Samenvatting
Samenvatting Mediageschiedenis
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting van de cursus en eigen notities gebundeld. Ik zelf ben geslaagd voor dit vak met een 12/20 o.b.v. deze samenvatting.
[Meer zien]Voorbeeld 6 van de 84 pagina's
Voorbeeld 6 van de 84 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
SAMENVATTING MEDIAGESCHIEDENISInhoud
1. Hoofdstuk 1: Inleiding......................................................................................... 5
1.1. Inleiding........................................................................................................ 5
1.2. Doel.............................................................................................................. 5
1.3. Geschiedenis, media, mediageschiedenis....................................................6
1.4. Geschiedenis van mediahistoriografie..........................................................7
1.4.1 Voorlopers............................................................................................... 7
1.4.2 Klassieke benadering.............................................................................. 7
1.4.3 Mediahistoriografie vandaag...................................................................8
1.5 Benaderingen in de mediageschiedenis......................................................10
1.5.1 Liberale benadering.............................................................................. 10
1.5.2 Feministische benadering.....................................................................10
1.5.3 Radicale (kritische) benadering.............................................................11
1.5.4 Technologisch deterministische benadering.........................................11
1.5.5 Andere benaderingen & mengvormen..................................................11
1.6 Slot.............................................................................................................. 11
2. Hoofdstuk 2: Technologie, maatschappij, kennis & macht...............................12
2.1 Inleiding....................................................................................................... 12
2.1 Technologische revoluties, lineariteit & mediageschiedenis.......................14
2.2.1 Tijdslijnen, feiten & revoluties...............................................................14
2.2.2 Brian Winston over de ontwikkeling van mediatechnologie &
maatschappij.................................................................................................. 16
2.2.3 “Long term” technologiedeterministische narratieven.........................16
2.3 Kritiek op technologisch determinisme.......................................................19
2.3.1 Culturalistische kritiek (sociaal-culturele & symbolische dimensie)......19
2.3.2 Politiek-economische factor (case telegrafie)........................................21
2.3.3 Media-archeologische kritiek.................................................................22
2.4 Case boek.................................................................................................... 23
, 2.4.1 Belang................................................................................................... 23
2.4.2 Beknopte geschiedenis: tussen technologie, industriële, socio-
economische & andere factoren....................................................................23
3. Hoofdstuk 3: Politieke ideologie & propaganda................................................25
3.1 Inleiding: over politiek, media & samenleving.............................................25
3.2 Mediatheorieën, geschiedenis & politiek.....................................................26
3.2.1 Autoritaire mediatheorie.......................................................................27
3.2.2 Liberale mediatheorie........................................................................... 28
3.2.3 Sociale verantwoordelijkheidstheorie....................................................29
3.2.4 Sovjet-Communistische mediatheorie...................................................30
3.2.5 Overige mediatheorieën: sociaal-democratische mediatheorie............32
3.3 Propaganda................................................................................................ 33
3.3.1 Inleiding: wat is propaganda?...............................................................33
3.3.2 Typologieën, definities & theorieën.......................................................33
3.3.3 Nazi-Duitsland & propaganda................................................................38
3.3.4 Propaganda vandaag............................................................................ 40
4. Hoofdstuk 4: politieke economie & kranten......................................................40
4.1 Inleiding...................................................................................................... 40
4.4.1 Belang................................................................................................... 40
4.1.2 Perspectieven........................................................................................ 42
4.1.3 Enkele concepten.................................................................................. 43
4.2 Persregimes voor de Belgische onafhankelijkheid.......................................46
