JONGEREN EN WELZIJN
H1: LEERLINGENBEGELEIDING OP SCHOOL
Het uiteindelijke doel van elke school
= jongeren optimale ontplooiingskansen garanderen zodat zij op een volwaardige manier kunnen
deelnemen aan de SLV.
De opdrachten voor het onderwijs veranderen doorheen de tijd.
à Taken waarvan de MPY verwacht dat het onderwijzend personeel ze ten harte neemt.
à Aantal zorgtaken neemt toe (meer spanning arbeid – gezin, complexere SLV,…)
De zorg voor leerlingen maakt integraal deel uit van het onderwijs- en opvoedingsgebeuren.
Goed onderwijs = zorgbreed.
In het zorgbeleid = de rol van de leraar staat centraal.
De begeleiding van leerlingen door de leraren moeten ingebed zijn in de globale aanpak op het niveau van
de school, waarin een zorgbeleid herkenbaar aanwezig is.
Scholen in het SO hebben een relatief grote autonomie in de wijze waarop ze hun zorgwerking organiseren,
toch kent een goed zorgbeleid een aantal algemene kenmerken.
1. GEÏNTEGREERDE LEERLINGENBEGELEIDING
Het VVKSO definieert zorg als…
‘alle initiatieven die het welbevinden van alle schoolbetrokkenen verhogen + maximale ontwikkelingskansen
creëren voor alle lln.’
à Zorg heeft ook veel te maken met activiteiten die zich dagdagelijks in een school afspelen.
Onderwijs heeft te maken met…
- Samenleven (alle schoolbetrokkenen)
- Zich goed voelen (welbevinden)
- Iets graag doen
- Gelijke kansen (alle lln)
Leerlingenbegeleiding werd vroeger gezien als het begeleiden van zorgleerlingen + situeerde zich op het
‘blussen van brandjes’.
= GEÏSOLEERDE LEERLINGENBEGELEIDING.
Door MPY en onderwijskundige evoluties volstond deze invulling van het concept leerlingenbegeleiding niet
meer.
GEÏNTEGREERDE LEERLINGENBEGELEIDING = het geheel van activiteiten die vanuit de school ondernomen
worden teneinde jongeren te begeleiden in hun persoonlijke, sociale en culturele ontplooiing.
Febe De Winne -1-
,Jongeren en Welzijn 2019-2020
A. GEDEELDE VERANTWOORDELIJKHEID
GEÏNTEGREERDE ZORG
= alle leraren zijn betrokken in de zorgverlening aan lln + deze begeleiding is geïntegreerd in hun
pedagogische + onderwijskundige context.
Elke leerkracht = een begeleider + elk teamlid heeft een aandeel + verantwoordelijkheid in het begeleiden
van leerlingen.
B. TEN AANZIEN VAN ELKE LEERLING
Leerlingenbegeleiding richt zich naar elke leerling.
= alle activiteiten die de school organiseert om haar lln te begeleiden in hun persoonlijke, sociale en culturele
ontplooiing.
à beperkt zich niet tot individuele lln die problemen hebben, maar gaat uit van een zo breed mogelijke zorg
voor alle leerlingen.
Begeleiden naar emancipatie = er wordt niet gestreefd naar het voorkomen van problemen; we willen de
factoren trachten te bevorderen die een gunstige ontplooiing in de hand werken.
C. TEN AANZIEN VAN DE GEHELE PERSOON
VLOR (1998) accentueert dat…
Leerlingenbegeleiding niet enkel gericht mag zijn op het school-functioneel maken van lln maar aangevuld
moet worden met het bevorderen van persoonlijke, sociale en culturele ontplooiing van jongeren.
Leerlingenbegeleiding richt zich op twee zaken: het begeleiden in…
- Leerling zijn
= leerproblemen opvangen, lln zelfstandig taken leren aanpakken (leren leren), aandacht hebben
voor kiezen en onderwijsloopbaanbegeleiding (leren kiezen) …
- Jongere zijn
= persoonlijke en socio-economische problemen (leren leven), hulp in crisismomenten, het
opstarten van een llnraad…
Geïntegreerde llnbegeleiding richt zich tot de gehele persoon vd jongere
à leren en welzijn = met elkaar betrokken.
D. BINNEN VERSCHILLENDE TIJDSPERSPECTIEVEN
Geïntegreerde leerlingenbegeleiding heeft een preventief en een curatief tijdsperspectief:
o PREVENTIEVE BEGELEIDING
= Wat kan er gedaan worden om te voorkomen dat jongeren bepaalde problemen krijgen?
o CURATIEVE BEGELEIDING
= treedt pas op wanneer er problemen zijn.
Febe De Winne -2-
,Jongeren en Welzijn 2019-2020
Begeleiding kan… zijn
- Offensief = nieuwe gedragswegen aanreiken.
- Defensief = bepaalde gedragsmogelijkheden inperken.
