Samenvatting
Samenvatting Belgisch Publiekrecht
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Volledige samenvatting Belgisch Publiekrecht (professor T. Moonen) Zowel notities als cursus
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 96 pagina's
Voorbeeld 4 van de 96 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
BELGISCH PUBLIEKRECHTVOORAF: RECHT EN BELGISCH PUBLIEKRECHT
Zonder rechten zouden we in een wereld vol chaos leven en zou het mensenleven weinig voorstellen.
Recht is een onderdeel van de maatschappij en weerspiegelt deze maatschappij ook. Het is een manier om de
maatschappij te vatten door er orde en voorspelbaarheid in te brengen.
Niet alle regels zijn rechtsregels er bestaan ook morele, religieuze of filosofische regels.
Rechtsregels
= Dit zijn regels die afkomstig zijn van de overheid. De overheid kan je verplichten de regels na ge leven, desnoods
door bepaalde vormen van dwang of sancties.
Slagen en verwondingen zijn bij wet verboden, maar wij vinden dit ook vanzelfsprekend dat dit niet mag.
à OVERLAPPING tussen rechtsregels en morele regels
Definitie recht
= een rationeel opgebouwd (= over nagedacht) geheel van door de overheid uitgevaardigde en via sancties
afdwingbare normen die dienen tot organisatie, handhaving of herstel van de openbare orde. Het recht is dus
ook een systeem dat beroep doet op een eigen begrippenkader.
2 grote groepen:
- Publiekrecht
o Regelt de situatie van de overheid en de relaties tussen de overheid en de burger
o Fiscaalrecht
§ Belastingen
o Strafrecht
o Arbeidsrecht
§ Maatschappelijk gevoelig
§ Minimumloon
§ Veel door overheid opgelegd
- Privaatrecht
o Beheerst de situatie van en de relaties tussen particuliere (rechts)personen
o Verbintenissenrecht
o Familierecht
o Zakenrecht
Onderscheid niet altijd even makkelijk…
Arbeidsrecht:
- Regelt de verhouding tussen individuele burgers onderling (WG & WN) = Privaat
- Overheid komt soms op dwingende wijze tussen = Publiek
Belgisch publiekrecht
= De verzameling van rechtsregels die de organisatie en de werking van en de verhoudingen tussen de
Belgische overheden bepalen en de rechtsverhouding van de Belgische overheden met de burger bepalen.
1
,VRAAGSTUK: Wat als je links rijdt en tegen een andere auto rijdt?
Het schaden van een verkeersregel behoort tot het publiekrecht nl. strafrecht voor links rijden en door tegen
een tegenligger te rijden behoort tot het privaatrecht: er is schade dus er moet een boete betaald worden.
DEEL I: BELGIË EN ZIJN BURGERS
DE BELGISCHE STAAT
Staat van de persoon
= De kenmerken die de positie van een mens in de samenleving juridisch afbakenen.
Staat
= rechtssubject dat specifieke kenmerken heeft waarbij verwezen wordt naar artikel 1 van het Verdrag van
Montevideo
= een basisentiteit waarbinnen het nationale publiekrecht vorm krijgt.
Internationaal recht
= Wat zich buiten een staat afspeelt, dit is in een zaak van de internationale betrekkingen, dat tot stand komt
door handelingen van of tussen landen.
Constitutieve bestanddelen staat
1. Een permanente bevolking
a. Onderdanen van de staat: nationaliteit van de staat
b. Staat kan ook gezag uitvoeren over mensen die de nationaliteit niet hebben vb. op reis
2. Een afgebakend gebied
a. Territorium behoort tot één staat à rechtszekerheid en gelijkheid onder staten
b. Grondgebied staat bestaat uit:
i. Ondergrond en binnenwateren
ii. Indien kuststaat: territoriale zee
1. Tot max 12 zeemijl vanaf de laagwaterlijn
2. Onderworpen aan internationale verdragen
iii. Internationaalrecht regelt ook dat een staat bepaalde rechten kan uitoefenen in:
1. Exclusieve economische zone
a. Gebied tot maximaal 20 zeemijl
2. Continentaal plat
a. De zeebodem en ondergrond waar zich nog geen sterk
toenemende daling van de bodem voordoet
iv. Luchtruim
1. Gebied boven de landoppervlakte en de territoriale zee
2. Onderworpen aan internationale verdragen
c. OPGELET: veranderlijk
d. 2017: Grondruil met Nederland
i. Eilandje in Maes (België) dat enkel via een brug in Nederland bereikt kon worden.