4.2.1 Spaanse Nederlanden (1555-1713).......................................................46
4.2.2 Oostenrijkse Nederlanden (1713-1792/4).............................................47
4.2.3 Franse overheersing (1792/4-1814)......................................................47
4.2.4 Koninkrijk der Nederlanden (1814-1830)..............................................47
4.3 19e eeuwse pers in onafhankelijk België.....................................................48
4.3.1 Vrije politieke opiniepers.......................................................................48
4.3.2 Vlaemsch België.................................................................................... 49
, 4.3.3 Opkomst goedkope massakrant (1848-1914).......................................49
4.4 Krantensector tussen 2 wereldoorlogen (1914-1945).................................50
4.4.1 WOI....................................................................................................... 50
4.4.2 Interbellum............................................................................................ 50
4.5 Naoorlogse periode tot oliecrisis (1944-1973).............................................51
4.5.1 Restauratie (1944-1956).......................................................................51
4.5.2 Eerste golf van eliminatie & concentratie (1957-1964).........................51
4.5.3 Reorganisatie & nieuwe alliantie...........................................................51
4.6 Ontzuilde, hoogst geconcentreerde & multimediale oligopolie (1974-1990’s)
.......................................................................................................................... 52
4.6.1 Crisis, ontzuiling & steun (1974-1979)..................................................52
4.6.2 Concentratie & reorganisatie (1980’s)..................................................52
4.6.3 Naar een oligopolie (1990’s).................................................................53
4.7 Slot.............................................................................................................. 53
5. Hoofdstuk 5 Prijs van het publieke debat: kranten in een bedrijfseconomisch
perspectief........................................................................................................... 54
5.1 Inleiding....................................................................................................... 54
5.2 Hoofdlijnen van de ontwikkeling................................................................54
5.3 Verklarende factoren.................................................................................. 56
5.3.1 ILC: industrielevenscyclus.....................................................................56
5.3.2 Competitiemechanisme........................................................................59
5.4 Bijkomende beschouwingen.......................................................................60
6. Hoofdstuk 6: internationale politiek, nieuws & macht......................................61
6.1 Inleiding....................................................................................................... 62
6.1.1 Mediageschiedenis & internationale politieke factor.............................62
6.1.2 Belang van nieuwsagentschappen in ruimere nieuwsecologie.............62
6.2 Concepten & dimensies van internationale communicatie..........................63
6.2.1 Internationale communicatie & geschiedenis.......................................63
6.2.2 Concepten & dimensies.........................................................................64
, 6.3 Communicatierevoluties, machtspolitiek & internationale conventies (1830-
1914)................................................................................................................. 66
6.3.1 Context................................................................................................. 66
6.3.2 Media, communicatie & internationalisering: bi-/multilaterale &
internationale afspraken................................................................................ 66
6.3.3 Ontstaan & eerste ontwikkelingen van grote
wereldnieuwsagentschappen.........................................................................67
6.4 Politiek extremisme, massacommunicatie & conflict (1914-1945).............69
6.4.1 Context................................................................................................. 69
6.4.2 Ontbinding van Europese nieuwshegemonie (1914-1945)....................69
6.5 KO, 3 werelden & pogingen tot wereldwijde regulering (1945-1989)..........70
6.5.1 Context................................................................................................. 70
6.5.2 VN, communicatie & informatie............................................................71
6.5.3 KO & nieuwsagentschappen..................................................................71
6.5.3 DK & discussies over nieuwe informatie- & communicatie-orde...........72
6.6 Intermezzo: symbolische hegemonie, buitenland- & internationaal nieuws
.......................................................................................................................... 74
6.7 Naar een multipolaire wereld (1989-…)......................................................77
