekrachtvanjestem.be
 België voor beginners- Johan Vande Lanotte




COMMUNICATIE IN DE SAMENLEVING
9

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

√  	Verzekerd van kwaliteit door reviews

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper morgan094. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €18,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 73243 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€18,49  44x  verkocht
  • (22)
  Kopen