Hoofdstuk 27: Geld
1. De functies van geld
Geld = iets dat door iedereen aanvaard wordt ter betaling
• Ruilmiddel
Ruilhandel:
o Enkel aankoop als tegelijk ook verkoop
o Koper en verkoper moeten elkaars product wensen
o Op hetzelfde moment
̶ Maar soms wenst de ene partij het ander product niet → oplossing: GELD
“Een middel om goederen en diensten te kopen zonder dat daar een verkoop
tegenover moet staan”
• Rekeneenheid
Ruilhandel: enkel reële grootheden (geiten en broden) en relatieve prijzen (geiten uitgedrukt
in brood en vice versa)
Stel meer dan twee goederen: heel complex…
Oplossing: GELD
̶ “Een monetaire meeteenheid voor het meten van de waarde van goederen,
diensten en activa”
• Spaarmiddel
Bij ruilhandel geiten, stel: de bakker heeft niet meteen honger en wil de geit bewaren
Dode geit bewaart niet zo goed, bederft…
Oplossing: GELD
̶ “Een middel om huidige waarde te bewaren voor de toekomst”
• Kredietmiddel
Bij ruilhandel: stel men wil investeren → kon niet sparen, dan maar handel drijven → duurt
lang → investeringen blijven uit
Oplossing: GELD
̶ “Een middel om waarde tijdelijk uit te lenen aan een ander, meestal tegen
bepaalde vergoeding”
Welke goederen voldoen aan die vier karakteristieken?
1) Oneindig deelbaar (om de prijzen van alle goederen te kunnen uitdrukken)
2) Schaars
3) Waardevast / duurzaam
4) Transporteerbaar
, 2. Goederengeld
• Oorspronkelijk als geld gebruikt: zout, schelpen, kralen, edelstenen, tabak, slaven,…
• Later: edele metalen (koper, goud, zilver) → daalde niet in waarde
o Eerst: metaalwaarde
▪ nominale waarde = intrinsieke waarde (metaalwaarde)
▪ Weegschaal nodig om te betalen → ‘gesjoemel’
Nominale waarde = waarde dat erop staat
Intrinsieke waarde = waarde van het werkelijk materiaal
(v/d edele metalen om de munt te slaan)
Alsmaar meer van elkaar losgekoppeld!
• Later: munten slaan met beeltenis van heerser
o Nominale waarde ≠ intrinsieke waarde (metaalwaarde)
o stempel van de overheid op de munt
o ‘Gesjoemel’ met de intrinsieke waarde van de munt
(sterke greep v/d heerser op geld)
Steeds lager gehalte aan edelmetalen in de munten
̶ Met zelfde hoeveelheid edelmetaal meer uitgaven financieren
̶ Valsmunterij…
̶ De wet van Gresham: verschillende muntstukken (met verschillende intrinsieke
waardes) in omloop in de tijd
Sparen: met muntstukken met hoger % goud of zilver
betalingen: met muntstukken met lager % goud of zilver
“slecht geld verdringt goed geld uit de geldomloop”
Intrinsieke < nominale intrinsieke = nominale
3. Van goederengeld naar papiergeld
• Merk op: hoge transactiekosten…
o Transporten van goud en zilver
o Bewaren van goud en zilver
• Ontstaan papiergeld (intrinsiek geen waarde): verschillende plaatsen
o China 9e E: waarde door keizerlijke beslissing
o Tobacco notes in Virginia en Maryland → “persoon X bezit zoveel tabak”
Betalingen gebeurden veel meer met papieren bewijzen dan door fysiek vervoer v/
tabak (soort papiergeld al)
Tabak fungeerde als geld
o Opgeslagen in grote opslagplaatsen
o Eigenaar van tabak ontving ‘tobacco note’
Verdere loskoppeling nominale en intrinsieke waarde…
Rol voor vertrouwen…
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper krokijntjecvc. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.