Drugsdealers maakten gebruik van dit eilandje, maar ze konden enkel door België
gearresteerd worden, omdat het officieel in België lag. Door deze reden is het
eilandje bij Nederland toegevoegd.
e. Zuidpool behoort tot geen enkele staat
i. Verdragen of internationaal gewoonrecht
2
, f. Maan à aparte vragen
3. Een overheid
a. Wetten maken, besturen en recht spreken
b. Democratisch of dictatuur
c. = entiteit
d. Uitoefening van bepaalde taken à legitimering
e. Democratisch: vrije keuze van de bestuurden
f. Andere staten: afwijkende legitimeringen
i. Vb andere politieke of religieuze ideologieën
4. Internationale erkenning?
a. Erkenning à rechtsbetrekkingen met elkaar
b. Niet verplicht
c. Erkenning = declaratieve handeling
d. Niet erkent? Internationaal recht blijft gelden
e. Een staat kan beslissen om de diplomatieke betrekkingen met een andere staat te
onderbreken
f. Men erkent staten, geen regeringen
g. Het kan bijvoorbeeld zijn dat er tijdens een burgeroorlog twee groeperingen zijn en dat
andere staten een keuze moeten maken over met welke van de groeperingen ze zullen
handelen als vertegenwoordiger van die staat = GEOPOLITIEKE KEUZE
Internationale herkenning is een moeilijk gegeven enkele voorbeelden hiervan zijn:
- De internationale herkenning van Kosovo
o Spaanse overheid bang dat de erkenning van Kosovo als staat tot verlies van territoria
(Catalonië) zou leiden?
- De internationale herkenning van Palestina
o Erkenning van Palestina kan alles politiek instabiel maken
Definitie: erkenning
= de rechtshandeling waarbij een andere staat het bestaan van een (nieuwe) staat bevestigt Hierdoor verwerft
de staat in de ogen van de bestaande staat internationale rechtspersoonlijkheid.
Een staat zal via zijn overheid ook betrekkingen met andere staten kunnen aangaan. De manier waarop, wordt
geregeld in het diplomatiek recht.
Definitie: vrije keuze van de bestuurden
= De bevolking aanvaardt het gezag van de overheid, omdat zij daaraan deelnemen.
Definitie geopolitieke keuze:
= Het kan bijvoorbeeld zijn dat er tijdens een burgeroorlog twee groeperingen zijn en dat andere staten een
keuze moeten maken over met welke van de groeperingen ze zullen handelen als vertegenwoordiger van die
staat. Kan sterk beïnvloed worden door de omstandigheden en het kan leiden tot complexe internationale
relaties.
3
, HOE KAN EEN STAAT ONTSTAAN?
- Secessie
= Hierbij scheidt een bepaalde bevolking zich met een bepaald grondgebied af van een bestaande
staat en richt een eigen overheid in.
- Fusie
= Afzonderlijke staten die samen één nieuwe staat oprichten
- Dismembratio
= één staat die uiteenvalt in verschillende staten
- Wanneer een staat wordt geannexeerd door een andere staat stopt die staat met bestaan.
- Basis ontstaan staat: constitutief juridisch optreden (intern)
o Politiek-historische feiten
Kenmerken van een staat
Rechtspersoonlijkheid:
- Intern: optreden binnen staat
o Belastingen heffen
- Extern: optreden tegenover andere staten
o Verdragen sluiten
- Rechtssubject naar internationaal recht
- De staat wordt in het rechtsverkeer als een afzonderlijk bestaande entiteit beschouwd wordt
- Ons land aangeduid als “Koninkrijk België”
o Hierdoor interactie met andere staten
- Kan beslissingen nemen die juridisch kracht hebben
Soevereiniteit (= onafhankelijkheid)
- Intern: staat recht om zijn eigen rechtsordening (wetgeving, instellingen,..) te bepalen.
- Extern: staat recht om ongestoord te functioneren, zonder inmenging van andere staten
- Belangrijkste element van de internationale rechtsorde
- Wordt erkend in het Handvest van de Verenige Naties
- 21ste eeuw: relativering:
o Staten kunnen soevereiniteit overdragen aan supranationale instellingen (vb EU)
o Gevolg: rechtsregels EU voorrang
- Staten kunnen soevereiniteit ook toewijzen aan het opzetten van federale structuren
Internationale immuniteit
- Verwant met soevereiniteit
- Staten zijn gelijk dus de ene mag de andere niet controleren
- Rechtscolleges van een vreemde staat mogen zich niet uitspreken over de rechtshandelingen van de
staat bij de uitoefening van soeverein staatsgezag (acta jure imperii)
- Rechtscolleges mogen zich wel uitspreken als het over handelingen buiten die context zijn (acta jure
gestionis)
Acta jure imperii
= internationaal recht, overheidshandelingen
4
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Focus op de essentie
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ShauniChristiaens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen