- Ziekten met psychische symptomen en/of door psychische oorzaken, die gepaard gaan met
lijden en/of sociaal disfunctioneren
- Psychische symptomen zijn uiting van een stoornis in de psychische functies:
o denken (cognitieve functies): bewustzijn, oriëntatie, waarneming, denken, geheugen
o voelen (affectieve functies): emoties
o doen (conatieve functies): psychomotoriek, motivatie, gericht gedrag
STRESS-KWETSBAARHEIDSMODEL
Serotonine transporter gen (L long, s short): mede bepalend hoe neurotransmissie in serotonine
systeem verloopt
- Meest duidelijke voorbeeld van stress-kwetsbaarheidsmodel
1
, Deborah Saunders
- Volle lijn: s/s (2 korte versies van het serotonine transporter gen)
o Jongeren met duidelijk verband: hoe meer stresserende zaken, hoe meer kans op
depressie, kwetsbaarheid
- l/l (2 lange versies van het serotonine transporter gen)
o Minder kans op depressie, zijn vrij immuun tegen stresserende episodes
- s/l -> ertussen
vb. Prozac --> eerste nieuwe generatie antidepressiva die specifiek op serotonine systeem werkt
Gevolgen waar je een emotionele betekenis aan geeft (linksonder)
Rechtsonder: gevoelsmatige en gedragsmatige reactie.
Snelle en langzame weg, kwestie van milliseconden
- Quick and dirty: affectieve stimulus --> sensoriële banen --> thalamus --> amygdala (zetel van
de angst)
o Affectieve stimulus: direct betekenis aan iets geven! (vb als tragere baan met
hippocampus niet goed werkt, hypoactiviteit prefrontale cortex en hippocampus bij
bepaalde psychiatrische aandoeningen)
o Emotionele, leidt tot directe heftige emotionele reactie in tijden van angst en agressie,
want niet onderdrukt door hippocampus en geheugen
o Vb. borderline patiënt snel kwaad en automutileren
- Leren dmv van autobiografisch geheugen (hippocampus), tragere baan -> demping van
acute, heftige emotionele reactie
Oorzaken stress-kwetsbaarheidsmodel:
- Heritabiliteit
- Epigenetica: mate waarin ons erfelijk materiaal tot expressie komt
2
, Deborah Saunders
o Cortisol: feedbackmechanisme met glucocorticoïdereceptoren in hippocampus: bij
glucose binden --> HPA stilgelegd
o Minder receptoren (vb. na seksueel misbruik) → veel grotere en blijvende productie
cortisol doordat HPA as niet onderdrukt wordt.
o Als veel cortisol: cytotoxisch effect op serotonerge neuronen in hippocampus -->
minder functioneren autobiografisch geheugen (kleinere hippocampus) --> dysfunctie,
quick and dirty, trage baan werkt niet. Directe heftige emotionele reacties zoals
automutilatie
o Amygdala reageert veel sterker op emotionele prikkel bij mensen die seksueel misbruik
hebben doorgemaakt (functionele bevinding)
3
, Deborah Saunders
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dsaunder. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.