Religie, zingeving en levensbeschouwing 1 2019-2020
RELIGIE, ZINGEVING EN LEVENSBESCHOUWING 1
DEEL 1: IDENTITEIT – LEVENSBESCHOUWELIJKE IDENTITEIT
Onze samenleving = multicultureel.
Onze samenleving bevat bevolkingsgroepen van diverse oorsprong en afstamming met
verschillende cultuurtradities. Het zijn niet enkel de etnische en culturele minderheden.
Onze samenleving = pluralistisch.
Verschillende + sterk uiteenlopende levensvisies en belangen kunnen en mogen naast
elkaar bestaan + krijgen het recht geuit en gehoord te worden.
Onderwijs gaat niet enkel over de kennisoverdracht, maar vormt mee de identiteit van jongeren.
Leerlingen zijn op zoek naar hun eigen identiteit + hun levensbeschouwelijke identiteit.
Het is een belangrijke competentie voor elke leerkracht om te leren omgaan met de diversiteit die
zich aandient in de concrete realiteit van de school.
Leerkrachten = een belangrijke richtingsaanwijzer zijn in het leven van jongeren die op zoek zijn
naar zichzelf.
H2: EEN GEÏNTEGREERDE VISIE OP LERAAR ZIJN: DE IDENTITEITSDRIEHOEK BINNEN RZL
1. EEN GEÏNTEGREERDE VISIE OP LERAAR ZIJN
Er is een debat tussen…
- De aanhangers van de filosofische, sociale stroming (= de liberalen)
De leraar wordt als individu vooropgesteld.
- De aanhangers van het communitarisme:
Leraren leven in schoolgemeenschappen waar gemeenschappelijke waarden gelden.
In onze visie: de leraar als relatiewezen centraal.
Iedere leraar staat in relatie met zichzelf als persoon, als professional en als lid van de school en de
samenleving.
Deze geïntegreerde visie wordt weergegeven in de vorm van een identiteitsdriehoek:
Geeft de wisselwerking tussen de persoonlijke, professionele en institutionele identiteit weer.
Elke leraar geeft op zijn eigen manier gestalte aan zijn persoonlijkheid, professionaliteit en de
identiteit van de school.
Deze identiteiten beïnvloeden elkaar, maar vallen niet samen. Als ze in verhouding zijn, spreken
we van een ‘geïntegreerd’ leraar-zijn.
Febe De Winne 1
,Religie, zingeving en levensbeschouwing 1 2019-2020
2. PERSOONLIJKE, PROFESSIONELE EN INSTITUTIONELE IDENTITEIT
De persoonlijke identiteit
Wordt bepaald door de biografie/levensgeschiedenis + hiermee samenhangend de
levensbeschouwelijke identiteit van de leraar.
De levensbeschouwing speelt een belangrijke rol in het maken van keuzes in het professioneel
handel of in verband met de schoolidentiteit.
De professionele identiteit
Gaat over de competenties waarover de leraar beschikt en de manier waarop de leraar hiermee
omgaat.
Leraarschap gaat over het ‘van waaruit en waartoe’ leraren doen wat ze doen.
De institutionele identiteit
Gaat over de schoolidentiteit en op welke manier levensbeschouwing hier een plaats krijgt.
Naargelang de persoonlijke en professionele identiteit zullen leraren zich meer of minder goed
thuis voelen binnen een bepaalde schoolidentiteit.
H3: ONTWIKKELEN VAN PERSOONLIJKE LEVENSBESCHOUWELIJKE IDENTITEIT
1. IDENTITEITSONTWIKKELING BINNEN 3 BESTAANSCONDITIES VOLGENS TJEU VAN
KNIPPENBERG
Erikson beschrijft 4 belangrijke aspecten binnen de identiteitsontwikkeling:
- Identiteit veronderstelt een gevoel van continuïteit en samenhang:
Ondanks alle veranderingen blijf ik één en dezelfde persoon.
- Er is sprake van wederzijdsheid:
Onze eigen identiteitsbeleving klopt met hoe anderen ons zien en ervaren.
- Iemand met een stevig identiteitsbesef aanvaardt zichzelf zoals hij is.
Er is sprake van zelfaccepatie.
- Idealen geven aan het identiteitsbesef een toekomstperspectief.
De identiteitsvorming van mensen gebeurt niet in het luchtledige, maar in een concrete
context/tijd.
Tjeu van Knippenberg verbindt onze identiteitsvorming met drie bestaanscondities:
- DE TIJDSLIJN:
Mijn identiteit ontwikkelt zich in een bepaald tijdskader.
- DE RUIMTELIJN:
Mijn identiteit ontwikkelt zich binnen een bepaalde context bepaald door de ruimte + door
de mensen met wie ik leef.
- DE ZINGEVINGSLIJN (VERHAALLIJN/TRANSCENDENTIELIJN):
Febe De Winne 2
, Religie, zingeving en levensbeschouwing 1 2019-2020
Mijn identiteit ontwikkelt zich binnen een zingevend kader dat tijd en ruimte overstijgt en
wordt doorgegeven via verhaal, waarden, normen.
Deze driebestaanscondities verbindt hij met drie vragen:
o Wanneer ben ik? Welke impact hebbe verleden, heden en toekomst op wie ik ben?
o Waar en met wie ben ik? Hoe verhoud ik mij tot mijn omgeving: mijn land, cultuur, familie…?
o Van waaruit en waartoe leef ik? Met welke verhalen werd ik opgevoed en welke verhalen
geven mijn leven zin? Hoe plaats ik mezelf binnen dit verhaal?
2. ONDERSCHEID TUSSEN LEVENSWEG EN LEVENSVERHAAL
A. LEVENSWEG: TIJD- EN RUIMTELIJN
De levensweg biedt een antwoord op de eerste twee vragen. Je wordt geboren op een bepaald
moment, op een bepaalde plaats.
Hiermee start de levensweg van elke mens.
De levensweg kent ook een einde: de mens sterft op een bepaald moment, op een bepaalde
plaats. De levensweg = het traject dat je aflegt tussen geboorte en dood.
B. HET LEVENSVERHAAL
Op de vraag ‘wie ben je’ kan je niet zomaar een antwoord geven.
Het antwoord ligt in het verhaal dat je vertelt. Soms is het een verhaal waaruit ‘zin’ blijkt, en dat
zin geeft, ook aan anderen, soms is het verhaal onaf, omdat er nog te veel vragen zijn,
onverwerkte ervaringen.
De mogelijkheid ons levensverhaal op te bouwen en door te geven onderscheidt ons van dieren.
We zouden kunnen stellen dat identiteit een narratieve identiteit is, die zich kenmerkt door het
vertellen van (levens)verhalen.
Paul Ricoeur is van mening dat het vormen van een persoonlijke identiteit bestaat uit het vertellen
van verhalen.
Febe De Winne 3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Febedw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.