Samenvatting voor het vak criminologie uit de opleiding Sociaal Werk. Dit vak komt voor in het derde/laatste jaar binnen de forensische context. Gebaseerd op powerpoint, cursus en notities.
Definitie criminologie: een wetenschap die betrouwbare en precieze kennis wil leveren over
criminaliteit, over mensen die misdaden plegen en over hoe daar op gereageerd kan
worden.
1 ALLEDAAGSE DEFINITIES VAN CRIMINALITEIT
Opvattingen over criminaliteit worden beïnvloed door
- Publiek
o Eigen (alledaagse) ervaringen en achtergronden
o Biografische en sociale ontwikkelingen
- Media
o Boemanconcept: de veronderstelling over misdadigers waarin op irrationele
gronden kenmerken aan hen worden toegeschreven
o Telelensreflex: veel zien van heel weinig zonder context
- Overheidsinstanties en politici
o Via nieuwsbulletins en persconferenties oefenen deze overheidsinstanties
invloed uit
Wat de rol betreft van media, de politici en het publiek introduceerden criminologen het
begrip 'moral panic'.
Moral panic
- elkaar versterkende en disproportionele reacties van media, politici en publiek op
deviante verschijnselen die worden ervaren als bedreigend of zelfs ondermijnend
voor maatschappelijke waarden en belangen
2 NORMATIEVE CRIMINALITEITSDEFINITIES
Misdaaddefinities
Normatieve (traditionele) definities: Reactieve definities:
Criminaliteit is een eigenschap van criminaliteit wordt opgevat als een
bepaalde gedragingen. Het criminele zit eigenschap van een sociale reactie op
hem in het gedrag of in de persoon zelf. welbepaalde gedragingen of welbepaalde
Criminaliteit als een inbreuk op normen. personen. Criminaliteit als een eigenschap
van een sociale reactie op gedragingen of
personen
Conventionele: Kritische: Conventionele: Kritische:
men stelt zich op Men moet zijn of men stelt zich op Men besteedt
het standpunt van haar morele het standpunt van aandacht aan de
de bestaande waarde-oordelen de bestaande ongelijke
gevestigde orde en expliciteren gevestigde orde machtsverhoudingen
men legitimeert en men in de samenleving
de machthebbers legitimeert de
machthebbers
Juridische Labelling
1.1 DE CONVENTIONELE NORMATIEVE MISDAADDEFINITIES
Misdaaddefinitie Inbreuk tegen
Strafrechtelijk Strafrechtsnormen
Eng-strafrechtelijk Strafrechtsnormen
Breed-juridisch Rechtsnormen
Moreel Morele normen
Sociaal Sociale (gedrags)normen
Wij onderscheiden verder een strafrechtelijke, een eng-strafrechtelijke en een breed-
juridische misdaaddefinitie.
1.1.1 DE JURIDISCHE MISDAADDEFINITIES
De verschillende juridische normatieve misdaaddefinities hebben met elkaar gemeen dat zij
bij de omschrijving van criminaliteit verwijzen naar het recht. Criminologie als
misdaadkunde: wetgever, politie, openbaar ministerie en rechter bepalen wat criminaliteit,
misdadigers en sancties zijn. uit de criminaliteitsdefinitie en haar betekenis vloeit de rest
voort: het wetenschappelijk karakter van de criminologie, de methode, de afbakening van
het studieterrein, taak en functies, de rol van de criminoloog...
= afhankelijke positie voor wetenschap, daarom breed-juridisch, moreel, sociaal,
mensenrechten en reactief.
1.1.1.1 De strafrechtelijke misdaaddefinitie
MICHAEL & ADLER
Meest gehanteerde juridische criminaliteitsdefinitie
Criminaliteit is gedrag verboden door het strafrecht
- In een bepaald land, op een bepaald ogenblik
- Meest precieze en minst ambigue definitie
- Geen objectief gegeven, komt tot stand door juridisch politieke
besluitvormingsprocessen
Criminaliteit mag niet gedefinieerd worden in morele of sociale termen als immorele of
antisociale handelingen. De meest precieze en minst ambigue criminaliteitsdefinitie is deze
die criminaliteit omschrijft als gedrag verboden door het strafrecht.
1.1.1.2 De eng-strafrechtelijke misdaaddefinitie
TAPPAN
Kritiek
- Volgens hem is bovenstaande definitie te ruim en te vaag.
Inperking strafrechtelijke definitie – voorwaarden voor criminaliteit
- Met opzet
- Geen verdediging/rechtvaardiging
- Strafrecht overtreden
- Hiervoor gesanctioneerd/bestraft zijn door een strafrechter.= criminologie van de
veroordeling
2
, Discussiepunt: geen veroordeling of verjaring = geen criminaliteit?