6.7.1 Context................................................................................................. 77
6.7.2 Ontbinding “Big Five”, naar een nieuwe duopolie & andere recente
ontwikkelingen............................................................................................... 77
6.8 Slot............................................................................................................. 78
Hoofdstuk 7: dominantie van Amerikaanse “filmed entertainment industry”......79
7.1 Inleiding....................................................................................................... 79
Hoofstuk 8: Censuur, disciplinering & media........................................................79
8.1 Inleiding....................................................................................................... 79
Hoofdstuk 9: Publieke omroep.............................................................................. 79
9.1 Inleiding....................................................................................................... 79
Hoofdstuk 10: Fotografie...................................................................................... 79
10.1 Kijkdier...................................................................................................... 79
, 10.2 Geschiedenisoog...................................................................................... 80
6.3 Maker.......................................................................................................... 81
6.4 Gebruiker.................................................................................................... 81
6.5 Kijker........................................................................................................... 82
6.6 Schijnbare tegenstelling.............................................................................. 83
6.7 Eye-opener.................................................................................................. 83
1. Hoofdstuk 1: Inleiding
DOEL: beklemtonen hoe geschiedenis van media & communicatie ook bepaald
worden door economische, politieke, socioculturele & andere factoren
1.1. Inleiding
Mediageschiedenis:
- Leert over sociale aanvaarding & gebruik van media & communicatie:
sommige uitvindingen leidden niet tot ontwikkeling omdat deze niet
appelleerden aan verwachtingen & gewoonten van gebruikers
- Revival n.a.v. razendsnelle ontwikkeling van media & communicatie: groter
mediahistorisch bewustzijn= hoe sneller mediatechnologieën worden
vervangen door andere, hoe meer mediagebruikers een persoonlijke
mediageschiedenis opbouwen
1.2. Doel
1. Ingaan op geschiedenis van “de media”, deze kritisch benaderen &
contextualiseren
Valkuilen van mediahistoriografie:
- Te grote klemtoon op feitelijkheden: “objectieve geschiedenis” bestaat
niet
- Geschiedenis van “great men” met eurocentrische blik: ontwikkeling van
innovaties is een proces van trial-and-error van meerdere mensen
- Te grote klemtoon op rechtlijnigheid & doelmatigheid: ontwikkelingen
gebeuren cumulatief & er is een trend van substitutie
2. Aandacht schenken aan rol van media IN het verleden
Ingaan op terugkerende thema’s/concepten in relatie (1) politiek-media,
(2) industrie-media, (3) geopolitiek-oorlog-media, (4) politieke economie-
media & rol van media in behouden van machtsstructuren
, 3. Hoe media omgaan met het verleden: verleden IN/VIA de media
Vraagstukken over nieuwsmedia, historische film & televisie
Propagandistische media & censuur
Media die fungeren als collectief geheugen
Media als ontwikkelaars van historisch bewustzijn
4. Aantonen dat media sterke historiserende machines zijn
Voortdurende aanwezigheid van het verleden:
- Expliciet: documentaires & nieuwsrapportering
- Impliciet: impliciete vergelijkingen, historische analogieën & getuigenissen
(interviews/quotes)
1.3. Geschiedenis, media, mediageschiedenis
KERN: inleiding op het veld van media- & communicatiegeschiedenis
Multidisciplinair domein:
- Communicatiewetenschappers & mediaonderzoekers
- Technologiehistorici: relatie technologie-samenleving onderzoeken a.d.h.v.
ontwikkeling communicatietechnologieën
- Politieke geschiedschrijving: relatie politieke actoren-massamedia=
centraal bij begrijpen van politieke geschiedenis
- Cultuurhistorici: onderzoeken van ontwikkeling publieke normen &
waarden a.d.h.v. media & hun representatie van maatschappelijke
vraagstukken
Terminologisch onderscheid tussen verleden &
geschiedenis/geschiedschrijving (= systematische studie van verleden):
voorwerp voor intensief debat
Objectieve, allesomvattende geschiedschrijving= onmogelijk:
- Kernprobleem van de theorie van geschiedenis= vraagstuk van relatie
historische feiten-interpretatie: bij het vastleggen van historische feiten
worden deze geïnterpreteerd door historici
- Interpretatieprobleem in 3 fasen:
1. Vertalen van gebeurtenis in = het verleden/historische gebeurtenis
bronnen vertaalt zich in bronnen
2. Interpretatie van bronnen = bronnen worden geïnterpreteerd door
historici
3. Ordening van = broninterpretaties worden geordend &
broninterpretaties aan elkaar verbonden in de vorm van een
verhaal
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper guylreno. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen