SOCIALE WETGEVING – POWERPOINTS
INLEIDING
WAT IS SOCIAAL RECHT?
Sociaal recht =
o arbeidsrecht
o socialezekerheidsrecht (SZ-recht)
Arbeidsrecht:
o = privaatrecht
o = verhouding tussen burgers onderling, m.n. ARBEIDsverhouding tussen:
werknemer (WN) en werkgever (WG) = individueel arbeidsrecht
werknemers en werkgever(s) = collectief arbeidsrecht
o = contractsvrijheid, gelijkwaardigheid van contractspartijen
Maar! Nuanceringen: arbeidsrecht bevat veel dwingend recht = rechtsregels waarvan men bij overeenkomst niet
mag afwijken.
Socialezekerheidsrecht:
o = publiekrecht
o = verhouding tussen burger en overheid, m.n. rechten op sociale zekerheid (cf. sociale grondrechten)
die burger kan inroepen/opeisen t.a.v. de overheid (cf. verzorgingsstaat) ingeval van “sociale risico’s”.
o = eenzijdigheid, dominantie van overheid
ONTSTAAN EN BELANG VAN SOCIAAL RECHT
1. Bepaalt de rechten en plichten van de WN t.o.v. de WG
2. Minimum aan vrije tijd voor de werknemers wordt verzekerd
3. Minimum inkomen wordt verzekerd
1. JURIDISCHE TEWERKSTELLINGSVORMEN
Beroepsmatig en tegen betaling activiteiten uitoefenen → juridische gevolgen!
Verschillende manieren verschillende juridische tewerkstellingsvormen (of sociale statuten)
2 onderscheidingscriteria:
o Werk je onder gezag of niet?
o Heb je een arbeidsovereenkomst of ben je statutair?
1
hulpdoc leren zodat je herkent wat terugkomt oef maken adhv document
,1.1 EERSTE ONDERSCHEID: EIGEN BAAS OF NIET? ONDERSCHEID: (JURIDISCH) ELEMENT
GEZAG
werken als zelfstandige
o De zelfstandige:
geen gezag
meerdere klanten; “overeenkomsten van aanneming” → burgerlijk en handelsrecht
(geschillen) WN: arbeidsrecht (geschillen)
door de wetgever als zelfstandigen beschouwd: mensen die winst maken met een nijverheids-,
handels- of landbouwbedrijf; bestuurders van vennootschappen; beoefenaren van vrije
beroepen
o Let wel!:
Sommige beroepen: zowel in dienstverband of als zelfstandige
combinatie mogelijk: cf. zelfstandige in bijberoep
Schijnzelfstandigheid – vermoeden van gezagsrelatie
1.2 TWEEDE ONDERSCHEID: ARBEIDSOVEREENKOMST OF STATUUT?
werken in dienstverband:
o in dienst van een privépersoon (onderneming of natuurlijk persoon):
door een arbeidsovereenkomst; → sociaal recht
werkgever en werknemer/loontrekkende
onderworpen aan Arbeidsovereenkomstenwet (=WAO) 3 juli 1978
verder onderscheid: arbeiders, bedienden, handelsvertegenwoordigers en dienstboden.
o in dienst van de overheid:
via een statuut; (eenzijdig opgelegd en gewijzigd!) → bestuursrecht
Ambtenaren
een benoeming of aanstelling
Let wel: Er bestaat ook contractueel overheidspersoneel:
o Uitzonderlijk
o arbeidsovereenkomst: onderworpen aan WAO!
2
hulpdoc leren zodat je herkent wat terugkomt oef maken adhv document
,2. AAN DE SLAG!