1.1.1.3 De breed-juridische misdaaddefinitie
SUTHERLAND
Kritiek
- Volgens hem strafrechtelijke definitie te beperkt
Witteboordencriminaliteit
- Minder eng geformuleerde criminaliteitsdefinitie dan de strafrechtelijke noodzakelijk.
Bestudeert sociaal schadelijke praktijken gepleegd door respectabele personen met
hoge status
Criteria:
- Sociale schadelijkheid
- Juridische sanctie (breder dan SR, vb GAS)
1.1.2 DE MORELE MISDAADDEFINITIES
GAROFALO
Onderneemt zelf een poging om criminaliteit te definiëren vanuit zijn criminologische
wetenschap, waarbij hij deze niet noodzakelijk ontleent aan deze van het strafrecht
Kritiek
- Noemt het de naturalistische misdaaddefinitie
- De notie criminaliteit alle handelingen te omvatten die ten alle tijden en overal als
crimineel worden beschouwd
- Omschreven als het natuurlijk misdrijf
Criminaliteit:
- De kern van de criminaliteit is een gebrek aan morele essentiële zin; meest
frappante immoraliteit, overtredingen van de gemiddelde altruïstische sentimenten
van de beschaafde mensheid
- Gaat ervan uit dat er morele waarden zijn die definitief verworven zijn in menselijke
beschaving (Napolitaanse beschaving!)
Twee basis morele sentimenten:
- Inbreuken tegen het moreel sentiment van medelijden (pitié), dat mensen ervan
weerhoudt anderen fysische pijn te berokkenen, omvatten de levensdelicten,
agressiedelicten, fysische handelingen die tegelijkertijd een fysisch en moreel leed
3
, toebrengen (bv. gijzeling) en handelingen die op een directe wijze een moreel leed
berokkenen (bv. laster en eerroof).
- Inbreuken tegen het moreel sentiment van eerlijkheid (probité), dat mensen ervan
weerhoudt zich met geweld en bedrog zaken toe te eigenen die hen niet
toebehoren, omvatten vermogensdelicten met geweld (bv. diefstal) of met bedrog
(bv. misbruik van vertrouwen) gepleegd en indirecte schendingen van de eigendom
of van persoonlijke burgerrechten (bv. valse getuigenis).
Voorstellen:
- Doodstraf voor psychisch gestoorden die misdrijven plegen
- Opsluiting voor wie enkel kan functioneren in primitieve stammen
- Verplicht herstel voor wie geen altruïstische gevoelens heeft, maar die handelde
onder druk of uitzonderlijke omstandigheden
1.1.3 DE SOCIALE MISDAADDEFINITIES
SELLIN
Kritiek op strafrechtelijke misdaaddefinitie:
- De strafrechtelijke misdaaddefinitie kenmerkt zich door een toevallig, relatief en
variabel karakter; gedragingen die strafrecht verbiedt zijn afhankelijk van kenmerken
en belangen van groepen die hun invloed uitoefenen op strafwetgeving.
- Werkt Socio-formalistische, buiten-juridische definitie uit: kijken naar de intrinsieke
natuur en eigenschappen van de fenomenen die men wil bestuderen en niet door
haar externe gelijkenissen die men kan waarnemen.
Studie van conduct norms: gedragsnormen
- Basis voor ontwikkeling van universele categorieën
- Een individu maakt deel uit van een aantal sociale groepen. In een sociale groep
ontwikkelen zich gedragsnormen. Sociale groepen leggen door gedragsnormen
bepaalde perken op aan de activiteiten van hun leden met het oog op de
bescherming van de sociale waarden van de groep.
- Gedragsnormen zijn dus een universeel verschijnsel.
- De gedragsnormen van het strafrecht worden gewijzigd wanneer de waarden van
dominante groepen evolueren of wanneer de machtsverhoudingen tussen groepen
veranderen.
Ze worden niet bepaald door de specifieke politieke omstandigheden en men vindt
ze niet noodzakelijk terug in wetten. Er zijn dus afwijkingen.
Criminologie bestuderen
- Het bestuderen van abnormaal gedrag, gedrag dat afwijkt van de gedragsnormen
bestuderen ≠ enkel criminaliteit (in SR vastgelegd)
- Afvragen waarom sommige vormen van gedrag wel en andere niet als crimineel
worden behandeld
1.2 DE KRITISCHE NORMATIEVE MISDAADDEFINITIES
HERMAN EN JULIA SCHWENDINGER
Radicale normatieve criminaliteitsdefinitie = mensenrechtendefinitie van criminaliteit
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yolv. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