2. DOMEINEN VAN LEERLINGENBEGELEIDING
We onderscheiden vier begeleidingsdomeinen.
Deze domeinen specifiëren geen concrete activiteiten of voorzieningen die een school moet organiseren.
= een school is vrij om hieraan aanvulling te geven.
A. LEREN EN STUDEREN (LEREN LEREN)
Het is niet de leerstof die de leerlingen de das omdoet, maar de manier waarop ze met de leerstof omgaan.
à vaak wordt het ‘leren leren’ vergeten.
Een goede lln = informatie verwerven, verwerken en toepassen in verschillende situaties + kan zichzelf
motiveren, heeft zicht op eigen leerprocessen en kan deze ook bijsturen.
Studiebegeleiding moet zich richten op het ondersteunen + ontwikkelen van goede cognitieve, affectieve en
metacognitieve strategieën.
B. PSYCHISCHE EN SOCIALE FUNCTIONEREN (LEREN LEVEN)
De persoonlijke begeleiding richt zich op de sociaal-emotionele + persoonlijkheidsontwikkeling van de
jongere.
Het proces van volwassen worden = complex gegeven voor jongeren.
Als leerkracht moet je aandachtig zijn voor eventuele problemen in het school- en thuismilieu van de jongere.
C. PREVENTIEVE GEZONDHEIDSZORG (LEREN LEVEN)
Preventieve gezondheidszorg heeft…
- Een preventief karakter (= preventieve begeleiding)
= we informeren de leerlingen over een gezonde leefstijl.
à focus op voorkomen.
- Een curatief karakter (= curatieve begeleiding)
= we spelen in op situaties waar de gezondheid in gedrag komt.
à focus op behandelen en genezen.
D. ONDERWIJSLOOPBAAN (LEREN KIEZEN)
Meer aandacht voor het begeleiden van lln in de keuzes die ze maken.
- Focus op “wat” ze willen + “hoe” ze keuzes maken.
Er is een verband tss de manier waarop leerlingen hun keuze maken - het succesvol realiseren van hun
gemaakte keuze.
Kerntaak van onderwijs = jongeren wapenen met keuzevaardigheden.
Leerkrachten spelen hierin een belangrijke rol.
Febe De Winne -3-
, Jongeren en Welzijn 2019-2020
3. HET DECREET LEERLINGENBEGELEIDING
1 vd redenen die tot een nieuw decreet leerlingenbegeleiding heeft geleid
= de onduidelijke rol- en taakverdeling ten aanzien vd verschillende aspecten vd leerlingenbegeleiding.
à geldt vanaf 1 sept 2018
DOEL? De rolverdeling tussen het schoolteam, het Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB) en de
Pedagogische Begeleidingsdienst (PBD) scherper stellen + hun samenwerking intensiever maken.
A. ROL VAN DE SCHOOL
De leerling = centraal
De school = eerste actor binnen de leerlingenbegeleiding
- Neemt de schoolinterne leerlingenbegeleiding op zich.
Het schoolteam moet een kwaliteitsvol, geïntegreerd beleid rond leerlingenbegeleiding uitwerken.
Hierin moeten de verschillende domeinen aanbod komen + bijzondere aandacht naar MPY kwetsbare
groepen gaan.
Leerlingenbegeleiding wordt een erkenningsvoorwaarde.
= Een school moet kunnen aantonen dat ze voldoende leerlingenbegeleiding aanbieden om erkend te
worden als school + om dus officiële studiebewijzen te kunnen uitreiken en subsidies te krijgen van de
Vlaamse overheid.
Scholen moeten samenwerkingsafspraken maken met het CLB.
à liggen vast voor onbepaalde duur, maar worden geëvalueerd en eventueel bijgestuurd.
Elke school moet een contactpersoon voor leerlingenbegeleiding aanwijzen.
De functie van leerlingenbegeleider gaat in het SO naar een leraar of opvoeder.
Deze staat er niet alleen voor:
het hele schoolteam is verantwoordelijk om het beleid leerlingenbegeleiding in te vullen.
B. ROL VAN HET CLB
De school werkt samen met een CLB: op initiatief van de school worden samenwerkingsafspraken gemaakt
met het CLB dat zelf ook een aantal verantwoordelijkheden heeft.
Centrum voor leerlingenbegeleiding = CLB
= een door de overheid gefinancieerde dienst waarop lln, ouders, lkr,.. beroep kunnen doen voor info, hulp
en begeleiding.
Bewaakt het welbevinden vd lln.
Belangrijke rol bij contacten tss lln – ouders – de school.
Begeleidig CLB?
= VRAAGGESTUURD
Afgestemd op vragen/behoeften van de cliënt.
à Functie als draaischijf tss school – bredere jeugdzorg – jeugdwerking (= hulpverlening + preventie)
Febe De Winne -4-
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Febedw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.