2.1 AMBTENAAR – ZELFSTANDIGE – WERKNEMER
2.1.1 STARTEN ALS ZELFSTANDIGE
Inschrijving bij KBO via ondernemingsloket: ondernemingsnummer
Sociaal statuut zelfstandige?
o Inschrijving bij sociaal verzekeringsfonds of Nationale Hulpkas SVZ;
o Inschrijving bij ziekenfonds of Nationale Hulpkas ZIV
Personeel? Inschrijving als werkgever bij RSZ
Inschrijving als werkzoekende: VDAB: belang? (beroepsinschakelings- of werkloosheidsuitkering) Kan online:
Solliciteren (zie volgende slides)
Aanwerving (zie volgende slides)
2.2 DE AANWERVING
Sollicitatie- en selectieprocedure = “precontractuele” fase
werkgever en werknemer: een aantal regels in acht nemen:
Cao’s nr. 38 tot 38sexies aantal basisspelregels
2.2.1 REGELS VOOR DE WG:
Géén fictieve arbeidsplaatsen
De sollicitant voldoende informatie verschaffen i.v.m. de arbeidsplaats
Verbod op discriminerende behandeling
cf. de federale antidiscriminatiewetten van 2007 + het Vlaamse anti-discriminatiedecreten van 2002 en 2008.
respect voor de persoonlijke levenssfeer van de sollicitant
cf. “Relevantiecriterium” Idem voor medische onderzoeken < > soms nochtans verplicht
Alle inlichtingen met betrekking tot de sollicitant vertrouwelijk behandelen
Selectiekosten ten laste van de werkgever
verplaatsingskosten voor sollicitant maar zoveel mogelijk beperken
overhandiging eensluitende verklaarde afschriften pas na afloop van de selectieprocedure
stukken en documenten die aan de sollicitatie werden gevoegd, gedurende een redelijke termijn ter beschikking
houden van de sollicitant
productieve praktische proef? Mag indien het niet langer duurt dan nodig, onbezoldigd & slechts toevallig
productief
de selectieprocedure afronden binnen een redelijke termijn
sollicitanten die voldoen aan de functie-eisen maar toch niet aangeworven worden schriftelijk en binnen een
redelijke termijn informeren
verplichte overhandiging bewijsstuk werklozencontrole verplichte vermelding van datum, uur en reden niet-
indienstneming
3
hulpdoc leren zodat je herkent wat terugkomt oef maken adhv document
, 2.2.2 REGELS VOOR DE WERKNEMER
alle inlichtingen vertrouwelijk behandelen
spreekplicht: te goeder trouw meewerken aan de procedure en alle noodzakelijke gegevens over beroeps- &
studieverleden verschaffen
2.3 HET CONTRACT
Hoe ontstaat een arbeidsovereenkomst? Principe: Consensualisme! overeenkomst van zodra
wilsovereenstemming m.b.t.:
o Loon
o Arbeid
o Werken onder gezag
MAAR de contractvrijheid wordt sterk ingeperkt door het dwingende karakter van de WAO!
Vormvereisten? Principe: geen geschrift vereist
o ofwel uitdrukkelijk (mondeling of schriftelijk)
o ofwel stilzwijgend
Bewijs? getuigenbewijs MAAR Geschrift (contract) toch vereist (+ getuigenbewijs dan niet toegelaten!):
o Bij bepaalde overeenkomsten:
Bepaalde duur/ bepaald werk
Studenten- en uitzendarbeid
Deeltijdse arbeid
Vervangingsovereenkomst
o Voor bepaalde bedingen (contractuele afspraken):
Proefbeding (bij studenten- & uitzendarbeid)
Scholingsbeding
Concurrentiebeding
Sinds 2007: elektronische handtekening maar akkoord van beide partijen nodig
3. ARBEIDSOVEREENKOMST
= wederkerige overeenkomst tussen WN en WG, waarbij WG zich ertoe verbindt arbeid te verschaffen en een loon te
betalen, en WN zich ertoe verbindt arbeid te verrichten onder het gezag van de WG
Essentiële kenmerken:
o Arbeid
o Loon
o Gezag
3.1 HET GEZAGSELEMENT
≠ aannemingsovereenkomst: want hier geen gezag een overeenkomst waarbij aannemer van werk zich ertoe
verbindt tegenover de opdrachtgever een bepaalde werkprestatie te leveren op zelfstandige wijze. Er is dus geen
ondergescshiktheid
≠ leerovereenkomst: hier is opleiding essentieel en niet de arbeid
≠ vrijwilligers: geen loon
= onderscheidend criterium met zelfstandige arbeid
= ondergeschiktheid:
o Mogelijkheid om leiding te geven: bevelen over organisatie van de werktijd en het werk
4
hulpdoc leren zodat je herkent wat terugkomt oef maken adhv document
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper thasavanhoucke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.